Ό,τι θέλετε να μάθετε για τα χρέη των κομμάτων

Όσοι ανακάλεσαν στη μνήμη τον πρωτότυπο τίτλο του φιλμ του Γούντι Άλεν, θα με συγχωρέσουν να τους ζητήσω να αφήσουν τους αυτονόητους συνειρμούς και συσχετίσεις που προκύπτουν από τον τίτλο, γιατί η ουσία βρίσκεται σε όσα ακολουθούν, τα οποία αξίζει να γνωρίζει και ο τελευταίος Έλληνας πολίτης, για να έχει πλήρη εικόνα των όσων συμβαίνουν ερήμην του. Ας ξεκινήσουμε από τα πλέον πρόσφατα περιστατικά.

Την περασμένη Παρασκευή μάθαμε ότι τα δύο κόμματα που κυβερνούν χρωστούσαν (χρωστούν;) ληξιπρόθεσμες εισφορές στο ΙΚΑ. Με βάση απάντηση του υπουργού Εργασίας σε ερώτηση στη Βουλή τα χρέη αυτά που αφορούν την μισθολογική περίοδο απασχόλησης από 1η Φεβρουαρίου 2013 έως 30 Απριλίου 2013, έγιναν γνωστά τον περασμένο Ιούλιο, κατόπιν σχετικού ελέγχου, αλλά δημοσιεύθηκαν παραδόξως στον ιστότοπο της Βουλής αρκετούς μήνες αργότερα. Η απάντηση φέρνει πάλι στο προσκήνιο το τεράστιο σκάνδαλο των δανείων των κομμάτων, που το σύστημα των ΜΜΕ της χώρας αιδημόνως αποκρύπτει όλο αυτό το διάστημα. Χρέη 80 φορές μεγαλύτερα, από τις 360 χιλ. ευρώ του ΙΚΑ, τα οποία ξεπερνούν σήμερα τα 270 εκ. ευρώ.

Για να μείνουμε πιστοί στον τίτλο του άρθρου, ας επιχειρήσουμε να δώσουμε μερικές απαντήσεις στα εύλογα ερωτήματα που δυστυχώς ελάχιστοι τολμούν να θέσουν δημοσίως. Απαριθμούμε ερωτήματα και απαντήσεις:

Πόσα χρωστούν τα κόμματα;

Κανείς δεν ξέρει το ακριβές ποσό, σήμερα. Οι τελευταίοι ισολογισμοί της ΝΔ, στις αρχές του 2013 έδειχναν 145 εκ. ευρώ χρέη για τη ΝΔ και ένα λίγο μικρότερο ποσό για το ΠΑΣΟΚ. Άθροισμα άνω των 270 εκ. ευρώ. Τι έχει συμβεί ενδιαμέσως ακόμα δεν γνωρίζουμε γιατί το όλο θέμα καλύπτεται από πέπλο αδιαφάνειας. Ο θεωρητικώς ελέγχων –η Τράπεζα της Ελλάδος- αποκρύπτει τα σχετικά στοιχεία από τη Βουλή επικαλούμενο νομοθεσία περί του απορρήτου.

Τι τόκους πληρώνουν;

Από στοιχεία που είχαν αποκαλυφθεί όταν συζητείτο η ευνοϊκή ρύθμισή τους στις παραμονές των εκλογών, με υπουργό τότε τον κ. Γιαννίτση, προέκυπτε ένα επιτόκιο άνω του 8%, από την πλευρά της τότε Αγροτικής , που είχε τον συντριπτικό όγκο των σχετικών δανείων. Συνεπώς αν το επιτόκιο δεν έχει αλλάξει (και είναι ήδη ακραία ευνοϊκό με τραπεζικά κριτήρια), οι τόκοι πρέπει να ξεπερνούν τα 22 εκ. ευρώ το χρόνο. Κατά πόσο και με τι έσοδα εξυπηρετούνται δεν είναι σαφές.

Πότε πήραν τα δάνεια αυτά;

Η ιστορία των δανείων είναι δεκαετιών. ‘Ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 90 υπήρχε μια σοβαρή υπερχρέωση, όμως οι πλουσιοπάροχες κρατικές επιχορηγήσεις (από τις μεγαλύτερες της Ευρώπης), επέτρεπαν την εξυπηρέτησή τους και θα έπρεπε να έχουν προ πολλού αποπληρωθεί πριν την έναρξη της κρίσης. Αντί να αποπληρωθούν όμως προστέθηκαν και νέα δάνεια στη διάρκεια της κρίσης, μέχρι τουλάχιστον και το 2012 (η ΝΔ αύξησε το δανεισμό της κατά 15 εκ. το 2012).

Με τι εγγυήσεις δόθηκαν, μπορούν να αποπληρωθούν;

Η μοναδική εγγύηση για τα δάνεια αυτά ήταν οι μελλοντικές χρηματοδοτήσεις από το κράτος, δηλαδή τα δύο κόμματα προεξοφλούσαν την ψήφο των πολιτών και χρησιμοποιούσαν την οικονομική ισχύ που προσέφεραν τα δάνεια για να την «αγοράσουν». Ό,τι ποσοστά κι αν φέρουν όμως τα δύο κόμματα στα επόμενα χρόνια, τα δάνεια αυτά αποκλείεται να αποπληρωθούν. Η κρατική επιχορήγηση και στα δύο κόμματα δεν καλύπτει σήμερα ούτε τους μισούς τόκους. Για το κεφάλαιο ας μην μιλάμε.

