2019: Η ελληνική οδύσσεια του διαστήματος

Ο πλανήτης «HΕLLAS» δεν καταδέχεται να ασχοληθεί με τον υπόλοιπο κόσμο. Έχει τις δικές του έγνοιες. Ούτε οι παγκόσμιες δημογραφικές πιέσεις που θα προκαλέσουν προσεχώς τεράστια μεταναστευτικά ρεύματα, ούτε η παγκόσμια άνοδος του λαϊκισμού που απειλεί τις δημοκρατίες τον απασχολούν. Τι κι αν το Brexit σε συνδυασμό με το οξυμένο πολιτικό κλίμα της Γαλλίας, τη δημοσιονομική περιδίνηση της Ιταλίας και το τέλος της «εποχής Μέρκελ» προμηνύουν μια κάποια επιβράδυνση της ευρωζώνης. Τι κι αν όλα αυτά προδιαθέτουν για κλίμα αβεβαιότητας στις χρηματοπιστωτικές αγορές που ίσως κάνουν επίφοβη έως αδύνατη την έξοδο σ’ αυτές. Η Ελλάς έχει ένα τζούφιο μαξιλάρι και δεν τη νοιάζει.

Για να μην πάμε σε πιο μεγάλα κόλπα. Όπως την προσεχή ανάδειξη της Κίνας, εκτός από εμπορικό και σε παγκόσμιο πολιτικό και στρατιωτικό παίκτη, τη ραγδαία οικονομική και δημογραφική συρρίκνωση της Ρωσίας που προκαλεί άνοδο της θερμοκρασίας στην Αζοφική, τη μηχανή παραγωγής διεθνών προβλημάτων που ακούει στο όνομα Ντόναλντ Τραμπ, την έντονη επιθετικότητα της Τουρκίας ειδικά στο θέμα των κοιτασμάτων φυσικού αερίου στη Μεσόγειο. Σε ένα ασταθές διεθνές περιβάλλον που ανεβάζει πιέσεις, η Ελλάδα περιμένει τις εκλογές για να απαλλαγεί από μια άρρητη κυβέρνηση την οποία πριν 4 χρόνια επέλεξε από γινάτι. Για να εκδικηθεί το «παλιό πολιτικό σύστημα». Η ανάδυση των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ θα μείνει στην ιστορία ως ο ελληνικός τρόπος να πυροβολείς τα πόδια σου.

Το 2019 η Ελλάδα θα εκλέξει νέους δημάρχους. Την εποχή που το δανεικό και κοινοτικό χρήμα έρεε κελαρυστό οι δήμοι επιδίδονταν συνήθως σε «έργα υποδομής». Όπως κάτι αναπλάσεις, διαμορφώσεις, πλακοστρώσεις, «πνεύμονες πρασίνου», πεζοδρομήσεις και κάγκελα παντού, παιδικές χαρές, πνευματικά κέντρα. Όλα διακρίνονταν για το πολύ σίδερο, το πολύ μάρμαρο και το πολύ τσιμέντο, με τις ανάλογες υπερκοστολογήσεις που τα συνοδεύουν. Είχαν πάντοτε ένα πρόβλημα με τα σκουπίδια, μιας και τους έλειπαν όπως έλεγαν οι υπάλληλοι καθαριότητας, που εντωμεταξύ ενώ είχαν προσληφθεί ως τέτοιοι είχαν μεταπηδήσει στα γραφεία και έδιναν τη μάχη της καρέκλας. Βλέπεις δεν έφταναν για όλους. Όταν ήρθε η κρίση και μειώθηκαν οι πηγές χρήματος, ωιμέ τι συμφορά, οι περισσότερες πόλεις της χώρας εγκαταλείφθηκαν στην τύχη τους. Και στο ανελέητο μίσος του Έλληνα για το δημόσιο χώρο.

Πρόσφατα έγινε μια απόπειρα να ιδεολογικοποιηθεί η εγκατάλειψη. Το ημίφως, η καταστροφή, η βρώμα και η δυσωδία λανσαρίστηκαν ως στοιχεία μιας alternative αριστερής πόλης, που δεν ακολουθεί το αποστειρωμένο οξυζενέ στιλ της νεοφιλελεύθερης βόρειας και κεντρικής Ευρώπης.

