Το σκάνδαλο του σκανδάλου Novartis

Δίπλα στην ουσία της υπόθεσης Novartis, για την οποία διεξάγεται δικαστική έρευνα με πολλά ερωτηματικά, ξετυλίγεται στη δημόσια θέα ένα άλλο σκάνδαλο, αυτό του χειρισμού της υπόθεσης από την κυβέρνηση. Από την πρώτη στιγμή η κυβέρνηση παρεμβαίνει στη δικαστική διερεύνηση και προσπαθεί να την κατευθύνει.

Μόλις η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου παρέλαβε τη δικογραφία για το σκάνδαλο της Novartis για να τη διαβιβάσει μέσω του υπουργού Δικαιοσύνης στη Βουλή, δέχτηκε επίσκεψη από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Δημήτρη Τζανακόπουλο για να τον ενημερώσει για την υπόθεση. Για υποθέσεις εμπλοκής πρώην υπουργών σε ποινικές υποθέσεις υπάρχει μια σαφώς καθορισμένη διαδικασία και δεν υπάρχει αντικείμενο για ενημέρωση της κυβέρνησης από την εισαγγελέα του Αρείου Πάγου.

Ο αναπληρωτής υπουργός δεν είχε από τον νόμο δικαίωμα να έχει γνώση της δικογραφίας

Την ίδια ώρα ο αναπληρωτής υπουργός Δικαιοσύνης Δημήτρης Παπαγγελόπουλος χαρακτήρισε την υπόθεση Novartis «το μεγαλύτερο σκάνδαλο από συστάσεως του ελληνικού κράτους». Η δήλωση αυτή έγινε σε χρόνο που ο αναπληρωτής υπουργός δεν είχε από τον νόμο δικαίωμα να έχει γνώση της δικογραφίας, αλλά επίσης ως μέλος της εκτελεστικής εξουσίας δεν επιτρέπεται να προκαταλαμβάνει τις δικαστικές αποφάσεις.

Η εμπλοκή του αναπληρωτή υπουργού Δικαιοσύνης, γνωστού συνεργάτη του Κώστα Καραμανλή, ίσως να μην είναι άσχετη με ευνοϊκή μεταχείριση του πρώην πρωθυπουργού από τους εισαγγελείς κατά τις ανακρίσεις για την υπόθεση Novartis. Ένας από τους προστατευόμενους μάρτυρες κατέθεσε για την υπόθεση των εμβολίων το 2008-2009 μπροστά στους εισαγγελείς ότι το ΚΕΕΛΠΝΟ αναβάθμισε τον κίνδυνο από τον ιό Η1Ν1 σε πανδημία για να πάρει ο Αβραμόπουλος εμβόλια από τη Novartis: «...με τον ανωτέρω τρόπο, ο τότε υπουργός Υγείας Αβραμόπουλος παρέσυρε τον τότε πρωθυπουργό (Καραμανλή) ο οποίος τελούσε εν αγνοία να εξαγγείλει ότι η Ελλάδα έπρεπε να παραγγείλει πανδημικά εμβόλια για το σύνολο του πληθυσμού της». Η κατάθεση ότι ο Καραμανλής παρασύρθηκε έγινε δεκτή σαν ο μάρτυρας να είπε το πιο φυσιολογικό πράγμα και δεν του ζητήθηκαν από τους εισαγγελείς διευκρινίσεις για το πώς είναι σε θέση να γνωρίζει το τι έγινε μέσα στην κυβέρνηση.

Η κυβέρνηση με τον ανύπαρκτο σεβασμό της στο τεκμήριο της αθωότητας (που κορυφώθηκε κωμικοτραγικά στην υπόθεση Ριχάρδου) συμπεριφερόταν στην υπόθεση Novartis σαν να είχε αποδειχθεί ήδη η ενοχή των κατηγορουμένων. Από κοντά και ο φιλοκυβερνητικός Τύπος, στον οποίο διοχετεύονται πληροφορίες.

