Εφαρμόστε τον νόμο για το κάπνισμα ή καταργήστε τον

Σε ένα άλλο περιβάλλον θα αποτελούσε σκάνδαλο η εικόνα του αναπληρωτή υπουργού Υγείας να χορεύει ζεϊμπέκικο με τσιγάρο στο στόμα  σε χώρο που το υπουργείο του απαγορεύει το κάπνισμα.  Όμως έχουμε δει και ακούσει τόσα από τον Παύλο Πολάκη,  που ό,τι κι αν κάνει είναι δύσκολο να μας εντυπωσιάσει.  Όπως δεν μας  εντυπωσιάζει πλέον ότι από όσους μπορούσαν να κάνουν αυτή τη δουλειά, ο Αλέξης Τσίπρας διάλεξε το συγκεκριμένο πρόσωπο για να του αναθέσει την ευθύνη για την υγεία των πολιτών.

Αυτό που αξίζει να σημειώσουμε είναι η κλασική συριζαϊκή στρεψοδικία με την οποία απάντησε ο  Πολάκης στην κριτική που δέχτηκε από τον Ευρωπαίο επίτροπο, αρμόδιο για θέματα Υγείας, Βιτένις Αντριουκάιτις. Ο επίτροπος σχολιάζοντας φωτογραφία του υπουργού να καπνίζει στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου δήλωσε:

«Είναι ντροπή! Είναι ντροπή! Αυτός ο τύπος δεν καταλαβαίνει τίποτα από υγεία. Μηδέν! Τέτοιες συμπεριφορές πρέπει να καταγγέλλονται στην κοινή γνώμη. Αν είσαι εθισμένος, είναι ίσως δύσκολο να απεξαρτηθείς, αλλά τουλάχιστον ας προσπαθήσεις, ας πάρεις τσίχλες νικοτίνης, ας ζητήσεις ιατρική βοήθεια. Το ζήτημα της εφαρμογής της αντικαπνιστικής νομοθεσίας είναι πολύ σοβαρό και το Κοινοβούλιο της χώρας σας οφείλει να το συζητήσει. Δεν είναι θέμα ελεύθερης βούλησης κάποιου αν καπνίζει ή όχι. Όταν αυτό συμβαίνει σε δημόσιο χώρο πρόκειται για καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, γιατί οι γύρω του έχουν το δικαίωμα να αναπνέουν καθαρό αέρα».

«Το τσιγάρο θα το κόψω όταν επιλέξω, με ελεύθερη βούληση εγώ, δεν αργεί η απόφαση, αλλά θα είναι δική μου» απάντησε ο Πολάκης. Αλλά ο επίτροπος δεν προσπάθησε να του επιβάλει να κόψει το κάπνισμα, απλά του ζήτησε να εφαρμόσει τον νόμο και να μην καπνίζει σε δημόσιους χώρους, βλάπτοντας την υγεία των άλλων.

Οι δημοσιογράφοι, που η δουλειά τους τους υποχρεώνει να παραβρίσκονται στη συνέντευξη Τύπου, δεν είναι υποχρεωμένοι να αναπνέουν τον καπνό του υπουργού. Το ίδιο ισχύει και για τους εργαζόμενους στο κέντρο διασκέδασης, όπου έριχνε τις ζεμπεκιές του ο Πολάκης. Η απαγόρευση του  καπνίσματος είναι σημαντικό μέρος της υγιεινής στους χώρους εργασίας.

Πέρα από τα κατορθώματα του Πολάκη η μη εφαρμογή ενός νόμου, δέκα χρόνια μετά την ψήφισή του από τη βουλή, είναι ένα πολύ σοβαρό ζήτημα. Επεκτείνει και  ενισχύει την διάχυτη αίσθηση ότι οι νόμοι δεν είναι για να τηρούνται και υπονομεύει το κύρος του κράτους και των θεσμών του. 

Πολλοί συμπολίτες μας βλέπουν την παραβίαση του νόμου για το κάπνισμα σαν μια πράξη αντίστασης στο σύστημα, που θέλει να μας επιβάλει έναν «ορθό» τρόπο ζωής. Ανάλογη στάση υπάρχει από τους οδηγούς απέναντι στην υποχρεωτική χρήση της ζώνης ασφαλείας και στην προτεραιότητα των πεζών στις διαβάσεις. Η αγνόηση της ασφάλειας των άλλων, η υποτίμηση του κινδύνου και η απερισκεψία εμφανίζονται σαν μαγικά και μέρος μιας ανυπότακτης προσωπικής ταυτότητας.

Τα μέτρα εναντίον του καπνίσματος είναι μια νίκη της κοινωνίας των πολιτών και επιβολή του δημόσιου συμφέροντος απέναντι στα λόμπυ της καπνοβιομηχανίας. Τα κέρδη είναι πολλά και ολόκληρη η παραγωγική αλυσίδα του καπνού είναι αναγκασμένη να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα που φέρνει η αλλαγή της στάσης των κρατών και των πολιτών σε σχέση με το κάπνισμα.

Η μη εφαρμογή του νόμου δημιουργεί και προβλήματα ισότητας των πολιτών. Οι καταστηματάρχες που θέλουν να εφαρμόσουν τον νόμο δέχονται τον αθέμιτο ανταγωνισμό εκείνων που δεν τον εφαρμόζουν. Αυτό συμβαίνει ιδιαίτερα σε νυχτερινά μαγαζιά που πωλούν αλκοόλ καθώς και σε μαγαζιά σε μικρά μέρη που δεν υπάρχει ικανός αριθμός πελατών για να συντηρήσει καταστήματα μη καπνιζόντων.

Ενώ ο νόμος προβλέπει πρόστιμα και για τους καταστηματάρχες και για τους θαμώνες που καπνίζουν, τα πρόστιμα -όταν γίνεται έλεγχος- επιβάλλονται μόνο στους πρώτους. Η στάση αυτή των ελεγκτικών αρχών αντιμετωπίζει του πελάτες των καταστημάτων σαν μη υπεύθυνους για την πράξη τους. Έτσι φεύγει η ατομική ευθύνη από τον καπνιστή και οι πελάτες θεωρούν ότι το κάπνισμα επιτρέπεται εφόσον το κατάστημα δεν το απαγορεύει.

 

Η μη εφαρμογή του νόμου για το κάπνισμα είναι εκτός των άλλων και μια ένδειξη της υποκρισίας της οργανωμένης πολιτείας. Φτιάχνει ένα νόμο για να λέει ότι είναι εντάξει και δεν κάνει τίποτε για την εφαρμογή του.

 

Από αυτή την άποψη τα τσιγάρα  του υπουργού, που παρανομεί και παραβιάζει τους νόμους του υπουργείου του, μπορεί και να είναι χρήσιμα. Γιατί αναδεικνύουν την υποκρισία. Αν ο υπουργός πιστεύει ότι δεν πρέπει να εφαρμόζεται ο νόμος, ας έχει το θάρρος να προτείνει την κατάργησή του.