Πολιτικη & Οικονομια

Το ανθρώπινο δικαίωμα στη θέα

Πώς μια φωτογραφία της Ακρόπολης αντέστρεψε τον διάλογο για την περιοχή

Παντελής Καψής
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Η φωτογραφία, τραβηγμένη με τηλεφακό, έγινε viral στα σόσιαλ μίντια και δημοσιεύτηκε και στα μεγάλα μέσα ενημέρωσης. Δείχνει την Ακρόπολη μισοκρυμμένη πίσω από τον τελευταίο όροφο ενός ξενοδοχείου. Ακολούθησε μπαράζ σχολίων, ακόμα και συγκέντρωση υπογραφών, με κεντρική ιδέα ότι οι όροι δόμησης στερούν από τους πολίτες  την εικόνα του «ιερού βράχου». Το ανθρώπινο δικαίωμα στη θέα.

Προκαταβολικά να σημειώσω ότι δεν έχω άποψη για το ποιοι πρέπει να είναι οι όροι δόμησης στην περιοχή. Είναι ωστόσο φανερό στην συγκεκριμένη περίπτωση, ότι δεν μιλάμε για κάποιους πολίτες γενικώς, αλλά για ορισμένους ιδιοκτήτες ακινήτων που χάνουν την θέα. Για τους πολίτες, φαντάζομαι, είτε τα κτίριο είναι 10 ορόφων είτε 8 ορόφων, και μάλιστα στην πρώτη παράλληλο της λεωφόρου Συγγρού, το αποτέλεσμα είναι περίπου το ίδιο. Για έναν ιδιοκτήτη όμως, ο οποίος για παράδειγμα θέλει να νοικιάσει το σπίτι του στο AirBnB, η διαφορά στην αξία του ακινήτου είναι μεγάλη, ανάλογα με το αν έχει ή δεν έχει θέα στην Ακρόπολη.

Η επιλογή του AirBnB φυσικά δεν είναι τυχαία. Τον τελευταίο καιρό έχει ξεσπάσει διαμάχη σχετικά με τις επιπτώσεις της βραχυχρόνιας μίσθωσης στις τιμές των ακινήτων. Το Κουκάκι και η περιοχή γύρω από την Ακρόπολη έγιναν το πεδίο μιας αντιπαράθεσης με κύριο επιχείρημα όσων αντιδρούν, τις δυσπρόσιτες πια τιμές ενοικίασης και την αλλαγή που υφίσταται η φυσιογνωμία της περιοχής. Από ζωντανή γειτονιά μετατρέπεται σε τουριστικό ξενώνα. Με αυτή την έννοια προκαλεί ασφαλώς εντύπωση πώς την ίδια στιγμή που ενοχλεί η άνοδος των τιμών, προτείνεται η μείωση των συντελεστών δόμησης η οποία φυσικά θα έχει το αντίθετο αποτέλεσμα. Θα ανεβάσει δηλαδή τις τιμές και θα κάνει τα ακίνητα ακόμα πιο ελκυστικά για τουριστική αξιοποίηση. Κι όλα αυτά από μία φωτογραφία που αντέστρεψε ουσιαστικά τον διάλογο. Η δύναμη της εικόνας.

Είναι προφανές ότι υπάρχουν πολλές πλευρές από τις οποίες μπορεί να δει κανείς το πρόβλημα. Είναι κακό, για παράδειγμα, μια γειτονιά δίπλα στο πιο σημαντικό τουριστικό αξιοθέατο της πόλης να αλλάξει χαρακτήρα; Γιατί μας ενοχλούν οι τιμές στην συγκεκριμένη περιοχή και όχι οι ακόμα μεγαλύτερες σε άλλες; Κι επιτέλους ποιος μπορεί να στερήσει το δικαίωμα από ιδιοκτήτες σε οικονομική δυσπραγία να αξιοποιούν την περιουσία τους την ώρα που καλούνται να πληρώσουν αυξημένους φόρους με μειωμένα εισοδήματα; Για να μην μιλήσουμε για τα αυξημένα δημόσια έσοδα αλλά και την ανάκαμψη της οικοδομής. Αυτό δεν επιθυμούσαμε τόσα χρόνια;

Προφανώς υπάρχει και η άλλη άποψη. Μιλάμε για μια περιοχή κατοικίας και το να αναγκάζονται να φύγουν οι μόνιμοι κάτοικοι είναι σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα. Όπως φυσικά είναι σοβαρό πρόβλημα η αύξηση των ενοικίων για οικογένειες με μειωμένα εισοδήματα αλλά και η δυσκολία εξεύρεσης στέγης. Το να κλείνει κανείς τα μάτια δεν είναι λύση. Η πολιτική που θα αποφασιστεί πρέπει να πάρει υπόψη της όλους αυτούς τους παράγοντες.

Το πρόβλημα με άλλα λόγια δεν είναι μόνο και δεν είναι τόσο το AirBnB όσο κάτι πολύ γενικότερο: η προσφορά προσιτής κατοικίας στους πολίτες. Η οποία δεν αφορά αποκλειστικά το Κουκάκι αλλά και γειτονιές πολύ μακριά από το κέντρο, καθόλου τουριστικές, στις οποίες υπάρχει επίσης αύξηση των τιμών. Κι είναι εντυπωσιακό πώς τα προφανή απουσιάζουν από τον διάλογο. Για παράδειγμα σημαντικό μέρος της ζήτησης για μικρά διαμερίσματα στο κέντρο, αυτά που κυρίως επηρεάζονται από το AirBnB,  είναι από φοιτητές. Θα λυνόταν σε μεγάλο βαθμό αν υπήρχαν φοιτητικές εστίες οι οποίες θα μπορούσαν το καλοκαίρι να προσφέρουν και στέγη για τουρίστες. Για να μην πούμε για τα δεκάδες εγκαταλελειμμένα κτίρια στο Δήμο της Αθήνας για τα οποία κανείς δεν έχει ενδιαφερθεί και τα οποία ασφαλώς θα πρέπει να αξιοποιηθούν στα πλαίσια μιας σοβαρής οικιστικής πολιτικής. Πότε ακούσαμε πολιτικούς ή Δημάρχους να μιλάνε γι αυτά τα θέματα, πέρα από πιασάρικες ατάκες για το AirBnB; Όσο για την θέα στην Ακρόπολη ποιος δεν θα ήθελε να την έχει από το μπαλκόνι του;