Μπουτάρης ναι, αλλά πώς;

«Τόπος σου είναι εκεί απ' όπου ξεκινάς»

Τόμας Ελιοτ

Το κείμενο αυτό απευθύνεται σε ανθρώπους που «έρχονται συνεχώς απ' τη Θεσσαλονίκη». Κάποιους που πρόλαβαν το πρόσφατο παρελθόν, ζουν έντονα το παρόν και όλους όσοι ονειρεύονται το μέλλον της. Η γνώση που αποκτήθηκε από την πείρα, μαζί με τη φρεσκάδα και τον ενθουσιασμό των νέων προσώπων, υπαγορεύουν σήμερα μια νέα συλλογική παρέμβαση για την πόλη, ως αποτίμηση και συνέχεια εκείνων που προηγήθηκαν αλλά και ως μια εντελώς καινούργια αρχή.

Οκτώ μόλις μήνες πριν από τις κρίσιμες δημοτικές εκλογές του Μαΐου του 2014, απαιτείται αρχικά ένας ειλικρινής, ψύχραιμος και αυτοκριτικός απολογισμός των πεπραγμένων (πραγματικών και συμβολικών) της δημαρχίας του Γιάννη Μπουτάρη. Και στη συνέχεια, εφόσον αποδειχθεί ότι ο απολογισμός αυτός είναι συνολικά θετικός, να συνδιαμορφωθεί ένα σχέδιο καινούργιο, που θα αποκαταστήσει και θα ενισχύσει τη σχέση του δημάρχου με την πόλη, ανανεώνοντας την εμπιστοσύνη των πολιτών της Θεσσαλονίκης στο πρόσωπό του και, επομένως, επεκτείνοντας τη θητεία του για την επόμενη πενταετία.

Διαπιστώνεται αρχικά ότι υπάρχει, κατά γενική ομολογία, σοβαρή διάσταση ανάμεσα στην εξαιρετική εικόνα που έχει διαμορφωθεί στην Αθήνα αλλά και στο εξωτερικό για το πρόσωπο του δημάρχου και στην αντίληψη που επικρατεί στην πόλη για το έργο της διοίκησης του Δήμου. Δεν πρέπει, βέβαια, να υποτιμά κανείς την τεράστια σημασία που έχει για τη Θεσσαλονίκη, που ταλαιπωρήθηκε αφάνταστα από έντονη εσωστρέφεια και επαρχιωτισμό τα τελευταία εικοσιπέντε χρόνια, η θετική αύρα και ο ακομπλεξάριστος κοσμοπολιτισμός του Γιάννη Μπουτάρη. Είναι όμως προφανές ότι αυτό που μετράει περισσότερο είναι η εκτίμηση των κατοίκων της πόλης για το έργο του δημάρχου και την αποτελεσματικότητα της διοίκησης στην αντιμετώπιση των προβλημάτων της καθημερινής τους ζωής. Το κυκλοφοριακό, η καθαριότητα η αισθητική και λειτουργική υποβάθμιση, οι κοινωνικές υποδομές, η ρύπανση της ατμόσφαιρας και η έλλειψη πρασίνου, ο πολιτισμός, η ενίσχυση της επιχειρηματικότητας, είναι τα κύρια μαθήματα πάνω στα οποία εξετάζεται και βαθμολογείται στο τέλος της θητείας της κάθε δημοτική αρχή. Η αξιολόγηση αυτή είναι που θα κρίνει το αποτέλεσμα των επόμενων δημοτικών εκλογών.

