Για «ακραία κατάχρηση» της δυνατότητας που παρέχει το ελληνικό Δίκαιο σε πολιτικούς να μηνύουν τον Τύπο και να ζητούν ως αποζημίωση υπέρογκα ποσά κατηγορούν την ελληνική κυβέρνηση και τον πρώην ΥΠΕΞ Νίκο Κοτζιά κάνει λόγο μια επιστολή που δημοσιεύει το τελευταίο τεύχος της New York Review of Books.
Αναφερόμενη στην πολυετή καταδίωξη της Athens Review of Books από τον Νίκο Κοτζιά εξαιτίας δημοσιευμένου κειμένου αναγνώστη, που τον χαρακτήριζε το 2010 «γκάουλαϊτερ του σταλινισμού», η επιστολή ζητά από τον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ και τον Ντόναλντ Τουσκ να χρησιμοποιήσουν όλα τα μέσα στη διάθεση της Κομισιόν και του Συμβουλίου για να σώσουν «ένα περιοδικό που τιμά ελληνικά γράμματα και τον ελληνικό Τύπο».
Την επιστολή υπογράφουν 250 σπουδαίοι άνθρωποι του πνεύματος και των γραμμάτων, μεταξύ των οποίων οι νομπελίστες J.M. Coetzee και Mario Vargas Llosa, αλλά και o Ελληνοαμερικάνος συγγραφέας Jeffrey Eugenides που έχει βραβευτεί με Πούλιτζερ.
Το πλήρες κείμενο της ανοιχτής επιστολής:
«Το 2010 η Athens Review of Books, το ελληνικό αντίστοιχο της New York Review of Books, δημοσίευσε μια επιστολή από έναν αναγνώστη που έκανε αναφορά στο πολιτικό παρελθόν του Νικόλαου Κοτζιά ως ηγετικό στέλεχος του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ελλάδας και τον χαρακτήριζε φανατικό σταλινιστή («γκάουλαϊτερ του σταλινισμού») τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Ο κ. Κοτζιάς (ο οποίος, στις δεκαετίες του 1970 και του 1980 έγραψε βιβλία που εγκωμίαζαν το απολυταρχικό καθεστώς του Εριχ Χόνεκερ στην Ανατολική Γερμανία και τη δικτατορία του Βόιτσεχ Γιαρουζέλσκι στην Πολωνία, και κατόπιν διατέλεσε Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας από το 2015 έως το 2018) κατέθεσε αγωγή κατά της ARB, ζητώντας 250.000 ευρώ σε αποζημίωση.
Οι δικαστικές αποφάσεις το 2015 και το 2017 αποφάνθηκαν ότι ο χαρακτηρισμός "γκάουλαϊτερ του σταλινισμού" είναι δυσφημιστικός, αγνοώντας το γεγονός ότι πρόκειται για μια πολιτική κρίση σχετικά με ένα δημόσιο πρόσωπο. Υπάρχουν στοιχεία ότι ο υπουργός και η κυβέρνηση παρενέβησαν στο έργο της δικαιοσύνης, προκειμένου να διωχθεί το περιοδικό. Ισχυρή ένδειξη για το παραπάνω αποτελεί το γεγονός ότι στο Ανώτατο Δικαστήριο της Ελλάδας η εισηγήτρια ζήτησε αρχικά την απόρριψη της υπόθεσης εις βάρος της ΑRΒ για παραβίαση της νομολογίας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καθώς και του Ελληνικού Συντάγματος, όμως έπειτα ψήφισε κατά της δικής της πλήρως τεκμηριωμένης έκθεσης χωρίς εξηγήσεις και κατόπιν διορίστηκε αντιπρόεδρος του Ανώτατου Δικαστηρίου από την κυβέρνηση.
Από τον Ιούλιο του 2017, κατόπιν αιτήματος του κ. Κοτζιά, οι τραπεζικοί λογαριασμοί του εκδότη και του αρχισυντάκτη της ARB καθώς και τα έσοδα του περιοδικού από την Υπηρεσία Διανομής Τύπου έχουν "παγώσει" με δικαστικές αποφάσεις, σε μια εμφανή προσπάθεια να κλείσει το περιοδικό. Πλέον η ARB κινδυνεύει να αναγκαστεί να αναστείλει την έκδοσή της.
Η συνεχιζόμενη δίωξη της ARB είναι μια ακραία κατάχρηση της δυνατότητας που παρέχει το ελληνικό δίκαιο στους πολιτικούς να καταθέτουν αγωγές κατά του Τύπου και να απαιτούν υπερβολικά χρηματικά ποσά ως αποζημίωση. Λόγω του γεωγραφικού εύρους που παρέχει ο ελληνικός νόμος, (οι πολιτικοί) μπορούν να κερδίσουν αυτές τις αγωγές κατά παράβαση της νομολογίας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, εκφοβίζοντας τον Τύπο και αποτρέποντας την άσκηση πολιτικής κριτικής.
Τις τελευταίες δεκαετίες, δεν έχει υπάρξει στην Ευρωπαϊκή Ένωση άλλη δικαστική δίωξη τόσο παράλογη όσο η αγωγή του πρώην υπουργού Εξωτερικών κατά της ARB. Πρόσφατα κατατέθηκαν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τρεις ξεχωριστές ερωτήσεις Ευρωβουλευτών προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με τη δίωξη του περιοδικού, ενώ ο ηγέτης της ελληνικής αντιπολίτευσης δήλωσε ότι «η καταδίωξη της ARB είναι ντροπή για την Ελληνική Δημοκρατία». Στις 23 Οκτωβρίου 2018 ο κ. Κοτζιάς ομολόγησε δημοσίως ότι "εθήτευσε στην σταλινική αριστερά". Κατά συνέπεια, η δήλωση που ισχυριζόταν ότι είναι δυσφημιστική στην αγωγή του και που έγινε αποδεκτή ως τέτοια από τα δικαστήρια στις αποφάσεις καταδίκης του ARB ήταν ακριβής.
Κ.Κ. Πρόεδροι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, σας ζητάμε να χρησιμοποιήσετε όλα τα μέσα στη διάθεση της Κομισιόν και του Συμβουλίου για να σώσετε ένα περιοδικό που τιμά ελληνικά γράμματα και τον ελληνικό Τύπο.
Υπογράφουν οι
Kwame Anthony Appiah
New York University
Harold Bloom
Yale University
J.M. Coetzee
University of Adelaide
Nobel laureate in literature, 2003
Linda Colley
Princeton University
Jeffrey Eugenides
New York University
Samuel Freeman
University of Pennsylvania
Anthony Gottlieb
All Souls College, Oxford
Stephen Greenblatt
Harvard University
Joseph Koerner
Harvard University
Mark Lilla
Columbia University
David Luban
Georgetown University Law Center
Mark Mazower
Columbia University
Ian McEwan
author
Daniel Mendelsohn
Bard College
Jan-Werner Mueller
Princeton University
Joyce Carol Oates
Princeton University
Steven Pinker
Harvard University
Joan W. Scott
Institute for Advanced Study
Keith Thomas
All Souls College, Oxford
Mario Vargas Llosa
Nobel laureate in literature, 2010
