Η βρετανική κοινωνία βρίσκεται σε βαθιά αναταραχή. Το προσχέδιο της συμφωνίας του Brexit, που έφερε η Τερέζα Μέι από τις Βρυξέλλες στις 14 Νοεμβρίου, όχι μόνο δεν ηρέμησε τα πνεύματα αλλά έγινε αιτία για έντονη κοινωνική ανασφάλεια, καθώς και για έναν ακόμα εσωκομματικό διχασμό της συντηρητικής παράταξης.
Η πρωθυπουργός της Βρετανίας βάλλεται από παντού. Η Μέι έχει δεχθεί το τελευταίο διάστημα επίθεση από το κόμμα των Εργατικών, και την κριτική τόσο των βορειοιρλανδών βουλευτών του DUP που ζητούν την παραίτησή της, όσο και των ανταρτών βουλευτών του δικού της κόμματος που είναι υπέρ ενός πιο σκληρού Brexit και απειλούν με μαζικές παραιτήσεις. Μέχρι στιγμής άλλωστε έχουν παραιτηθεί τέσσερις δικοί της υπουργοί, μεταξύ των οποίων και ο Ντόμινικ Ράαμπ, αρμόδιος υπουργός για το Brexit.
Η παραίτηση των τεσσάρων σκληροπυρηνικών λαϊκιστών που επιδιώκουν την απόλυτη και οριστική οικονομική απομόνωση της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση δεν πρέπει να μας προκαλεί ιδιαίτερη έκπληξη, καθώς η απουσία συγκεκριμένου σχεδίου και προτάσεων –χαρακτηριστικό όλων των λαϊκιστών πολιτικών από όποιον χώρο και αν προέρχονται–, καθώς και η μειωμένη διαπραγματευτική τους ικανότητα, δεν τους αφήνει περιθώρια για πολιτική ευελιξία.
Δυόμισι χρόνια μετά το Δημοψήφισμα που οδήγησε στις σημερινές διαπραγματεύσεις εξόδου από την Ε.Ε., οι Βρετανοί πολίτες δεν φαίνεται να είναι καθόλου σίγουροι ότι έχουν λάβει τη σωστή απόφαση. Δεν είναι λίγοι αυτοί που ζητούν ένα νέο Δημοψήφισμα επικαλούμενοι το γεγονός ότι αρκετοί υπερήλικες που είχαν ψηφίσει υπέρ του Brexit δεν βρίσκονται πλέον στη ζωή. Την ίδια στιγμή, εκδηλώνεται μεγάλη ανησυχία από τους πολίτες άλλων ευρωπαϊκών χωρών που ζουν και εργάζονται σε βρετανικό έδαφος και των οποίων το μέλλον είναι προς το παρόν αβέβαιο.
Αυτό που δεν γράφεται στα πρωτοσέλιδα είναι ότι η Βρετανία βιώνει μια παρατεταμένη περίοδο πολιτικής και κοινωνικής ανασφάλειας με πρωτοφανή αύξηση του αλκοολισμού καθώς και των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας. Τα βρετανικά tabloids φαίνεται να αδιαφορούν για το κρίσιμο ιστορικό ζήτημα που απασχολεί τη βρετανική κοινωνία και την ανάδειξη των υπόλοιπων κοινωνικών προβλημάτων – αντίθετα, έχουν στραμμένη την προσοχή τους στη βασιλική οικογένεια: στο μωρό που περιμένει το νεότερο πριγκιπικό ζεύγος, την υγεία της βασίλισσας και του βασιλικού συζύγου, τις ακανθώδεις σχέσεις της Καμίλα Πάρκερ με την Κέιτ Μίντλεντον, τις ενδυματολογικές επιλογές της Μέγκαν και –το σπουδαιότερο όλων–, το μέλλον του 70χρονου Κάρολου. Πότε θα γίνει βασιλιάς ο Κάρολος; Θα αφήσει επιτέλους η «κακιά» Ελισάβετ τον θρόνο ώστε να κυβερνήσει τη χώρα ο αδικημένος πρίγκιπας που με τη βοήθεια της αγαπημένης του γυρίζει τον πλανήτη τα τελευταία χρόνια προσπαθώντας να αποκαταστήσει την εικόνα της βρετανικής μοναρχίας;
Μπορεί τα γραφεία στοιχημάτων να κάνουν χρυσές δουλειές με τα πιθανά σενάρια για το Brexit, αλλά και οι πολίτες που στοιχηματίζουν υπέρ ή κατά της ανακοίνωσης της αποχώρησης της Ελισάβετ μόλις μπει η νέα χρονιά, δεν πάνε πίσω.
Υπάρχει η Βρετανία των πρότυπων πανεπιστημίων, της έρευνας, της καλλιτεχνικής δημιουργίας, του εξαιρετικού θεάτρου, της αρχιτεκτονικής και της πρωτοποριακής μουσικής σκηνής. Αλλά υπάρχει και μια άλλη Βρετανία, εσωστρεφής, πάσχουσα από σύμπλεγμα ανωτερότητας, που ατένιζε πάντα με φόβο και δυσπιστία την Ευρώπη.
Καθώς φαίνεται, κάποιοι από τους ένθερμους υποστηρικτές του Brexit, ονειρεύονται μια ολοκληρωτική επιστροφή στις «βρετανικές αξίες» και ανυπομονούν για την αποχώρηση των ξένων –εργαζόμενων, επιχειρήσεων και οργανισμών– περιμένοντας να αναβιώσουν οι παλιές, καλές μέρες, τότε που περισσότεροι Βρετανοί περνούσαν τον καιρό τους πίνοντας τσάι, παρακολουθώντας το «Coronation street» και διαβάζοντας κουτσομπολιά για τις δολοπλοκίες και τους έρωτες στο Παλάτι.
16°