Στις 11-11-2018 η εφημερίδα «Ντοκουμέντο» έγραψε, αναφερόμενη στον πρώην προστατευόμενο μάρτυρα, ότι «εάν ο μάρτυρας δεν τηρήσει –έστω και ετεροχρονισμένα– την υποχρέωσή του να αποκαλύψει όσα γνωρίζει, να άρουν (οι εισαγγελείς) την προστασία που ζήτησε και του παρείχαν οι ελληνικές δικαστικές αρχές προκειμένου να μιλήσει και να τον καταστήσουν κατηγορούμενο με το πραγματικό του ονοματεπώνυμο».

Οι προστατευόμενοι μάρτυρες ήταν άγνωστοι για τους κατηγορούμενους πρώην υπουργούς και πρωθυπουργούς όπως και τους βουλευτές που κλήθηκαν στη Βουλή να τους παραπέμψουν σε δίκη, όμως η εφημερίδα «Ντοκουμέντο» ήταν ενήμερη για τις προθέσεις των εισαγγελέων απέναντι σε έναν μάρτυρα ενάμιση μήνα πριν αυτές εκδηλωθούν.

Ο μάρτυρας, αν και εμπλεκόμενος στην υπόθεση, χαρακτηρίστηκε προστατευόμενος, ενώ ο υπουργός Πολάκης γνώριζε την ταυτότητά του. Η περιγραφή στο «Ντοκουμέντο» ταιριάζει όμως και με την εκδοχή του μάρτυρα ότι πιέστηκε να συμμετάσχει σε σκευωρία εναντίον  πολίτικων αντιπάλων της κυβέρνησης.

Στο βιβλίο τους «Πώς πεθαίνουν οι δημοκρατίες» οι πολιτικοί επιστήμονες Steven Levitsky και Daniel Ziblatt, που διδάσκουν στο πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, επισημαίνουν τους κινδύνους για τις σύγχρονες δημοκρατίες, οι οποίες δεν απειλούνται από στρατιωτικά πραξικοπήματα, όπως στο παρελθόν, αλλά από εκλεγμένες αυταρχικές κυβερνήσεις που καταφεύγουν σε αντιδημοκρατικές πρακτικές. Μια από τις ενδείξεις αυταρχισμού είναι η «άρνηση αποδοχής των αντιπάλων ως ισότιμων παικτών».

Η άρνηση αυτή συνίσταται, κατά τους συγγραφείς, μεταξύ άλλων, στο ότι «Χαρακτηρίζουν αβάσιμα τους πολιτικούς τους αντιπάλους υπόλογους στη δικαιοσύνη, οι οποίοι λόγω υπαρκτών ή δυνητικών εκνόμων δραστηριοτήτων τους, δεν δικαιούνται να συμμετέχουν ισότιμα στον πολιτικό στίβο» ή στο ότι «Χαρακτηρίζουν αβάσιμα τους πολιτικούς τους αντιπάλους πράκτορες ξένων δυνάμεων, συνήθως εχθρικών, για λογαριασμό των οποίων υποτίθεται ότι δρουν».

Δεν είναι τυχαίο ότι ο ΣΥΡΖΑ και οι ΑΝΕΛ χρησιμοποίησαν τις παραπάνω κατηγορίες, όπως και πολλές άλλες αυταρχικές μεθοδεύσεις, όπως η ενθάρρυνση της πολιτικής βίας, που περιγράφονται στο βιβλίο. Ό,τι και αν συμβεί με την δικαστική εξέλιξη της υπόθεσης Novartis δεν πρόκειται να μειώσει τη σημασία των ήδη συντελεσμένων κυβερνητικών χειρισμών, που συγκροτούν όχι μόνο ένα άλλο, ξεχωριστό σκάνδαλο, αλλά και υπονόμευση των δημοκρατικών θεσμών και του κράτους δικαίου. Γιατί ο θαυμασμός στον Μαδούρο φαίνεται ότι συνοδεύεται από την αντιγραφή των μεθόδων του.