H Παναγιά των Παρισίων και οι ανόητοι των Αθηνών

Με τον τίτλο του σημερινού κειμένου δεν θέλω καθόλου να υπονοήσω ότι οι ανόητοι για τους οποίους γράφω είναι αποκλειστικό προνόμιο της ωραίας μας χώρας ή της όχι πολύ ωραίας μας πρωτεύουσας. Κάθε άλλο. Απλώς, οι ντόπιοι ανόητοι είναι οι ανόητοι που κυρίως υφιστάμεθα κάθε φορά που κάτι συγκλονιστικό συμβαίνει είτε στον πλανήτη είτε στην χώρα. Οι ντόπιοι ανόητοι είναι που αντιμετωπίζουμε στην καθημερινότητα μας και οι ντόπιοι ανόητοι είναι που μας κάνουν να αναρωτιόμαστε πώς να τους αντιμετωπίσουμε (στην πραγματικότητα δεν υπάρχει τρόπος). Οι ντόπιοι ανόητοι είναι που μας ανάγκασαν να διαβάσουμε (ή ακόμα και να ακούσουμε) χαιρέκακα χωρατά και οργίλες ηλιθιότητες με αφορμή την καταστροφή της Παναγιάς των Παρισίων.

Οι ανόητοι αυτοί χωρίζονται σε δύο κατηγορίες.

Η πρώτη είναι η κατηγορία των ανθρώπων που κατάφεραν να γελάσουν χαιρέκακα μέχρι και με τους νεκρούς της Μαρφίν ή με τους νεκρούς του Ματιού για τους οποίους δεν έχαναν την ευκαιρία να εκδηλώσουν την αδιαφορία τους επαναλαμβάνοντας την ανοησία «αυθαίρετα είχαν, ας πρόσεχαν». Όπως καταλαβαίνετε τα μέλη αυτής της κατηγορίας τοποθετούνται στα αριστερά, απορούν με αυτούς που τη Δευτέρα το βράδυ συγκλονίστηκαν και δηλώνουν με θάρρος «σιγά μην κάτσουμε να σκάσουμε για έναν ναό». Είναι οι άνθρωποι που, περισσότερο από ψυχολογική παρά από νοητική αδυναμία, αδυνατούν να αντιληφθούν πως η σημασία ενός μνημείου υπερβαίνει τον λόγο της κατασκευής του ή την λειτουργία του. Είναι οι άνθρωποι που δεν καταλαβαίνουν πως δεν χρειάζεται να είσαι καθολικός ή χριστιανός οποιουδήποτε δόγματος για να ανατριχιάσεις βλέποντας το τόξο της Νοτρ Νταμ να καταρρέει. Είναι οι άνθρωποι που δεν καταλαβαίνουν πως δεν χρειάζεται να είσαι Αμερικάνος για να κλάψεις την ώρα που βλέπεις τους εγκλωβισμένους στους Δίδυμους Πύργους να πηδούν στο κενό, δεν χρειάζεται να είσαι δωδεκαθεϊστής για να φρικάρεις αν πάθει κάτι έστω και μια κολόνα του Παρθενώνα και δεν είναι απαραίτητο να πιστεύεις στο καθεστώς της δουλείας για να θαυμάσεις τις Πυραμίδες.

