Το «ηθικό πλεονέκτημα» είναι το έσχατο καταφύγιο των ανήθικων

Μέσα στη μυθοπλασία της εποχής η κατασκευή του «ηθικού πλεονεκτήματος» διεκδίκησε τον δικό της άμβωνα.

Κάθε τόσο, με κάποια ευκαιρία, επανέρχεται στη δημόσια συζήτηση η γνωστή αυτάρεσκη αναφορά του ΣΥΡΙΖΑ, το «ηθικό πλεονέκτημα». Μετά και την «υπόθεση Πετσίτη», αλλά και άλλες, οι σκουριασμένες αυτές δύο λέξεις ζητούν την προσοχή μας. Το «ηθικό πλεονέκτημα» είναι μια από τις πιο φωταγωγημένες πλευρές του κυβερνητικού ψεύδους. Το κραδαίνουν οι κυβερνητικοί κάθε φορά, σαν θανατηφόρα σπάθη εναντίον των βρωτών αντιπάλων τους.

Τρεις παρατηρήσεις

1η παρατήρηση: Δεν υπάρχει και δεν μπορεί να νοηθεί «ηθικό πλεονέκτημα» για κόμματα, ομάδες ανθρώπων ή συγκεκριμένες κοινότητες. Η ηθική, ως στάση και ως συμπεριφορά, δεν έχει ποτέ συλλογικό χαρακτήρα. Συνδέεται πάντοτε με ένα άτομο, ένα πρόσωπο. Πηγάζει από μια ατομική συνείδηση και διά μιας ενεργούσας ατομικότητας γίνεται μέρος του κοινωνικού γίγνεσθαι. Αυτή σηκώνει το βάρος της πράξης αυτή μόνο έχει και την ευθύνη.

2η παρατήρηση: Η επαναλαμβανόμενη, μηχανική επαναφορά από ένα κόμμα του «ηθικού πλεονεκτήματος» είναι μια διεκδίκηση υπεροχής. Κάτι σαν ιδεολογία υπεροχής, που δικαιώνει τις πράξεις, όλες τις πράξεις, όλων των μελών του κόμματος, πέρα από το πραγματικό περιεχόμενό τους. Μια ιδεολογία υπεροχής που τοποθετεί τους άλλους σε υποδεέστερη θέση, τους καθιστά ύποπτους και εύκολα μεμπτούς και καταδικαστέους. Το «ηθικό πλεονέκτημα» είναι ο λόγος του πολιτικού άμβωνα, που αναγορεύει τον εαυτό του σε κριτή ζώντων και νεκρών. Εξαιρώντας πάντοτε τον ίδιο και θεωρώντας πάντα δικαιωμένες όλες τις πράξεις του, ακόμη και αυτές που δεν έχουν προλάβει να υπάρξουν. Πρόκειται για αλαζονεία και αυθάδεια. Και ως τέτοια, στον πυρήνα της αντιδημοκρατική.

3η παρατήρηση: Η κατασκευή του «ηθικού πλεονεκτήματος» αναιρεί ευθέως τον εαυτό της. Δεν υπάρχει πιο ανήθικη πράξη από το να επικαλείται κανείς από τον άμβωνά του την ηθική του δήθεν υπεροχή και αυτό ως επιχείρημα επιβολής επί των άλλων. Η ίδια η επίκληση της ηθικής ανωτερότητας είναι και η κατάργησή της.

Το «ηθικό πλεονέκτημα» είναι το έσχατο καταφύγιο των ανήθικων.