Καταρχάς πρέπει να διευκρινιστεί ότι οι αριθμός των ανέργων που ανακοινώνει ο ΟΑΕΔ δεν μπορεί να αμφισβητηθεί. Δεν είναι ούτε στατιστική, ούτε έρευνα. Είναι οι άνθρωποι ένας προς έναν που προσέρχονται στον Οργανισμό προσκομίζοντας έγγραφα που αποδεικνύουν ότι δεν εργάζονται. Και αυτοί οι άνθρωποι τον Δεκέμβριο έφτασαν 1.116.816 - ο υψηλότερος αριθμός ανέργων που καταγράφηκε όλη την περίοδο της κρίσης. Συγκεκριμένα, όπως φαίνεται στον πίνακα, ακόμα και τα πρώτα δύσκολα χρόνια των μνημονίων ο αριθμός των ανέργων ήταν αισθητά μικρότερος. Από τον Οκτώβριο του 2018 οι άνεργοι έσπασαν ξανά το φράγμα του 1 εκ. φτάνοντας το αρνητικό ρεκόρ τον Δεκέμβριο του 2018.
Εξίσου μεγάλη αίσθηση όμως προκαλεί και το γεγονός ότι ΕΛΣΤΑΤ και ΟΑΕΔ παρουσιάζουν μία εντελώς διαφορετική εικόνα για το ύψος της ανεργίας στην χώρα μας. Συγκεκριμένα, η ΕΛΣΤΑΤ ανακοίνωσε ότι ο αριθμός των ανέργων τον Νοέμβριο –αυτός ήταν ο τελευταίος μήνας που έχει ανακοινώσει έως σήμερα- έφτανε 875.195 άτομα. Την ίδια στιγμή στον ΟΑΕΔ τον μήνα Νοέμβριο ήταν εγγεγραμμένα 1.098.437 άτομα! Στον ΟΑΕΔ, δηλαδή, φαίνεται ότι οι άνεργοι είναι περισσότεροι κατά 223.242 άτομα σε σχέση με όσους μέτρησε η ΕΛΣΤΑΤ τον ίδιο μήνα.
Ακόμα μεγαλύτερη εντύπωση προκαλεί ότι σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ οι άνεργοι μειώνονται, όταν τα μητρώα του ΟΑΕΔ δείχνουν ότι κάθε μήνα οι άνεργοι αυξάνονται. Για παράδειγμα, το τελευταίο τρίμηνο σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ οι άνεργοι μειώθηκαν από 887.009 άτομα τον Σεπτέμβριο, σε 875.997 άτομα τον Οκτώβριο και σε 875.195 άτομα τον Νοέμβριο. Το ακριβώς αντίθετο δείχνουν τα στοιχεία του ΟΑΕΔ! Ο αριθμός των εγγεγραμμένων ανέργων στον ΟΑΕΔ, όχι μόνο δεν μειώθηκε το τελευταίο τρίμηνο, αλλά εκτοξεύτηκε. Συγκεκριμένα οι άνεργοι στον ΟΑΕΔ έφταναν τους 939.185 τον Σεπτέμβριο, αυξήθηκαν σε 1.012.269 τον Οκτώβριο και σε 1.098.427 τον Νοέμβριο! Τον Δεκέμβριο -για τον οποίο ακόμα δεν έχει ανακοινώσει στοιχεία η ΕΛΣΤΑΤ- ο αριθμός των εγγεγραμμένων ανέργων του ΟΑΕΔ κατέγραψε ρεκόρ όλων των εποχών φτάνοντας τους 1.116.816 άτομα. Πώς γίνεται σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ η ανεργία να υποχωρεί, προκαλώντας τους πανηγυρισμούς της κυβέρνησης, τη στιγμή που στον ΟΑΕΔ ο αριθμός των ανέργων κατέγραψε αριθμό-ρεκόρ; Πάντως ακόμα και με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ το ποσοστό ανεργίας παραμένει στο υψηλότερο επίπεδο στην Ευρωπαϊκή Ένωση και σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες. Ο αριθμός, μάλιστα, θα έφτανε το 1,5 εκατομμύρια, εάν στην μείωση του αριθμού των ανέργων δεν συνέτεινε το brain drain. Η πιο μετριοπαθής εκτίμηση δείχνει ότι περίπου 300.000 άτομα με πτυχία και δεξιότητες εγκατέλειψαν την προσπάθεια αναζήτησης εργασίας στην χώρα μας.