Για το μαξιλάρι εξόδου από τα μνημόνια

Ξαφνικά τις τελευταίες ημέρες έπεσαν από παντού δημοσιεύματα για το μαξιλάρι εξόδου από τα μνημόνια. Τόσο το μπαράζ όσο και το περιεχόμενο των δημοσιευμάτων παραπέμπουν σε επικοινωνιακή διαχείριση Τσακαλώτου-Χουλιαράκη για λογαριασμό του Τσίπρα. Ως παράδειγμα μόνον παραπέμπουμε εδώ – άρθρο της ιδίας αρθρογράφου με ίδιο περιεχόμενο δημοσιεύθηκε στα ΝΕΑ του Σαββάτου. Εμφανίζεται, λοιπόν, πως το μαξιλάρι είναι πια 49 δισ. ευρώ – οι αρχισυντάκτες στρογγυλεύουν σε 50 δισ. Το ΥΠΟΙΚ επικοινωνιακά θέλει να φουσκώνει το μαξιλάρι και οι οικονομικοί συντάκτες μεταφέρουν τα πούπουλα με τα οποία είναι στολισμένη η ελπίδα ανάκαμψης του Τσίπρα.

Στον Πίνακα 1 εμφανίζονται, σε διαφορετικές χρονικές στιγμές, τα επί μέρους διαθέσιμα και το γενικό σύνολο όλων των πόρων στους οποίους θα μπορούσε θεωρητικά να συγκεντρώσει ο ΥΠΟΙΚ.

Αυτό που παρουσιάζεται σήμερα ως «μαξιλάρι», υπερδιπλάσιο της εκτίμησης του Eurogroup του Ιουνίου 2018, είναι το σύνολο των πόρων. Το σύνολο των 46.23 δισ. ευρώ, μας διαβεβαιώνουν οι Τσακαλώτος-Χουλιαράκης, μέσω των οικονομικών συντακτών, πως ανεβαίνει στα 49-50 δισ., με την επικείμενη τρίτη έκδοση ομολόγου (2-3 δισ. ευρώ). Η διαφορά του συνόλου των πόρων από τον Αύγουστο της εξόδου από τα μνημόνια προκύπτει από την εισροή 5 δισ. των δύο ομολόγων και 1.4 δισ. της ιδιωτικοποίησης Ελληνικού και την εκροή 1.2 δισ. για εξόφληση χρεολυσίων μέχρι τέλους Μαρτίου.

Υποτίθεται πως μέχρι 30/6, κατ’ εφαρμογήν των προβλέψεων του άρθρου 80 του μεσοπρόθεσμου προγράμματος, θα έχει μεταφερθεί στην ΤτΕ το σύνολο των καταθέσεων στις εμπορικές τράπεζες – περίπου 18 δισ. ευρώ την 30/3. Το άρθρο 80 προβλέπει ό,τι ακριβώς και η ΠΝΠ Βαρουφάκη (έγινε νόμος τον Απρίλιο 2015), δηλαδή το σύνολο των διαθεσίμων όλων των οργανισμών, πλην των αναγκών 15ημέρου, μεταφέρονται στην ΤτΕ, με πρόσθετη πρόβλεψη τιμωρίας των διοικήσεων που δεν θα υπακούσουν. Δεν είναι γνωστό πόσες είναι «οι ανάγκες 15ημέρου», όμως η εικόνα των «διαθεσίμων» την 30/6/2015, στην κορύφωση της κρίσης, υποδεικνύει πως διαθέσιμα ύψους περίπου 8.2 δισ. ευρώ είναι ανελαστικώς απαραίτητα για να μην καταρρεύσει το κράτος και οι οργανισμοί. Ας θυμηθούμε πως εκείνη την περίοδο, το δημόσιο είχε πρακτικώς προχωρήσει σε στάση εσωτερικών πληρωμών. Άρα, η επιχείρηση μεταφοράς κεφαλαίων από τις εμπορικές τράπεζες προς την ΤτΕ μπορεί να αποδώσει περίπου 10 δισ. ευρώ. Επίσης, μέχρι τέλους Ιουνίου πρέπει να έχουν εξοφληθεί χρεολύσια ύψους 7.11 δισ. ευρώ, ενώ θα έχουμε εισροή της δόσης των 970 εκατ ευρώ.