Οι ακμαίες αγορές πρέζας και τα γιατάκια των αστέγων διακόσια μέτρα από το κοινοβούλιο, οι ανοιχτές πιάτσες κάθε είδους παραεμπορίου, το μουτζούρωμα και ο βανδαλισμός κάθε δημόσιου ή ιδιωτικού χώρου και κτίσματος, τα βρώμικα και ολισθηρά πεζοδρόμια, το διάχυτο σκουπιδομάνι, τα καταθλιπτικά και επικίνδυνα αλσύλλια και πάρκα που συναντάμε στο κέντρο και τις συνοικίες της Αθήνας, είναι χαρακτηριστικά δείγματα αδιαφορίας. Του κράτους και της δημοτικής αρχής, πρωτίστως της δεύτερης. Αποτυπώνουν την Ελλάδα του 2019. Το χάλι της Αθήνας είναι εμφατικό, τριτοκοσμικού επιπέδου και βάλε. Αλλά και οι περισσότερες μεγάλες μας πόλεις έχουν ανάλογα προβλήματα. Ο δημόσιος χώρος υποφέρει στην πατρίδα της δημοκρατίας. 

Σε αυτό το αποκαρδιωτικό περιβάλλον αποτυχημένοι πολιτευτές του παρελθόντος και φιλόδοξοι νέοι ομότεχνοι του μέλλοντος αναμασούν ήδη τη μαγική φράση «βιώσιμη πόλη». Το νέο κλειδί κάθε προεκλογικής καμπάνιας. Η έννοια της «βιώσιμης πόλης» μάλλον δεν εμπεριέχει ούτε την καθαριότητα, ούτε την ευταξία. Ίσως γιατί αυτές απαιτούν πολλή δουλειά και δεν αφήνουν κέρδη. Στο μιλητό, πώς να μαζευτούν τα σκουπίδια, πώς να πλυθούν οι κάδοι, πώς να φροντιστούν οι πλατείες, πώς να φτιαχτούν τα πεζοδρόμια;   

Πώς γίνεται, ρε περιφερειακοί γίγαντες, να πνίγονται ένα ξημέρωμα 23 άνθρωποι στη Μάντρα Αττικής από μια απλή νεροποντή; Ή να καίγονται ζωντανές στο Μάτι Αττικής εκατό ψυχούλες μέρα μεσημέρι μέσα σε δυο ώρες;

Το 2019 η Ελλάδα θα εκλέξει και νέους περιφερειάρχες. Είμαι έτοιμος να δεχτώ ότι το πολιτικό δυναμικό των περιφερειών αποτελείται από έμπειρους και ικανούς ανθρώπους που έχουν σπουδάσει επί μακρόν και παίζουν στα δάχτυλα τα μυστικά της περιφερειακής διοίκησης. Ότι δεν είναι απλά παιδιά του κομματικού σωλήνα που δεν είχαν τι να τους κάνουν και τους έστειλαν διακοπές στην περιφέρεια, δηλαδή στο πλάι της κεντρικής πολιτικής σκηνής. Ούτε βέβαια ότι είναι νέοι και νέες με φιλοδοξίες που βλέπουν τον χώρο αυτόν ως εφαλτήριο για υψηλότερα πόστα.

Δέχομαι ότι είναι στελέχη με διάθεση για δημόσια προσφορά, μεγάλες δόσεις αυταπάρνησης και τις καλύτερες προθέσεις. Αλλά πώς γίνεται τόσα χρόνια να φεύγει ο Καποδίστριας και να έρχεται ο Καλλικράτης, τα ΕΣΠΑ να καταναλώνονται σαν ζεστά γλυκά ψωμάκια, όμως στοιχειώδη προβλήματα όχι απλά να παραμένουν άλυτα αλλά να διογκώνονται και να περιπλέκονται;

Πώς γίνεται, ρε περιφερειακοί γίγαντες, να πνίγονται ένα ξημέρωμα 23 άνθρωποι στη Μάντρα Αττικής από μια απλή νεροποντή; Ή να καίγονται ζωντανές στο Μάτι Αττικής εκατό ψυχούλες μέρα μεσημέρι μέσα σε δυο ώρες; Και όλα αυτά το 2018, ρε ουτιδανοί; Ένας υπάλληλος με ένα παπάκι και μια ντουντούκα να γύρναγε το Μάτι εκείνο το μεσημέρι και να φώναζε «έρχεται η φωτιά, πηγαίνετε στην παραλία» θα είχαν σωθεί όλοι. Αν υπήρχαν βέβαια και πέντε ανάλογα σκάφη στη θάλασσα να τους παραλάβουν. Εδώ ο δήμος της Αθήνας έβγαλε με πούλμαν εκατοντάδες παιδιά σώα και αβλαβή από την κόλαση. Ίσως αυτό το κεφάλαιο να μην το είχαν διδαχθεί οι τόσοι ειδικοί της περιφέρειας που διαθέτουμε. Να είχε παραπέσει η σελίδα ή να είχαν κάνει κοπάνα εκείνη την ημέρα. Από το μάθημα.