Η δεύτερη κατηγορία ανόητων βρίσκεται στα δεξιά και αποτελείται από τους συμπολίτες που είχαν απορίες του τύπου «κλαίτε για μια φωτιά στο Παρίσι την ώρα που τα Εξάρχεια καίγονται κάθε μέρα» ή «εδώ χάνουμε την Μακεδονία μας» (σας διαβεβαιώ πως αυτού του είδους οι απορίες εκφράστηκαν στα αλήθεια και όχι στο πλαίσιο κάποιου πικρού αυτοσαρκαστικού χιούμορ). Πρόκειται για τους συμπολίτες που είναι τόσο παραδομένοι στον επαρχιωτισμό τους που δυσκολεύονται να καταλάβουν (πάλι οι λόγοι είναι κυρίως ψυχολογικοί) πως αυτά που συμβαίνουν σε μια άλλη χώρα μπορεί να είναι πολύ πιο σημαντικά από αυτό που συμβαίνει στη μικρή τους γειτονιά. Που ποτέ δεν κατάφεραν να νιώσουν κομμάτι της Ευρώπης ή πολύ περισσότερο, του πλανήτη. Που δεν βλέπουν τίποτα πέρα από το χωριό τους και γι αυτό είναι πάντα απροετοίμαστοι (και διαμαρτυρόμενοι) σε κάθε αλλαγή που έρχεται. Χωριάτες από νοοτροπία και όχι από καταγωγή, ανέγγιχτοι πνευματικά και ψυχολογικά από τις αλλαγές των τελευταίων 100 ετών, μοιάζουν με φοβισμένα σαλιγκάρια που νομίζουν πως είναι ατρόμητοι αετοί.

Δεν είμαι ούτε ψυχίατρος ούτε ψυχολόγος για να ξέρω τι είναι αυτό που κάνει αυτούς τους συμπολίτες να αντιδρούν έτσι μπροστά σε μεγάλα γεγονότα. Μπορεί οι ίδιοι να συγκλονίζονται περισσότερο από όλους μας και η ανοησία να είναι ένας μηχανισμός άμυνας που να τους γλιτώνει από την πλήρη κατάρρευση. Μπορεί πίσω από τον τρόπο σκέψης τους να υπάρχει κάποια σοβαρή διαταραχή ή μπορεί να μην υπάρχει καθόλου σκέψη. Ό,τι και να φταίει, πρέπει να το βρούμε και να τους βοηθήσουμε να το ξεπεράσουν. Ή έστω να το συγκρατήσουν μέσα τους. Όχι επειδή είμαστε καλοί άνθρωποι αλλά γιατί, σε αντίθεση με αυτούς, καταλαβαίνουμε το πόσο η ανοησία των άλλων, ακόμα κι αν οι άλλοι είναι λιγότεροι, μπορεί να επηρεάσει τη ζωή μας. Γιατί καταλαβαίνουμε ότι μπορεί να είναι αδύνατο να περιορίσεις τον αριθμό των ανόητων αλλά σίγουρα μπορείς να περιορίσεις την επιρροή της ανοησία τους. Και μπράβο σου.

Υ.Γ. Έμαθα (δεν έπεσα δυστυχώς επάνω) πως υπήρξαν και φανατικοί ορθόδοξοι συμπολίτες που θεώρησαν τη φωτιά θεϊκή τιμωρία στους «αιρετικούς του πάπα». Δυστυχώς αυτό το κείμενο αφορά συμπολίτες που γράφουν ή λένε ανοησίες, αλλά μπορούν να ανταπεξέλθουν στις στοιχειώδεις λειτουργικές τους ανάγκες. Δεν αφορά συμπολίτες που ακόμα αποκαλούν «αίρεση» ένα δόγμα πολυπληθέστερο από το δικό τους ή άλλα παρατράγουδα.

Υ.Γ. 2 Δεν γράφω τίποτα για όσα κανάλια δεν διέκοψαν το πρόγραμμά τους για να ενημερώσουν για την καταστροφή επειδή πια όλοι έχουμε εμπεδώσει πως τα μέσα ενημέρωσης και ψυχαγωγίας καθορίζουν το περιεχόμενο τους (και τη στάση τους) ανάλογα με το κοινό στο οποίο απευθύνονται. Αν το κοινό τους εξακολουθήσει να τα παρακολουθεί με το ίδιο ενδιαφέρον πάει να πει ότι πολύ καλά έκαναν και αδιαφόρησαν για ένα από τα μεγάλα γεγονότα αν όχι της δεκαετίας, σίγουρα της χρονιάς.