Αν και οι πολίτες δεν αποδέχονται εύκολα στα θέματα αυτά ελαφρυντικά και δικαιολογίες, μία καλόπιστη κριτική οφείλει να αναγνωρίσει ότι η διοίκηση Μπουτάρη κινήθηκε τα δύο αυτά χρόνια μέσα σε ένα ιδιαίτερα δύσκολο πολιτικό, κοινωνικό και θεσμικό περιβάλλον. Έπρεπε πρώτα να αλλάξει τις συνήθειες δεκαετιών, νοσηρές δομές στον κορμό της διοίκησης αλλά και τη συντηρητική νοοτροπία της πόλης. Έπρεπε επίσης να μάθει να ακροβατεί στο κενό ανάμεσα στο νέο θεσμικό πλαίσιο του «Καλλικράτη» που δεν άρχισε ακόμη να λειτουργεί κανονικά και το παλιό που έπαψε να ισχύει. Και όλα αυτά μέσα σε μία πρωτόγνωρη οικονομική και κοινωνική κρίση που οδηγεί σε απόγνωση τους πολίτες, που δεν έχουν ούτε την ψυχραιμία ούτε την πολυτέλεια να διακρίνουν ποιος είναι ακριβώς υπεύθυνος για τα προβλήματα που βιώνουν.

Κάτω από αυτές τις συνθήκες θεωρείται γενικά αποδεκτό πως η διοίκηση του Δήμου και προσωπικά ο Γιάννης Μπουτάρης προσπάθησε πολύ τα τρία αυτά χρόνια να κρατήσει την πόλη όρθια, δραστήρια και ζωντανή και ταυτόχρονα να την αλλάξει. Έδωσε δείγματα γραφής μιας νεωτερικής και ευφάνταστης διακυβέρνησης, ανοίγοντας καινούργιους δρόμους στην επιχειρηματικότητα, τον τουρισμό και τις σχέσεις με τους γείτονες, και σχεδιάζοντας με διαφάνεια και υψηλή αισθητική κάποιες επιλεγμένες παρεμβάσεις. Ταυτόχρονα όμως, στα λειτουργικά προβλήματα που συγκροτούν την καθημερινότητα της πόλης (με κορυφαίο παράδειγμα το έκρυθμο κυκλοφοριακό), δεν μπόρεσε να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις και τις ανάγκες των κατοίκων πλησιάζοντας, έστω, τον πήχη που ο ίδιος είχε θέσει. Αξίζει να σημειωθεί το γεγονός ότι την ίδια περίπου εκτίμηση κάνει με τόλμη και ειλικρίνεια για το έργο της διοίκησής του και ο ίδιος, επιδεικνύοντας ένα σύγχρονο ύφος και ήθος στην άσκηση της εξουσίας, εντελώς διαφορετικό από αυτό των προκατόχων του αλλά και των κατεστημένων συνηθειών της πολιτικής σκηνής του τόπου.

Στόχος της νέας θητείας της διοίκησης Μπουτάρη πρέπει να είναι να συνεχιστούν και να διευρυνθούν τα «ανοίγματα» της πόλης στους γειτονικούς λαούς και τον υπόλοιπο κόσμο. Να διατηρήσει η Θεσσαλονίκη τη νεανική ζωντάνια, τη φρεσκάδα και τη δημιουργικότητά της, που θα εκφράσει και ως Ευρωπαϊκή πρωτεύουσα νεολαίας το 2014. Ταυτόχρονα, να αποκατασταθούν οι κανόνες ομαλής λειτουργίας, αρμονικής συνύπαρξης και αλληλοσεβασμού μεταξύ των πολιτών, που χαλάρωσαν πολύ μέσα στη χαοτική καθημερινότητα και την καταπάτηση του δημόσιου χώρου. Να ενισχυθούν ακόμη περισσότερο οι προσπάθειες που ξεκίνησαν για την υποστήριξη της κίνησης των πεζών και των ΑΜΕΑ, των ποδηλάτων και των μέσων μαζικής μεταφοράς, που, εκτός των λεωφορείων και του υπό κατασκευή μετρό, πρέπει να περιλαμβάνουν και το τραμ και τη θαλάσσια αστική συγκοινωνία. Να βελτιωθεί η κοινωνική προστασία και φροντίδα για τους συμπολίτες μας που υποφέρουν, ώστε να διατηρηθεί, όσο περνάει απ' το χέρι του Δήμου, η κοινωνική συνοχή. Να υποστηριχθεί έμπρακτα η επιχειρηματικότητα της πόλης, ώστε να επανακτήσει η Θεσσαλονίκη τη σημασία και την ακτινοβολία που επιβάλλει η ιστορία της και η στρατηγική γεωπολιτική της θέση.

