Το δίλημμα του Αλέξη Τσίπρα

Δεν έχει μεγάλη σημασία για τη ζωή μας αν οι εκλογές θα γίνουν τον Μάιο ή τον Σεπτέμβριο-Οκτώβριο, είναι πολύ μικρή η χρονική απόσταση. Η ημερομηνία των εκλογών, όμως, έχει, σημασία για την πολιτική πραγματικότητα που θα διαμορφωθεί.

Τον Μάιο αυτό που παίζεται είναι το μέγεθος της ήττας του ΣΥΡΙΖΑ και η αυτοδυναμία της ΝΔ. Τον Οκτώβριο μπορεί να παιχτεί ακόμη και η κυριαρχία του ΣΥΡΙΖΑ στον προοδευτικό χώρο.

Αν η ήττα στις ευρωεκλογές και τις αυτοδιοικητικές εκλογές έχει χαρακτηριστικά συντριβής για τον ΣΥΡΙΖΑ, την επόμενη μέρα το ρεύμα του «φύγετε» θα είναι εξαιρετικά ισχυρό. Αυτό θα προκαλέσει δυναμική αποσύνθεσης στο εσωτερικό του, όπου ακόμη υπάρχει η πεποίθηση, όχι απλώς η προσδοκία, ότι η ήττα θα είναι ελεγχόμενη και δεν είναι καν βέβαιη. Ήδη στην τελευταία συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας εκδηλώθηκαν συμπτώματα πρωτοφανή για τα δεδομένα του ΣΥΡΙΖΑ και κυρίως οι ρωγμές στην εχεμύθεια: Καβγάδες και εξάρσεις ανταγωνισμού που στη συνέχεια έγιναν αντικείμενο εκτεταμένων διαρροών. Αν ακολουθήσει ένα καλοκαίρι με πυρκαγιές που θα φέρει στο προσκήνιο ξανά την τραγωδία στο Μάτι, ενώ θα υπάρχει έτσι κι αλλιώς η βαριά ατμόσφαιρα της επετείου του ενός χρόνου, τότε η πορεία προς τις κάλπες θα έχει τη μορφή κατρακύλας. Πόσο μάλλον όταν τα έσοδα από τον τουρισμό αναμένονται χαμηλότερα από τα περσινά, δεν έχει λυθεί το θέμα του ΦΠΑ στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου (πώς θα αποφευχθεί η αύξηση μετά τον Ιούνιο), είναι στον αέρα το πλαίσιο για την προστασία της πρώτης κατοικίας και η ρύθμιση των 120 δόσεων. Μετά τις ευρωεκλογές οι εταίροι δεν θα ανησυχούν όσο τώρα για τις παρενέργειες μιας εμπλοκής στη διαπραγμάτευση με την Ελλάδα, ενώ ήδη δυσκολεύουν αρκετά την κυβέρνηση. Αν όλα πάνε κάπως έτσι, η ήττα του ΣΥΡΙΖΑ στις εθνικές εκλογές του φθινοπώρου θα είναι πολύ μεγαλύτερη από αυτή του Μαΐου και εφόσον υπάρξουν μετακινήσεις προς το ΚΙΝΑΛ, που παραμένει η αρχική κοίτη για πολλούς ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ και δημιουργεί την ελπίδα επαφής με το επόμενο σύστημα εξουσίας, τότε οι πολιτικοί συσχετισμοί μπορεί να αλλάξουν δραματικά.

Παρόλα αυτά, οι περισσότεροι στην κυβέρνηση τάσσονται υπέρ της εξάντλησης της τετραετίας. Το βασικό επιχείρημά τους είναι ότι όσο περνά ο καιρός θα υποχωρεί το πολιτικό κόστος από τη συμφωνία των Πρεσπών και θα γίνουν πιο αισθητά στην καθημερινότητα τα οφέλη από τα θετικά μέτρα που έχουν ψηφιστεί και θα ψηφιστούν. Φυσικά παίζει ρόλο και ο πειρασμός παραμονής στην εξουσία, το γεγονός ότι χρειάζεται χρόνος για να συγκροτηθεί το προοδευτικό μέτωπο και η ελπίδα ότι τα πράγματα μπορεί να πάνε καλύτερα.

Οι εκλογές τον Οκτώβριο, εξάλλου, θα επιτρέψουν στον πρωθυπουργό να ορίσει τον Ιούνιο Επίτροπο, διοικητή της ΤτΕ και πιθανώς να επηρεάσει κάποιες τοποθετήσεις στην ηγεσία της Δικαιοσύνης.

Στην πραγματικότητα ελάχιστοι, π.χ. ο Πάνος Σκουρλέτης και ο Νίκος Φίλης, φαίνεται ότι προκρίνουν τον Μάιο. Το βασικό επιχείρημα υπέρ μιας τέτοιας επιλογής είναι ότι οι πολλαπλές εκλογές διευκολύνουν τη συμμετοχή, άρα ευνοούν τη συσπείρωση του ΣΥΡΙΖΑ, δημιουργούν τη δυνατότητα διάχυσης της δυσαρέσκειας σε διαφορετικές κάλπες και αποτρέπουν τον κίνδυνο προετοιμασίας μια ακόμη μεγαλύτερης ήττας λίγους μήνες μετά.

Στο τέλος θα αποφασίσει ο Αλέξης Τσίπρας, το αργότερο στις αρχές Απριλίου. Έχει να μελετήσει κάποιες δημοσκοπήσεις ακόμη και να ακούσει το πολιτικό του ένστικτο. Μέχρι στιγμής έχει δείξει ότι παίρνει ρίσκα (δημοψήφισμα) και ότι διαισθάνεται πότε ο αιφνιδιασμός θα του βγει (εκλογές Σεπτεμβρίου 2015). Τώρα πρέπει να σταθμίσει και ποια ημερομηνία θα τον διευκολύνει την επόμενη μέρα στη διαχείριση της εσωκομματικής αντάρας και στη μετεξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ. Και αν επιλέξει τον Μάιο, θα πρέπει να επικαλεστεί έναν λόγο και να βρει ένα πειστικό αφήγημα, που αυτή τη στιγμή δεν είναι προβλέψιμο.

Το δίλημμα πρέπει να απαντηθεί με καθαρό μυαλό ενώ ο χρόνος πιέζει και παράγονται συνεχώς αρνητικές ειδήσεις για την κυβέρνηση. Καθόλου εύκολο.