Τις τελευταίες μέρες έχουμε «βομβαρδιστεί», στην κυριολεξία, από έντονες σκηνές βίας και καταστροφών που εξελίσσονται κυρίως στο Παρίσι, αλλά και σε άλλες γαλλικές πόλεις, τις οποίες αναμεταδίδουν τα ντόπια τηλεοπτικά δίκτυα, κατά συρροή, χωρίς ωστόσο μια ελάχιστη πολιτική ενημέρωση, π.χ. γιατί συμβαίνουν όλα αυτά και ποιοι είναι τελικά όλοι αυτοί οι «αγανακτισμένοι»; Ακούμε για «Μάη του ’68» και διάφορες άλλες ανοησίες, χωρίς καμιά πολιτική υπόσταση, λες και η σημασία των πολιτικών γεγονότων αξιολογείται με βάση την ποσότητα των καταστροφών.
Τι γίνεται λοιπόν εκεί, μήπως τελικά αυτό που συμβαίνει εκεί είναι το ίδιο με αυτό που έχει ήδη συμβεί εδώ πριν μερικά χρόνια, στην Πλατεία των περίφημων «αγανακτισμένων»;
Υπάρχουν ωστόσο ορισμένα πολιτικά και σημειολογικά ζητήματα τα οποία θα ήθελα να επισημάνω και τα οποία αναδεικνύουν σημαντικές ομοιότητες με την εδώ περίφημη «εξέγερση» και τελικά ίσως να εξηγούν και το κατά που πάει η Ευρώπη γενικότερα, π.χ. άνοδος της ακροδεξιάς.
Το πρώτο είναι ότι και στη Γαλλία, ιδιαίτερα μετά το ’70, ασκήθηκαν, πάνω-κάτω, σχεδόν απ’ όλες τις κυβερνήσεις, οι ίδιες πολιτικές παροχών προς τους εργαζόμενους, φυσικά μαζί με μεγάλες προοδευτικές καινοτομίες, όπως και τον ταυτόχρονο «γιγαντισμό» των συνδικάτων. Ωστόσο σήμερα το κράτος είναι υπερχρεωμένο και με βάση την πολιτική του «μηδενικού ελλείμματος» που έχει επιβληθεί από το Βερολίνο, για χάρη της ευρωπαϊκής συνοχής, να βρει τρόπους μείωσής του∙ κάτι που φυσικά, όπως κι εδώ είναι ιδιαίτερα δύσκολο, έως αδύνατο, χωρίς μειώσεις μισθών και αλλαγών στο εργασιακό πλαίσιο. Η συγκεκριμένη οικονομική πολιτική είναι η αντίθετη απ’ εκείνη που εφαρμόζεται στις ΗΠΑ, όπου οι κυβερνήσεις μπορούν όποτε χρειαστεί να τυπώνουν νέο χρήμα. Επίσης η συγκεκριμένη πολιτική είναι η ίδια που ακλούθησε η Γερμανία τη δεκαετία του ’30 και συνέβαλλε σημαντικά στην εξαθλίωση των μαζών και στην άνοδο του ναζισμού, ο οποίος εκμεταλλεύτηκε αυτή την εξαθλίωση και γι’ αυτό «πήρε» μαζί του μεγάλο ποσοστό του γερμανικού λαού, αφού όμως πρώτα δολοφόνησε την πλειονότητα των πολιτικών ηγεσιών.
Βασικά στοιχεία της ναζιστικής προπαγάνδας ήταν, μεταξύ άλλων, η καλλιέργεια του μίσους ενάντια σε κάθε μορφής ελίτ (διανοούμενοι, πλούσιοι, προοδευτικοί) σε μια παρανοειδή βάση. Κατ’ αυτόν τον τρόπο η εξάπλωση των τυφλών καταστροφών, και η τρομοκρατία ενάντια στη δημοκρατία, σε όλα τα επίπεδα, αποτέλεσε και το κυρίαρχο όπλο του ναζιστικού κόμματος.
Κατ’ αρχήν, και εξ αρχής, το κυρίαρχο στοιχείο ήταν ο φθόνος απέναντι στον άλλον. Αυτό το απέραντο παρανοειδές μίσος που κυριαρχεί στον ψυχισμό ενός ατόμου το οποίο κατακλύζει το μυαλό του οδηγώντας το στις πλέον αποτρόπαιες πράξεις χωρίς έλεος. Αυτού του τύπου η παράνοια εμπεριέχει τον εκχυδαϊσμό κάθε προοδευτικού αιτήματος το οποίο και ακυρώνει ως τέτοιο μέσω της εκδίκησης. Αντίθετα ένας προοδευτικός άνθρωπος δεν είναι εκδικητικός αλλά διεκδικητικός, μέσα στα δημοκρατικά θεσμισμένα πλαίσια. Η διεκδίκηση αφορά στο λόγο, αφορά στην επικοινωνία και στοχεύει στη μεταρρύθμιση.
Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, ότι οι συγκεκριμένες συγκεντρώσεις αφορούν σε μάζες χωρίς ηγέτη. Δεν είναι τυχαίο ότι στο Παρίσι γίνονται στα Ηλύσια Πεδία, εκεί όπου συστηματικά πραγματοποιούνται οι διαμαρτυρίες των πιο συντηρητικών δυνάμεων και μόνο. Δεν είναι τυχαίο επίσης ότι διαδηλώνουν με γαλλικές σημαίες. Δεν είναι τυχαίο ότι καταστρέφουν μνημεία της γαλλικής δημοκρατίας. Δεν είναι τυχαίο τελικά ότι στηρίζονται από την Λεπέν και τον Μελανσόν. Κι έτσι επιστρέφουμε στην αρχή της κουβέντας μας.
Οι αγανακτισμένοι των Ηλύσιων Πεδίων συναντώνται με εκείνους της πλατείας Συντάγματος των Τσίπρα/Καμμένου και τελικά σημασιοδοτούν το σύγχρονο λαϊκισμό με τον πιο γλαφυρό αλλά και τρομακτικό τρόπο. Αφού πέρα από τις ιδεολογίες το κυρίαρχο στοιχείο κι εκείνο το οποίο δίνει το στίγμα σ’ αυτό το σύγχρονο ψυχοκοινωνικό φαινόμενο του λαϊκισμού είναι οι παρανοειδείς ιδεοληψίες.
Γιατί άλλο να πεινάει σχεδόν όλη η Γαλλία και η Αντουανέτα να «προτείνει παντεσπάνι», κι άλλο μια προοδευτική κυβέρνηση να προσπαθεί να σώσει τη χώρα από τις πλούσιες αλλά δυστυχώς «παράδοξες» παροχές, παρελθουσών κεντροδεξιών και κεντροαριστερών κυβερνήσεων.
Ωστόσο το ερώτημα γιατί πρέπει η Ε.Ε. να εξακολουθεί να εφαρμόζει πιστά τη γερμανική συνταγή, η οποία συνέβαλε στην άνοδο του ναζισμού, παραμένει αναπάντητο.
19°