Πώς χρησιμοποιήθηκαν τα χρήματα;

Τα κόμματα και οι αρχηγοί είχαν πλήρη ελευθερία για τον τρόπο διαχείρισης των χρημάτων αυτών. Μέρος τους σίγουρα σπαταλήθηκε σε πελατειακές εξυπηρετήσεις στο εσωτερικό των κομμάτων και μέρος τους για εξασφάλιση ψήφων. Η ΝΔ ακόμα και το 2012 πλήρωνε με τα χρήματα αυτά για μεταφορά οπαδών της, δυνατότητα που δεν είχαν άλλα κόμματα, που δεν δανείστηκαν και έχασαν την είσοδο στη Βουλή για μερικές χιλιάδες ψήφους. Συνεπώς τα χρήματα αυτά, που αθροίζονται σε τεράστια ποσά διαμόρφωσαν ή και αλλοίωσαν το τελικό αποτέλεσμα, μια που ειδικά στις εκλογές του Μαίου ένα μεγάλο ποσοστό πολιτών δεν εκπροσωπήθηκαν στη Βουλή, καθώς πολλά μικρότερα κόμματα έμειναν οριακά εκτός Κοινοβουλίου.

Πλήρωναν κανονικά τα χρέη τους τα κόμματα;

Όχι, με τροπολογία που έφερε στις παραμονές των πρώτων εκλογών του 2012 ο κ. Γιαννίτσης ορίστηκε ότι η τελευταία δόση του 2011 και οι δύο δόσεις του 2012 της τακτικής κρατικής επιχορήγησης των κομμάτων, είναι ανεκχώρητες και ακατάσχετες, παρά το γεγονός ότι αποτελούσαν μέρος της εγγύησης του δανείου. Έτσι χρηματοδοτήθηκε η εκλογική εκστρατεία των δύο κομμάτων του Μαίου του 2012, παρά το γεγονός ότι με τον τρόπο αυτό εκτός της αλλοίωσης του εκλογικού αποτελέσματος, αυξανόταν ισόποσα και το ποσό που στη συνέχεια θα κινδύνευε να μείνει απλήρωτο.

Αν τα κόμματα δεν πληρώσουν ποιος θα την «πατήσει»;

Κατά 90% ο «συνήθης ύποπτος», που δεν είναι άλλος από τον φορολογούμενο. Μετά την επανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών αυτές είναι κατά περίπου 90% κρατικές. Οπότε η σχετική ζημιά θα μετατραπεί σε απώλεια κεφαλαίου και θα μεταφερθεί στους φόρους. Φόρος ακινήτων, φόρος εισοδήματος, ΦΠΑ, τέλος επιτηδεύματος. Διαλέξτε και πληρώστε. Όλα στον ίδιο κορβανά πάνε, οπότε έχετε την ελευθερία να αποφασίσετε με ποιον από όλους τους φόρους σας θα πληρώσετε αυτό το «φέσι».

Ποιοι έχουν την πολιτική και νομική ευθύνη για το σκάνδαλο.

Υπάρχει σίγουρα ευθύνη από την πλευρά των διορισμένων από τα κόμματα δανειστών-τραπεζιτών (περίπτωση Αγροτικής), οι οποίοι συνέχισαν να δανείζουν ακόμα και όταν ήταν απολύτως προφανές με τραπεζικά κριτήρια ότι τα δάνεια αυτά δεν πρόκειται να εξυπηρετηθούν. Τα δάνεια ελήφθησαν κυρίως από κρατικές τράπεζες ή τράπεζες που επηρεάζονταν (ιδίως στην τελευταία φάση), από την οικονομική συγκυρία και βρίσκονταν σε σχέση βαρύτατης πολιτικής εξάρτησης από τα δύο κόμματα. Συνεπώς τεράστια ευθύνη έχουν και οι πολιτικοί των δύο κομμάτων που είχαν την ευθύνη της οικονομικής διαχείρισής τους.

Και η Δικαιοσύνη τι κάνει;

Η Δικαιοσύνη ξεκίνησε προκαταρτική έρευνα για τα δάνεια των κομμάτων, αλλά πριν ακόμα αυτή φτάσει σε αποτέλεσμα η νέα κυβέρνηση Σαμαρά ψήφισε τροπολογία που -σύμφωνα με διαρροή στην Καθημερινή απόψεων ανωτάτων δικαστικών πηγών- δεν επιτρέπει τη δίωξη ούτε των τραπεζικών που έδωσαν τα δάνεια, ούτε των πολιτικών που τα ζήτησαν: «Ακόμα και αν οι οικονομικοί εισαγγελείς … ασκήσουν τελικά ποινικές διώξεις παρά την ύπαρξη της εν λόγω ρύθμισης, η δίωξη αυτή είναι ανίσχυρη… όπως διευκρίνιζαν ανώτατες δικαστικές πηγές».

Πώς το είπε ο κ. Σαμαράς τις προάλλες μιλώντας για το «κράτος δικαίου»: «Φάνηκε… ότι υπάρχει ήδη επαρκές νομικό οπλοστάσιο από τη Δημοκρατία μας που επιτρέπει στην Πολιτεία να την προστατέψει τη Δημοκρατία και να προστατέψει και τη δημοκρατική νομιμότητα. Εκείνο που έλειπε ήταν η Πολιτική βούληση! Και τώρα δείξαμε ότι υπάρχει πλέον και Πολιτική βούληση.»