Η συναδελφική αναγνώριση ως πηγή έμπνευσης

Η δημιουργικότητα και η έμπνευση είναι περίπλοκο και πολυδιάστατο φαινόμενο με τεράστια οικονομική σημασία. Είναι τα ζητούμενα, είτε πρόκειται για το έργο ενός ζωγράφου είτε για τη ιδιοφυή ανακάλυψη ενός επιστήμονα. Αυτοί που σχεδιάζουν τους χώρους εργασίας προσπαθούν να τη τονώσουν, ελπίζοντας ότι η έμπνευση θα οδηγήσει σε καινοτομία που θα φέρει κέρδη. Πολλές φορές βέβαια η δημιουργικότητα συνδέεται συχνά με την ελευθερία, τον αυθορμητισμό και τον έμφυτο ενθουσιασμό, θέτοντας τον προβληματισμό αν είναι δυνατόν να δοθούν κίνητρα για αυτή στο γραφείο. Αυτό είναι ένα κρίσιμο ζήτημα για τους οικονομολόγους και τις επιχειρήσεις, η αλληλεπίδραση των κινήτρων και της δημιουργικότητας.

Οι οικονομολόγοι Gary Charness και Daniela Grieco θέλησαν να διερευνήσουν το ζήτημα αυτό σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε πριν λίγες ημέρες. Σε αυτή ανέφεραν ότι στο παρελθόν τα χρηματικά έπαθλα οδήγησαν συχνά σε καινοτομία: τη δεκαετία του 1860, ο Ναπολέων Γ' της Γαλλίας έκανε ένα χρηματικό διαγωνισμό και προσκάλεσε τους επιστήμονες να βρουν ένα φτηνό υποκατάστατο του βουτύρου για χρήση από το στρατό και τους φτωχούς. Αυτό οδήγησε στην εφεύρεση της μαργαρίνης. Από την άλλη, προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι ο χρηματισμός των ανθρώπων για να γίνουν πιο δημιουργικοί μπορεί να αποβεί αντιπαραγωγικός γιατί μπορεί να μειώσει την εσωτερική κινητοποίηση. Σε αντιπαράθεση με αυτό, οι Charness και Grieco έδειξαν ότι για μερικές δουλειές φαίνεται ότι μπορούμε να πληρώσουμε τους ανθρώπους για να είναι πιο δημιουργικοί.

Το πείραμα περιελάμβανε 328 συμμετέχοντες και ο καθένας ανέλαβε να ολοκληρώσει μια «κλειστή» ή μια «ανοιχτή» εργασία. Οι «κλειστές» εργασίες είχαν πολύ ξεκάθαρες παραμέτρους: Οι συμμετέχοντες έπρεπε να χρησιμοποιήσουν συγκεκριμένες λέξεις για να δημιουργήσουν μια ιστορία ή να καταλήξουν σε ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα μέσω ενός συνόλου μαθηματικών διαδικασιών της δικής τους επινόησης. Τα «ανοιχτά» καθήκοντα, αντιθέτως, δεν είχαν περιορισμούς. Σε αυτά οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να περιγράψουν μια μελλοντική κοινωνία ή να δημιουργήσουν φανταστικές εφευρέσεις.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι στα «κλειστά» καθήκοντα τα χρήματα δούλεψαν. Τα άτομα που δούλεψαν σε ομάδες που είχαν χρηματικά κίνητρα ολοκλήρωσαν / σημείωσαν καλύτερες αποδόσεις. Στις ομάδες που εκτέλεσαν «ανοιχτές» εργασίες, η προσφορά οικονομικής ανταμοιβής δεν οδήγησε σε σημαντικά υψηλότερες βαθμολογίες. Αυτό έδειξε ότι όταν ο στόχος είναι η «ελεύθερη» δημιουργικότητα, η πληρωμή δεν βοηθάει. Σε καθήκοντα όμως που η δημιουργική σκέψη είναι απαραίτητη αλλά οι παράμετροι είναι καλά καθορισμένες, μπορεί να κάνει τη διαφορά.

Μια άλλη παρατήρηση όμως ήταν ίσως ακόμη πιο ξεκάθαρη. Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι η αναμονή της αξιολόγησης (τόσο από τους συναδέλφους όσο και από ανεξάρτητους κριτές) ώθησε σε υψηλότερη δημιουργικότητα τόσο τις ομάδες που εκτελούσαν τα «κλειστά» όσο και αυτές που είχαν αναλάβει τα «ανοιχτά» καθήκοντα. Αρκετές φορές μας νοιάζει τι σκέφτονται οι άλλοι άνθρωποι για εμάς περισσότερο από τα μετρητά.

Οι οικονομολόγοι πρότειναν και ορισμένες εφαρμογές της έρευνάς τους. Οι επιχειρήσεις θα μπορούσαν να αποφασίσουν να ενθαρρύνουν οικονομικά ορισμένα καθήκοντα, ενώ τα ερευνητικά ιδρύματα θα μπορούσαν να διαθέσουν οικονομική βοήθεια για ορισμένους τύπους καινοτομίας.

Αλλά και μια γενικότερη προσέγγιση: να επενδύουμε σε εργαζόμενους που να ενδιαφέρονται για το τι σκέφτονται οι συνάδελφοί τους για τη δημιουργικότητά τους. Έτσι είναι πιθανό να έχουν μεγαλύτερη έμπνευση.

Με πληροφορίες από Quartz at Work