Αλλά και από σκουπίδια, η Ελλάδα δεν πάει πίσω. Όχι μόνο η όμορφη Κέρκυρα. Παρόλο που εκλέξαμε αντιμνημονιακούς ειδικούς για να τα μαζεύουν με ειδικό τρόπο. Που ξέρουν και κόλπα παράξενα, αντισυστημικά. Την ίδια στιγμή που όλος ο πολιτισμένος κόσμος παράγει πλούτο και ενέργεια από τα απόβλητα, η ελληνική πολιτεία τα θάβει ή τα πετάει ακόμα σε χωματερές, δηλαδή φτιάχνει ενσυνείδητα εστίες πυρκαγιάς και μολύνει αέρα, εδάφη και νερά. Δημοκρατικά, οικολογικά και προοδευτικά πάντα. Τόσα χρόνια, τόσος ντόρος για την ανακύκλωση αλλά τα απτά αποτελέσματα ακόμα παραμένουν πενιχρά. Ίσως γιατί μας ένοιαζε μόνο ο ντόρος. Το «προοδευτικό πρόσημο», τρομάρα μας.

Αλλά και με το πρώτο χιόνι, ακούμε ότι κλείνουν ακόμα μεγάλα τμήματα του επαρχιακού και όχι μόνο δικτύου, χάνονται άνθρωποι, αποκλείονται χωριά και όλα αυτά όχι στη Σιβηρία αλλά στη Μεσογειακή Ελλάδα, σε μια εποχή που η πρόγνωση των καιρικών φαινομένων έχει κάνει μεγάλα άλματα. Δίνουμε όμως ωραία ονόματα στον χιονιά. Παγώνα. Για να μην πιάσουμε το θέμα των εποχιακών θερινών πυρκαγιών οι οποίες ως φαίνεται είναι νομοτελειακά αναπόφευκτες σε αυτήν τη χώρα. Γιατί θα μου πείτε ότι καίγονται και στην Καλιφόρνια. Με λίγα λόγια κάτι δεν κάνουμε καλά στην περιφέρεια. Δεν μαθαίνουμε από τις καταστροφές του παρελθόντος, δεν προβλέπουμε, δεν διορθώνουμε αλλά μπαλώνουμε, με δυο λόγια δεν μας νοιάζει και πολύ. Η περιφέρεια δεν είναι κέντρο της πολιτικής είναι απόκεντρο. Είμαστε όμως πάντα έτοιμοι να αποκομίσουμε τα όποια πενιχρά πολιτικά οφέλη. Και να ροκανίσουμε ΕΣΠΑκια. 

Σύντομα ο Έλληνας ξεχνάει ποιους έστειλε στην Ευρωβουλή. Γιατί να θυμάται τους πιο τυχερούς ανθρώπους του πολιτικού μας συστήματος;

Το 2019 ψηφίζουμε όμως και για την νέα Ευρωβουλή. Για έναν παράξενο λόγο οι ευρωβουλευτές μας μόλις εκλεγούν εξαφανίζονται από τα ελληνικά πέριξ, ίσως γιατί νιώθουν αμέσως πολύ ιντερνάσιοναλ και δεν καταδέχονται να ασχοληθούν με τα προβλήματα όλων αυτών που τους έστειλαν διακοπές στο Στρασβούργο. Μόνο ο ακάματος Δ. Παπαδημούλης δεν παύει να τουιτάρει περί των εγχωρίων σκορπώντας, είναι η αλήθεια, το γέλιο στο πανελλήνιο. Η πρόσφατη ανάρτησή του για τον πρόσφυγα νεογέννητο Ιησού και τους γονείς του που καταδιώκονταν από τους Ρωμαίους ιμπεριαλιστές θα μείνει στην ιστορία. Των θρησκειών, όχι της επιθεώρησης.