Με βάση τα παραπάνω βγαίνει αβίαστα το συμπέρασμα πως θα είναι προς όφελος της πόλης η ανανέωση της θητείας του Γιάννη Μπουτάρη στη θέση του δημάρχου, με όρο όμως τη διασφάλιση (όσο αυτό είναι δυνατόν) των προϋποθέσεων για μια πιο αποτελεσματική και δημιουργική διακυβέρνηση τα επόμενα πέντε, καθοριστικά για το μέλλον της πόλης, χρόνια. Για να γίνει αυτό πρέπει οπωσδήποτε να αποφευχθεί, κατ' αρχήν, κάθε μορφής οπισθοδρόμηση σε τραυματικές καταστάσεις, συστήματα εξουσίας και πρόσωπα που ζήσαμε τα προηγούμενα χρόνια και οδήγησαν την πόλη σε οικονομικό, κοινωνικό και πολιτιστικό μαρασμό. Παράλληλα, πρέπει να ενισχυθεί η θέση του δημάρχου σε σύγκριση με τους συνυποψηφίους του αλλά και η διαπραγματευτική του ισχύς και η αυτονομία του σε σχέση με τα κόμματα και την όποια υποστήριξή τους. Ειδικά σ' αυτές τις δημοτικές εκλογές, το πραγματικά υπερκομματικό προφίλ του Γιάννη Μπουτάρη αποτελεί ένα συγκριτικό πλεονέκτημα πού ταιριάζει όχι μόνο στις σύγχρονες αντιλήψεις για τους δημοτικούς άρχοντες αλλά, κυρίως, στις ανάγκες της πόλης και τις προτιμήσεις των κατοίκων της.

Τέλος, πολύ κρίσιμη παράμετρο για την επιτυχία της προσπάθειας αποτελεί η ισχυρότερη δυνατή σύνθεση του ψηφοδελτίου που θα συγκροτηθεί, στο οποίο πρέπει να συμμετάσχουν οι πιο ζωντανές και δημιουργικές δυνάμεις της πόλης, δίπλα σ' αυτούς που δοκιμάστηκαν ήδη με επιτυχία στην παρούσα θητεία. Καθώς η δύσκολη διαχείριση των πεπραγμένων τα πρώτα τρία χρόνια επέφερε ήδη σημάδια κόπωσης, γραφειοκρατία και μεγάλες τριβές στο εσωτερικό της διοίκησης, είναι απαραίτητη η διεύρυνση και η ενίσχυση της παράταξης προεκλογικά, όχι μόνο για να αυξηθεί η πιθανότητα της νίκης αλλά, κυρίως, για να προωθηθούν την επόμενη μέρα αποτελεσματικά τα ανεκπλήρωτα σχέδια και όνειρα για την πόλη. Για να το πω όσο πιο απλά γίνεται: πρέπει να ξαναβγεί δήμαρχος ο Μπουτάρης αλλά και να κάνει περισσότερα και καλύτερα πράγματα.

Σε κάθε περίπτωση, για όλους αυτούς στους οποίους απευθύνεται αυτό το κείμενο, υπάρχει μόνο η προσπάθεια. Ο αγώνας είναι συνεχής για να επανακτήσει η Θεσσαλονίκη αυτό που είχε χαθεί (την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθησή της) και για να προσδιοριστεί με ακρίβεια και να αναδειχθεί παντού η σύγχρονη κοσμοπολίτικη αλλά και ανθρώπινη ταυτότητά της.