Ψυχανάλυση και ενόρμηση καταστροφής

Η ψυχανάλυση, ανέκαθεν, εθεωρείτο και θεωρείται ακόμα, στο χώρο της κομμουνιστικής αριστεράς, ως η επιστήμη της «μπουρζουαζίας». Ακόμα περισσότερο ως μη επιστήμη, αλλά ως τέχνη ή άντε ως μια ψυχοθεραπευτική τεχνική. Ωστόσο, στις δεκαετίες ’60, ’70, όπου στη δύση η συντηρητική ηθική και πολιτική έχαναν κατά κράτος από το πιο υγιές νεολαιίστικο κίνημα που είχε εμφανιστεί ποτέ, η ψυχανάλυση, ως επιστημονικά νοήματα, με επίκεντρο «τη σεξουαλική απελευθέρωση των νέων», και «η φαντασία στην εξουσία», έπαιξε καθοριστικό ρόλο.

Παρόλα αυτά στη χώρα μας, τότε επικρατούσε ο «γύψος», σ’ όλα τα επίπεδα, μιας και η «αναγέννηση» που επιχείρησε ο «γέρος», έσβησε πολύ γρήγορα και επικράτησε η βαρβαρότητα. Το σχίσμα «δεξιά - αριστερά» διευρύνθηκε και η πλάστιγγα έγειρε δραματικά προς την πλευρά των άκρων. Η χούντα που ακολούθησε επικύρωσε τη σχάση, κοινωνικοπολιτικά. Η νεολαιίστικη εξέγερση, θεωρήθηκε, από πάρα πολλούς, «προοδευτικούς», εξέγερση των «αστόπαιδων», μαζί και η ψυχανάλυση.

Πέρασαν χρόνια, η ζωή κύλησε, μια εκδοχή σοσιαλδημοκρατών κυβέρνησε, αλλά παρόλα αυτά το σχίσμα δεξιά - αριστερά παρέμεινε. Το ίδιο παρέμεινε αμήχανη και η άποψη των «προοδευτικών» για την ψυχανάλυση. Έτσι, σήμερα, 51 χρόνια μετά τον Μάη του ’68, ξαναζούμε τη σχάση δεξιά/αριστερά, στην πιο «μπουφονική» της έκφραση, ενώ είμαστε δυστυχώς αναγκασμένοι να παρακολουθούμε πολιτικά αλισβερίσια, χωρίς ήθος, χωρίς μνήμη, αλλά και το κυριότερο, και ψυχαναλυτικό, χωρίς ενσυναίσθηση.

Κάποιος είπε, κάποτε, για τους συντρόφους του οι οποίοι έφυγαν από το κόμμα που μαζί δημιούργησαν σε αντιπαράθεση με εκείνο που εγκατέλειψαν: «Τους γνωρίζουμε, αλλά δεν τους αναγνωρίζουμε». Τα χρόνια πέρασαν, και ο ίδιος σύντροφος, εγκατέλειψε με τη σειρά του το κόμμα που δημιούργησε, σε αντιπαράθεση με το άλλο, για να προσχωρήσει με τη σειρά του στο προηγούμενο, στο αντίθετο!

«Το γνώριζε αλλά δεν το αναγνώριζε», μέσα του!

Ο Φρόιντ είχε πει κάποτε πως έφτιαξε τη θεωρία του με βάση τον απλό καθημερινό λόγο και πράξεις των ανθρώπων, προσδίδοντάς τους επιστημονική υπόσταση, όπως για παράδειγμα το «λάψους». Αυτή την μη αναγνωρίσιμη από το συνειδητό, ψυχική διαδικασία την ονόμασε ασυνείδητη. Στην πολιτική η συγκεκριμένη διαδικασία συναντάται πολύ συχνά εξαίτιας κυρίως των πολιτικών «παιχνιδιών» που γίνονται, επίσης, πολύ συχνά, φαινομενικά, για κάποιο πολιτικό όφελος. Ερώτημα: Μήπως γίνονται και κάποιο ψυχικό όφελος; Γιατί, όπως λέει και η λαϊκή ρήση: «το αίμα νερό δε γίνεται», ιδιαίτερα όταν πρόκειται να διατηρηθεί ένα ιδεολογικό χάσμα και να συντηρηθεί ένας αντίπαλος.

Στην προκειμένη περίπτωση, το χειρότερο, απ’ όλα, που επίσης χρίζει ψυχαναλυτικής ερμηνείας με βάση την ενόρμηση καταστροφής, είναι ότι όλα αυτά γίνονται σε βάρος της χώρας, η οποία παραμένει σε πτώχευση, εκτός χρηματοπιστωτικού συστήματος και υπολειτουργεί χωρίς ανάπτυξη. Αντίθετα είναι υπέρ του κυβερνώντος κόμματος, το οποίο στην προκειμένη περίπτωση έχει υποκαταστήσει την ιδεολογία, είναι η ιδεολογία. Δηλαδή για μια ακόμα φορά η τρέχουσα πραγματικότητα έχει αντικατασταθεί από την ψευδαισθητική για λόγους καθαρά ψυχικούς οι οποίοι δεν «αναγνωρίζονται».