Ο ΣΥΡΙΖΑ και οι γερμανικές αποζημιώσεις ως διαχρονική παραμυθία

Συζητήθηκε, χθες, στη Βουλή το πόρισμα για την διεκδίκηση των γερμανικών αποζημιώσεων. Ίσως κάποιοι να θυμούνται το πανηγύρι που είχε στήσει ο «παληός» ΣΥΡΙΖΑ, την εποχή που «θρεφόταν» από την επαναστατικη γυμναστική. Στις κορώνες που συνόδευαν την «αμετακίνητη» απόφασή τους να διεκδικήσουν τις αποζημιώσεις, συμπεριλαμβανόταν ακόμη και η δήμευση του Ινστιτούτου Γκαίτε! Εν τέλει, όλη εκείνη η φασαρία κατέληξε στην δημιουργία μιας επιτροπής η οποία επεξεργάσθηκε ένα πόρισμα (που στηρίχθηκε σε μεγάλο βαθμό σε προηγούμενα) το οποίο ξεχάστηκε από τους θορυβώδεις εθνολαϊκιστές, μέχρι χθες, που η κυβέρνηση το επανέφερε στο προσκήνιο. Προφανώς, το ότι η μνήμη τους λειτουργεί επιλεκτικά, λίγες εβδομάδες πριν από τις εκλογές, είναι τυχαίο...  

Είναι βέβαιο ότι δεν υπάρχει ούτε ένας στον ΣΥΡΙΖΑ που να πιστεύει ότι θα μας δοθούν οι γερμανικές αποζημιώσεις. Επίσης, ξέρουν με βεβαιότητα, ότι δύσκολα μπορεί να βρεθεί Έλληνας πολίτης που να πιστέψει το ξαναζεσταμένο- για πολλοστή φορά- παραμύθι. Άρα, γιατί επαναφέρει το θέμα ο κ. Τσίπρας; Μήπως επειδή αδιαφορεί για τον καγχασμό που υφίσταται; Mήπως επειδή, ως αριστερός, πιστεύει στα απαράγραπτα δικαιώματά μας; Μήπως επειδή είναι υποκριτής και θέλει να δείξει στο ακροατήριό του ότι νοιάζεται;

Τίποτα απ’ όλα αυτά δεν ισχύει απολύτως. Ο κ. Τσίπρας, στον οποίο πολλοί απονέμουν ένα μεταφυσικό «πολιτικό αισθητήριο» ξέρει την βασική μακιαβελική αρχή της πολιτικής: Ότι, δηλαδή, σημασία δεν έχει τόσο τι λες η τι κάνεις όσο το εάν μπορείς, εν τέλει, να στριμώξεις τον αντίπαλο στην πλευρά του ριγκ που, οπωσδήποτε, θα χάσει. Εν προκειμένω, ο κ. Τσίπρας λίγο ενδιαφέρεται εάν θα πάρει τις αποζημιώσεις. Ενδιαφέρεται, όμως, πολύ να δείξει ότι οι βασικοί του αντίπαλοι βρίσκονται απέναντι από τα εθνικά δίκαια- κι αν γίνεται, απέναντι από την κρατούσα αίσθηση δικαίου και κοινωνικής ηθικής.

Το ότι η Ελλάδα αδικήθηκε σε σχέση με τις αποζημιώσεις που έπρεπε να της καταβληθούν αποτελεί πεποίθηση της συντριπτικής πλειοψηφίας των Ελλήνων. Επομένως, η διεκδίκηση των δικαίων ήταν και είναι θεμιτή και απαράγραπτη. Άρα, πρέπει να πάρουμε τις αποζημιώσεις. Αυτή η πεποίθηση που συνοδεύεται από μια αντίστοιχη  κανονιστική προσδοκία δεν κλονίζεται ακόμη κι εάν αποτυγχάνουμε σε συνεχείς απόπειρες. Μια κανονιστική προσδοκία δεν ακυρώνεται   ακόμη κι αν η πραγματικότητα την διαψεύδει συστηματικά. Δεν παύει, πάντως, να αποτελεί έναν τρόπο απομείωσης της κοινωνικής πολυπλοκότητας, ένα τρόπο να μπορεί κανείς να νομιμοποιεί την ύπαρξη ή την ανυπαρξία του.  

Το άλλο είδος προσδοκίας είναι η γνωστική. Αυτή, αντίθετα από την κανονιστική, υπόκειται σε διορθώσεις μετά από επαληθεύσεις η διαψεύσεις. Αλλάζει, παρακολουθώντας τις αλλαγές που συμβαίνουν στο εξωτερικό περιβάλλον εκείνου που την έχει, διασφαλίζοντάς του ευελιξία και προσαρμογή. Οι γνωστικές προσδοκίες στηρίζονται στον ορθολογισμό, προϋποθέτουν σχέδιο αλλαγών, στόχους και κατάλληλους μηχανισμούς ελέγχου των επιβεβαιώσεων η των διαψεύσεων. Εάν η διεκδίκηση των αποζημιώσεων στηριζόταν σε μια τέτοια στρατηγική, εάν εδραζόταν σε μια γνωστική προσδοκία, τα αποτελέσματα από την δύσκολη αυτή μάχη θα ήταν πολύ πιο ελπιδοφόρα.

Δεν πιστεύω να υπάρχει έμφρων άνθρωπος, ακόμη και από την φερώνυμη «ανανεωτική» Αριστερά, που να δέχεται ότι ο κ. Τσίπρας και το πολλαπλά μεταλλαγμένο κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να λειτουργήσει στη βάση ορθολογικών σχεδιασμών και πολιτικών. Μπορεί, βεβαίως, να εκτελεί με θρησκευτική ευλάβεια τις επιταγές και τις προσταγές των πατρώνων του, ακόμη και να προσποιείται ότι γαβγίζει ενώ είναι «κανίς του καναπέ». Ένα κόμμα υποτελών εξουσιολάγνων δεν μπορεί παρά να αιωρείται ανάμεσα σε δύο άκρα μιας πολιτικής στρατηγικής: Από την μια, πειθήνιο ενεργούμενο κι από την άλλη, ανέξοδος κήρυκας ανεκπλήρωτων προσδοκιών.  

Είναι χρέος της αντιπολίτευσης να αποκαλύπτει, καθημερινά, την στρατηγική και την τακτική του ΣΥΡΙΖΑ και του κ. Τσίπρα, ώστε να κατανοήσουν ακόμη κι εκείνοι που θέλουν να βαυκαλίζονται με την ιδέα του επαναστατημένου νέου που θα τ’ αλλάξει όλαότι πέραν της παραμυθίας που προσφέρουν οι κανονιστικές προσδοκίες, η σύγκρουση με την πραγματικότητα είναι αναπόφευκτη και εξαιρετικά επώδυνη.