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, πώς εξηγείται τόσο μεγάλη απόκλιση ανάμεσα στην έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ και στον αριθμό των εγγεγραμμένων ανέργων στον ΟΑΕΔ; Πώς γίνεται η ΕΛΣΤΑΤ να μην μπορεί να εντοπίσει τουλάχιστον 223.242 ανέργους που έχουν γραφτεί τον ίδιο μήνα στον ΟΑΕΔ; Κρύβεται η πραγματική ανεργία ή τελικά ο ΟΑΕΔ μοιράζει επιδόματα και παροχές σε ψεύτικους ανέργους; Τα ερωτήματα που γεννώνται είναι πολλά και εύλογα. Είναι χαρακτηριστικό ότι, για παράδειγμα, τον Δεκέμβριο του 2013 ο αριθμός των εγγεγραμμένων ανέργων στον ΟΑΕΔ έφτανε 1.069.341, όταν σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ οι άνεργοι τον ίδιο μήνα (Δεκέμβριος 2013) έφταναν 1.349.495 άτοµα. Και τότε υπήρχε απόκλιση, αλλά ίσως υπάρχει μία εξήγηση. Το να μην έχουν πάει όλοι οι άνεργοι που εντοπίζει η ΕΛΣΤΑΤ να γραφτούν στον ΟΑΕΔ έχει λογική. Αλλά το να έχουν γραφτεί στον ΟΑΕΔ 223.242 άτομα που δεν εντοπίζει η ΕΛΣΤΑΤ παραμένει ένα ενδιαφέρον στοιχείο προς διερεύνηση.
Γεγονός είναι πάντως ότι η ΕΛΣΤΑΤ κάνει στατιστική. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα της «η ΕΛΣΤΑΤ ανακοινώνει μηνιαίες εκτιμήσεις που παράγονται βάση των στοιχείων που συλλέγονται στα πλαίσια τριμηνιαίας έρευνας. Η τριμηνιαία έρευνα συγκεντρώνει πληροφορίες από ένα δείγμα 27.000 περίπου νοικοκυριών ανά τρίμηνο. Τα ερευνώμενα άτομα καλούνται να απαντήσουν εάν έχουν εργαστεί έστω και μία ώρα στη διάρκεια μίας συγκεκριμένης περιόδου 7 ημερών κι αν αναζητούσαν εργασία κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου ή αν αναζητούσαν εργασία τις προηγούμενες τρεις». Αναλυτικότερες πληροφορίες μπορεί να βρει κανείς εδώ.
Ο ΟΑΕΔ, από την άλλη, δεν πραγματοποιεί δειγματοληπτική έρευνα. Μετράει έναν έναν τους ανέργους που προσέρχονται να εγγραφούν στον Οργανισμό. Επομένως, προκαλεί απορία πώς πανηγυρίζει η κυβέρνηση τη στιγμή που ο αριθμός των εγγεγραμμένων ανέργων στον ΟΑΕΔ είναι υψηλότερος παρά ποτέ και μάλιστα καταγράφει αλματώδη άνοδο το τελευταίο 4μηνο. Μία πιθανή εξήγηση θα μπορούσε να είναι ότι κάποιοι εξ αυτών που εγγράφονται στον ΟΑΕΔ εργάζονται με μαύρα. Κάτι που όμως μεταφράζεται σε απώλεια ασφαλιστικών εσόδων για το κράτος, καταβολή επιδομάτων σε εργαζόμενους και ακόμα χειρότερα δείχνει εργασιακές ρυθμίσεις προς λάθος κατεύθυνση, οι οποίες ευνοούν τη μαύρη εργασία.
Είναι ενδεικτικό ότι το σύμφωνα με τα στοιχεία του Οικονομικού Επιμελητηρίου, το νέο σύστημα ασφαλιστικών εισφορών των ελευθέρων επαγγελματιών οδήγησε από την ημέρα εφαρμογής του σχεδόν 200.000 άτομα να κλείσουν τα βιβλία τους, με κάποιους εξ αυτών να έχουν περάσει στην μαύρη εργασία. Καθόλου τυχαίο δεν είναι ότι το 2016 οι ελεύθεροι επαγγελματίες δήλωσαν εισοδήματα 4,7 δισ. ευρώ, το 2017 3,8 δισ. ευρώ, ενώ το 2018 3,3 δισ.