Είναι σαφές από τα παραπάνω πως το σύνολο των κεφαλαίων υπό τη διαχείριση του ΥΠΟΙΚ ή/και των δανειστών, ακόμη και με νέα έκδοση ομολόγου 2 δισ., θα είναι της τάξεως των 34 δισ. ευρώ. Είναι, λοιπόν, παραπλανητική η αναφορά σε μαξιλάρι ύψους 50 δισ. ευρώ. Η διαφορά του πραγματικού μαξιλαριού από τις κατευθυνόμενες δημοσιογραφικές αναφορές, αφορά κεφάλαια που είτε δεν υπάρχουν (πληρωμές χρεολυσίων), είτε είναι απαραίτητα για τη λειτουργία του κράτους.

Η κατάσταση περιπλέκεται ακόμη περισσότερο, με την πρόσθετη απαίτηση της τραπεζικής ευστάθειας. Με την έξοδο από το πρόγραμμα στήριξης, οι τράπεζες έχασαν την πρόσβαση στη φθηνή χρηματοδότηση της ΕΚΤ. Ήδη από τις αρχές 2018, η κυβέρνηση αύξησε τις καταθέσεις στις εμπορικές τράπεζες ώστε να μειωθούν οι ανάγκες χρηματοδότησης από τον ELA. Δεν είναι γνωστό ποιό είναι το ύψος των καταθέσεων του δημοσίου κάτω από το οποίο χτυπάνε κόκκινα κουδούνια στις τράπεζες. Είναι απολύτως βέβαιο, όμως, πως η αφαίρεση από το τραπεζικό σύστημα του συνόλου των καταθέσεων του δημοσίου και των φορέων, αντιστρέφει την πορεία ανάκαμψης των τραπεζών και δημιουργεί πληθώρα δευτερογενών προβλημάτων.

Το ερώτημα είναι γιατί επιλέγεται η επικοινωνιακή παραπλάνηση με την παρουσίαση θηριώδους μαξιλαριού; Ο υπερδιπλασιασμός του μαξιλαριού παραπέμπει σε απίθανα μεγάλο success story – μόνο ένα Ωσαννά! του πρέπει. Βέβαια, αποφεύγονται οι αναφορές στο γεγονός ότι, όποιο ποσό πάνω από 20.7 δισ. (το άθροισμα των δανείων ESM για το μαξιλάρι και οι εισροές από εκδόσεις ομολόγων) έχει αφαιρεθεί ως ρευστότητα από την οικονομία, είναι έσοδα αποκρατικοποιήσεων, ή/και αναγκαστικός βραχυπρόθεσμος εσωτερικός δανεισμός. Επίσης, αντιπαραβολή των μεγεθών με τις υποχρεώσεις πληρωμής χρεολυσίων, υποδεικνύει πως, ενώ το πραγματικό μαξιλάρι μαζί με τις εισροές από τις μέχρι τώρα εκδόσεις ομολόγων καλύπτει τις ανάγκες μέχρι τέλους 2022, το φανταστικό μαξιλάρι των 50 δισ. ευρώ θα πήγαινε μέχρι το 2025. Επικοινωνιακά βολεύει όλους όσοι στην Ευρωζώνη χρειάζονται ένα success story για τις πολιτικές τους και ελπίζουν πως θα μπορεί να πεισθούν κάποιοι από τις αγορές να επενδύσουν στο ελληνικό χρέος μέχρι το 2025 «με την ασφάλεια του μαξιλαριού». Έρχονται εκλογές – για όλους! – μην το ξεχνάμε.