Γκρεμισμένα είδωλα

Στην Ε.Ε. ζούμε μία περίοδο επιτάχυνσης των πολιτικών εξελίξεων με τη δυναμική του αντισυστήματος να κερδίζει συνεχώς έδαφος.

Πολιτικοί ηγέτες φθείρονται ή καταστρέφονται με ταχύτητα ακόμη κι όταν έχουν ισχυρή προσωπικότητα και μεγάλες ικανότητες.

Η πτώση της Μέι

Η πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου κ. Μέι καταγγέλλεται, με αφορμή τη συμφωνία για το Brexit, στην οποία έφτασε με τις Βρυξέλλες, από το μεγαλύτερο μέρος του πολιτικού κόσμου της χώρας της και εμφανίζεται, στην αντίληψη της κοινής γνώμης, σαν μία πρωθυπουργός που δεν μπορεί να ελέγξει την κυβέρνησή της. Μέσα σε ένα χρόνο είχαμε 16 παραιτήσεις υπουργών με τις περισσότερες να έχουν σχέση με το Brexit.

Επί Κάμερον η κ. Μέι ήταν ήπιος υποστηρικτής της παραμονής του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ε.Ε. αλλά μετά το δημοψήφισμα και την παραίτηση Κάμερον κλήθηκε να διαχειριστεί το Brexit.

Από τότε υφίσταται φοβερή ταλαιπωρία ακόμη και ταπεινώσεις χωρίς να έχει την ευθύνη των όσων συμβαίνουν.

Η κοινή γνώμη στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι αιχμάλωτη ενός μεγαλειώδους παρελθόντος το οποίο δεν υπάρχει πια και το Συντηρητικό Κόμμα συνεχίζει να κάνει αυτό που ξέρει καλά, να διχάζεται γύρω από το θέμα των σχέσεων του Ηνωμένου Βασιλείου με την Ε.Ε.

Κατάρρευση Μακρόν

Η πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου μπορεί να παρηγορηθεί βλέποντας αυτά που τραβάει ο Πρόεδρος της Γαλλίας κ. Μακρόν.

Η δημοτικότητα του τελευταίου πέφτει πιο γρήγορα και από τη δημοτικότητα του κατά γενική ομολογία αποτυχημένου προκάτοχού του κ. Ολάντ.

Ο Μακρόν ανέβηκε στην εξουσία σαν ένας δυναμικός εκσυγχρονιστής που θα έβαζε στην άκρη το παραδοσιακό κομματικό σύστημα και θα εξασφάλιζε την επανεκκίνηση της ευρωπαϊκής ενοποίησης με τη Γαλλία σε πρωταγωνιστικό ρόλο.

Η γαλλική κοινωνία του γυρνάει επιδεικτικά την πλάτη. Άλλοι θεωρούν αλαζονική τη συμπεριφορά του και άλλοι ότι με τις επιλογές του βλάπτει την οικονομική και κοινωνική καθημερινότητά τους.

Το μόνο βέβαιο είναι ότι οι Γάλλοι έχουν πρόβλημα με τον εαυτό τους και πως ενθουσιάζονται και απογοητεύονται με την ίδια ευκολία με εμάς. Σε αυτή τη φάση δίνουν προβάδισμα στο κόμμα Εθνικός Συναγερμός της κ. Λεπέν εν όψει ευρωεκλογών.

Η πτώση της δημοτικότητας και της επιρροής του Μακρόν κάνει ακόμη πιο δύσκολη την ευρωπαϊκή επανεκκίνηση σε ένα πολιτικό περιβάλλον όπου ενισχύεται συνεχώς η παρουσία σκληρών δεξιών και ακροδεξιών κομμάτων.

Οι λησμονημένοι της Ιταλίας

Πιο σκληρή είναι η πολιτική μοίρα αυτών που πρωταγωνίστησαν για τετραετίες στις πολιτικές εξελίξεις στην Ιταλία.

Η Forza Italia το κόμμα του Σίλβιο Μπερλουσκόνι καταγράφει δημοσκοπικά ποσοστά κατώτερα του 10%. Σε ελεύθερη πτώση βρίσκεται το κεντροαριστερό Δημοκρατικό Κόμμα, το οποίο ο Ματέο Ρέντσι φιλοδοξούσε να μετατρέψει σε πρωταγωνιστή των εξελίξεων. Στις βουλευτικές εκλογές έχασε σχεδόν τις μισές δυνάμεις του και περιορίστηκε στο 20% ενώ τώρα κινείται δημοσκοπικά πιο κοντά στο 15%.

