Το είδος του δημάρχου που χρειάζεται η Αθήνα

Έχει κάθε πόλη τον δήμαρχο που της αξίζει; Η απάντηση είναι πως όχι. Η δήμαρχος της Ρώμης λέγεται Βιρτζίνια Ράτζι και κάποτε πίστεψε ότι οι Ρωμαίοι συνωμοτούσαν εναντίον της κατεβάζοντας παλιές οικιακές συσκευές στα σκουπίδια. Δεν βρίσκονταν τυχαία, είχε πει, όλα αυτά τα ψυγεία στους δρόμους.

Αλλά η Ρώμη έχει περάσει και χειρότερα. Προκάτοχος της Ράτζι ήταν ο Τζάνι Αλεμάνο, ένας νεοφασίστας με βίαιο παρελθόν που κάποια στιγμή κρίθηκε ύποπτος για σχέσεις με τη Μαφία. Τι άλλο έμεινε από τη θητεία του; Οτι ο γιος του πόσταρε μια φωτογραφία από τις διακοπές του στη Μύκονο να χαιρετάει φασιστικά με την παρέα του. Η φωτογραφία αναρτήθηκε στα σόσιαλ μίντια και κατέβηκε έπειτα από μερικές ώρες. Αλλά κανένας δεν είχε πια αμφιβολία τι είδους πολιτικές απόψεις εξακολουθούσε να διακονεί ο Αλεμάνο στο σπίτι του.

Στη Ρώμη δεν αξίζει ένας δήμαρχος λίγο μαφιόζος και πολύ φασίστας ούτε ασφαλώς ένας συνωμοσιολόγος.  Η Αιώνια Πόλη έχει ιστορικό βάθος. Κι όσο και αν οι κάτοικοί της αισθάνονται ότι την ζουν σε μια περίοδο παρακμής, δεν θα πάψει να διατηρεί ποτέ κάτι από την λάμψη των περασμένων της μεγαλείων. Τα ιστορικά της τεκμήρια στο κάτω – κάτω είναι πάντα εκεί, στο ιστορικό της κέντρο, δεν τα γκρέμισε κανείς για να υψώσει κακοφτιαγμένα κτίρια από μπετόν και γυαλί. Και το χέρι στην Κρήνη των Τεσσάρων Ποταμών, του γλυπτού του Μπερνίνι στην πιάτσα Ναβόνα, συνεχίζει να υψώνεται χωρίς γκράφιτι.

Ακόμη και στην Αθήνα, μια πόλη που βυθίστηκε στη δική της παρακμή κι αν θέλει να είναι κανείς ειλικρινής θα έλεγε ότι είναι πιο βαθιά, περισσότερο πολυεπίπεδη και πιο σκληρή από εκείνη της Ρώμης, δεν θα άξιζε ούτε η Ράτζι ούτε ο Αλεμάνο. Αλλά ποιος δήμαρχος της αξίζει; Ο Μπακογιάννης; Ο Γερουλάνος; Κάποιο άλλο πρόσωπο, κάποιος τρίτος και ορεξάτος που θα έρθει από το πουθενά και με την υπόσχεση πως θα κάνει για την πόλη ό,τι δεν έκαναν όλοι οι προηγούμενοι;

Διατυπωμένο έτσι, το ερώτημα είναι ελαφρώς παραπειστικό. Η Αθήνα δεν χρειάζεται τον δήμαρχο που της αξίζει, αλλά το είδος του δημάρχου που έχει ανάγκη ακόμη και σε αυτά τα πολύ στενά όρια της εξουσίας που επιβάλλει μια πάντα αδηφάγα, πάντα συγκεντρωτική κεντρική εξουσία. Ο Καμίνης ήταν το είδος του δημάρχου που χρειαζόταν η Αθήνα για να απορροφήσει το σοκ της οικονομικής κρίσης. Χρειαζόταν κάποιον που θα έκλεινε τις τρύπες στα ταμεία της για να μην ακολουθήσει και η πρωτεύουσα τη μοίρα της χρεοκοπημένης χώρας. Και χρειαζόταν και κάποιον που θα ύψωνε ένα τείχος αντίστασης στη νεοναζιστική βαρβαρότητα, σε εκείνη την αλυσίδα βίας και ρατσισμού από πογκρόμ κατά μεταναστών, συνθήματα κατά της δημοκρατίας και συσσίτια μόνο για Ελληνες.

Ο Καμίνης τα έκανε και τα δυο – «συμμάζεψε τα οικονομικά», όπως λέει ο ίδιος και συμμάζεψε και τη βία, όχι αστυνομικά ούτε επιχειρησιακά. Το «συμμάζεμα» ήταν πολιτικό. Αλλά τώρα που έκλεισε ο κύκλος του; Τι σόι δήμαρχος πρέπει να είναι ο επόμενος; Μια απάντηση δίνει μια μικρή είδηση που δημοσιεύθηκε στα μέσα του περασμένου Οκτωβρίου: Για πρώτη φορά τα τελευταία 25 χρόνια η Νέα Υόρκη πέρασε ένα ολόκληρο σαββατοκύριακο χωρίς να πέσει ούτε ένας πυροβολισμός. Και το 2018, έλεγε ακόμη η είδηση, θα μείνει πιθανότατα στην Ιστορία ως το έτος με τα λιγότερα αδικήματα.  Ο Ντι Μπλάζιο, ο δήμαρχος που αξίζει να έχει η Νέα Υόρκη, πανηγυρίζει και δικαίως: ούτε ένας πυροβολισμός σε μια πόλη 8,5 εκατομμυρίων κατοίκων δεν είναι λίγο πράγμα.

Η Αθήνα έχει περάσει πολύ περισσότερα σαββατοκύριακα χωρίς πυροβολισμούς. Η πόλη όμως υποφέρει από τη βία. Είναι μια βία που υφίστανται άνθρωποι και κτίρια, ο Ζακ και το Πολυτεχνείο, ο φοιτητής που φοβάται να μιλήσει στη συνέλευση στο αμφιθέατρο και τα τρόλεϊ, ο οδοντίατρος που ξυλοκοπήθηκε στα Εξάρχεια επειδή έκανε την λάθος παρατήρηση σε λάθος ανθρώπους και τα γκράφιτι στα αγάλματα, οι παρατημένοι τοξικοεξαρτημένοι έξω από τη Νομική ή το Αρχαιολογικό Μουσείο και τα σπασμένα παγκάκια.

Δεν είναι όλα τα περιστατικά ίδια. Όλα μαζί όμως συνθέτουν μια κουλτούρα βίας που δεν αφήνουν την πόλη να αναπνεύσει. Ο δήμαρχος ενός δήμου που δεν είναι μητροπολιτικός, δεν έχει δική του αστυνομία ή άλλες υπηρεσίες,  δεν μπορεί να κάνει και πολλά. Θα πρέπει να ανήκει όμως σε εκείνο το πολιτικό είδος που δεν θα κάνει πως δεν υπάρχει το πρόβλημα. Που θα υψώσει και εκείνος το δικό του τείχος συστηματικά, μεθοδικά, επίμονα. Και ασφαλώς πολιτικά.