Κάτι, βλέπετε, το μηνιάτικο που αγγίζει τα 15.000 καθαρά, κάτι τα ταξίδια, κάτι το γκλάμουρ, κάτι το πού, ποιος και γιατί να σε ελέγξει για το τι κάνεις ή δεν κάνεις και πώς το κάνεις, είναι εύκολο να αφεθείς και να ρίξεις μαύρη πέτρα πίσω σου. Γι’ αυτό και σύντομα ο Έλληνας ξεχνάει ποιους έστειλε στην Ευρωβουλή. Γιατί να θυμάται τους πιο τυχερούς ανθρώπους του πολιτικού μας συστήματος; Θα τον θυμηθούν αυτοί μετά από πέντε χρόνια, όταν θα’ ρθει και πάλι η ώρα της κάλπης.

Η πρώτη φορά αριστερά που είχε και λίγο ακροδεξιά δεν κατάφερε να προχωρήσει την πατρίδα. Όχι, δηλαδή, πως ήθελε. Ούτε πως ήξερε. 

Αλλά ο χρόνος  που μόλις υποδεχτήκαμε θα βγάλει και μεγαλύτερο πολιτικό λαγό απ’ το καπέλο. Τη νέα διακυβέρνηση. Η πρώτη φορά αριστερά που είχε και λίγο ακροδεξιά δεν κατάφερε να προχωρήσει την πατρίδα. Όχι, δηλαδή, πως ήθελε. Ούτε πως ήξερε. Την γύρισε πίσω και την παραδίδει σε κατάσταση χειρότερη από αυτήν που την παρέλαβε.

Με μεγαλύτερο δημόσιο χρέος, χειρότερη αλλά μεγαλύτερη δημόσια διοίκηση, καθολικά διαλυμένη εκπαίδευση, με σκευωρίες και οσμές αριστερών σκανδάλων, με ανοίκεια νταλαβέρια εκτελεστικής και δικαστικής εξουσίας, ισχυρές δόσεις ολοκληρωτικού κυνισμού, σκανδαλώδη ανοχή στην πολιτική βία και εμπεδωμένο κλίμα ανομίας και  ανασφάλειας. Απλώς αυτή η αριστερά δεν μπορούσε χειρότερα. Κάποια άλλη, ίσως…

Η αριστερά αφήνει στην πατρίδα, ως παρακαταθήκη, ένα γλυκό κλίμα απoεπένδυσης και αρνητικής αποταμίευσης, με μεγάλο μέρος του υψηλής ποιότητας ανθρώπινου κεφαλαίου εκτός συνόρων, ένα άδικο και εξοντωτικό φορολογικό σύστημα, έναν όμορφο τραπεζικό «zombie zoo» και παγωμένες όλες τις σημαντικές ιδιωτικοποιήσεις. Και για κερασάκι, την απλή αναλογική της ακυβερνησίας. Υπό τις επευφημίες των θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεν γίνονται όμως διαδηλώσεις.

Ήτανε στραβό το κλίμα το ’φαγε και η ριζοσπαστική αριστερά. Η πατρίδα σήμερα δεν έχει σκοπό, δεν έχει σχέδιο, δεν ξέρει πού πατά και πού πηγαίνει. Ποια βιοτεχνολογία και ποια ρομποτική, ποια 4η βιομηχανική επανάσταση και ποια τεχνητή νοημοσύνη, ποια παγκοσμιοποίηση και ποια καινοτομία. Εδώ δεν είναι πια Βαλκάνια, είναι μόνο «παίξε γέλασε». Εδώ είναι ο πλανήτης «HΕLLAS» σε δικό του κόσμο, σε δικό του παράλληλο σύμπαν. Στη δική του οδύσσεια του διαστήματος.

Ελπίζω αυτοί που έρχονται, δηλαδή ο Κυριάκος Μητσοτάκης και οι συνεργάτες του, να έχουν εικόνα από όλο το βάθος και το πλάτος της πατρίδας. Και να ξέρουν. Να ξέρουν τι τους περιμένει, γιατί ένας κόσμος θα αντισταθεί, δεν θέλουν βλέπεις όλοι να σωθούμε. Να δείξουν πυγμή απέναντι στην ανομία, αλλά και εμπιστοσύνη στο υγιές κομμάτι αυτής της κοινωνίας και να το αναδείξουν. Δεν αρκούν μόνο οι φίλοι τους. Ακούω με χαρά ότι είναι στις προθέσεις τους. Ελπίζω να γνωρίζουν τον προορισμό αλλά να ξέρουν και τη διαδρομή. Αν κάτι μας λείπει σήμερα όσο ποτέ άλλοτε, είναι οι ηγέτες με το αίσθημα της αποστολής. Ξέρω, είναι λίγο θρησκευτικό αυτό αλλά χρειάζεται. Ειδικά όταν είσαι στον πάτο.