Η Ιταλία ζει τον πολιτικό θρίαμβο ενός δεξιόστροφου αντισυστήματος. Τα δύο κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού, το κίνημα των Πέντε Αστέρων και η Λέγκα αθροίζουν δυνάμεις της τάξης του 60% και ανεβάζουν τους τόνους στην αντιπαράθεση με τις Βρυξέλλες για το προσφυγικό και τη δημοσιονομική διαχείριση εκτιμώντας ότι με αυτό τον τρόπο θα πάνε ακόμη πιο ψηλά στην πορεία προς τις ευρωεκλογές του Μαΐου 2019.

Ο Μπερλουσκόνι ηττήθηκε γιατί εκπροσωπούσε έναν ελεγχόμενο κεντροδεξιό λαϊκισμό ενώ τελικά επικράτησε ο γνήσιος δεξιόστροφος λαϊκισμός. Το Δημοκρατικό Κόμμα κατέρρευσε γιατί προώθησε τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις και την εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών χωρίς να έχει εξασφαλίσει ευρύτερες κοινωνικές και πολιτικές συναινέσεις.

Η Ιταλία είναι σήμερα το μεγάλο πρόβλημα της Ε.Ε. Η αντιπαράθεση Ρώμης – Βρυξελλών εξελίσσεται στις συνθήκες που δημιουργεί η υλοποίηση του Brexit ενώ δεν υπάρχουν ισχυροί εκπρόσωποι της κεντροαριστεράς και της κεντροδεξιάς ικανοί να ασκήσουν πίεση στον Σαλβίνι και στον Ντι Μάγιο.

Η μεγάλη υπόκλιση

Ακόμη και η μέχρι πριν λίγο καιρό πανίσχυρη καγκελάριος της Γερμανίας κ. Μέρκελ υποχρεώθηκε στην μεγάλη πολιτική υπόκλιση για να αποφύγει τον πολιτικό κανιβαλισμό.

Ανακοίνωσε την αποχώρησή της από την πολιτική μέχρι το 2021 και πως δεν θα είναι υποψήφια για την ηγεσία του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος στο συνέδριο του Αμβούργου, τον Δεκέμβριο.

Από το αποτέλεσμα του συνεδρίου θα εξαρτηθεί η ταχύτητα της αποχώρησής της από την εξουσία. Η κ. Μέρκελ αποδυναμώθηκε πολιτικά εξαιτίας της απόφασής της να ανοίξει, τον Σεπτέμβριο του 2015, τα σύνορα της Γερμανίας σε ένα εκατομμύριο πρόσφυγες και μετανάστες.

Οι δεξιόστροφοι ψηφοφόροι εγκατέλειψαν μαζικά το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα υπέρ της Εναλλακτικής για τη Γερμανία και κανείς δεν γνωρίζει ποια θα είναι η δημοσκοπική και εκλογική εξέλιξη του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος το οποίο εξαιτίας ενός συνδυασμού προσφυγικού – μεταναστευτικού και σκανδάλου καυσαερίων με τους κινητήρες ντίζελ διαγράφει μία τροχιά από το 40% προς το 25%.

Η κ. Μέρκελ έχει συμπληρώσει 13 χρόνια στην εξουσία και στέκεται από αυτή την άποψη στο επίπεδο του Αντενάουερ και του Κολ. Κατάλαβε όμως ότι όλα έχουν ένα τέλος και υποκλίθηκε στην απαίτηση της γερμανικής κοινής γνώμης για αλλαγές σε όλα τα επίπεδα οι οποίες δεν είναι πάντα προς τη σωστή κατεύθυνση.

Είναι ενδεικτικό ότι μετά την ανακοίνωσή της να μην διεκδικήσει την επανεκλογή της στην ηγεσία του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος και να μην διεκδικήσει και άλλη τετραετία η δημοτικότητά της ανέβηκε πάλι πάνω από το 50%.

Στις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές χώρες επιταχύνονται οι πολιτικές εξελίξεις και «καταναλώνονται» οι ηγέτες με εντυπωσιακή ευκολία.