Σύνταγμα για το αύριο, ή για το χθες;

Υποσχέσεις για χουβαρνταλίκια από μια μπαταχτσού κυβέρνηση. Εξωθεσμικές τοποθετήσεις της ΕΛΑΣ μετά το φονικό στους Βουλιαράτες. Συνεχιζόμενη απαξίωση των κρατικών ομολόγων και των εισηγμένων εταιρειών, εν μέσω εισαγγελικών ερευνών για επιχειρηματίες. Επιβεβαίωση του «δόγματος Πολάκη» από συγκεκριμένη μερίδα του Τύπου. Νέοι λεονταρισμοί Ερντογάν για το Αιγαίο και την Κύπρο, κι ο Καμμένος να βγάζει σέλφι σε στρατιωτικά ελικόπτερα. Η εκτενής πανευρωπαϊκή έρευνα της Pew Research, όπου παρουσιαζόμαστε σαν έθνος προβληματικό, κινούμενο προς τον φασισμό.

Αρκετά σκοτείνιασαν την αρχή του Νοέμβρη, όμως για μένα ξεχώρισε κάτι πιο πεζό: η νέα δικαστική απόφαση για επιστροφή αναδρομικών σε συνταξιούχους. Για πολλοστή φορά από την έναρξη των Μνημονίων είδαμε λειτουργούς να λαμβάνουν αποφάσεις, που λογικά φαίνονται μεν σύμφωνες με το γράμμα του νόμου, ωστόσο ελάχιστη σχέση έχουν με την αναπόδραστη δημοσιονομική πραγματικότητα.

Οι πολυάριθμοι έμμεσοι, άμεσοι, κρυφοί και φανεροί φόροι δε διατίθενται με γνώμονα τη βέλτιστη δυνατή υγεία, παιδεία και ασφάλεια, αλλά σε αλόγιστους μισθούς, συντάξεις, επιδόματα και σε ευνοϊκές συμβάσεις

Τα γεγονότα της περασμένης εβδομάδας αναδεικνύουν αθροιστικά την αυτοαναφορική νοοτροπία που διέπει ολόκληρο το ελληνικό κράτος, ένα κράτος που πεισματικά λειτουργεί όχι υπέρ του συνόλου, μα κυρίως υπέρ όσων διαβιούν μέσω αυτού. Οι πολυάριθμοι έμμεσοι, άμεσοι, κρυφοί και φανεροί φόροι δε διατίθενται με γνώμονα τη βέλτιστη δυνατή υγεία, παιδεία και ασφάλεια, αλλά σε αλόγιστους μισθούς, συντάξεις, επιδόματα και σε ευνοϊκές συμβάσεις. Η γνώριμη ισχύουσα σχέση κράτους-πολιτών είναι απλά μη βιώσιμη πλέον, απαιτεί θεμελιώδη αλλαγή, και αυτή δέον είναι να ξεκινήσει από τον καταστατικό χάρτη.

Δυστυχώς η κυβέρνηση δεν ενδιαφέρεται ειλικρινά για κάτι τέτοιο. Αντίθετα, αξιοποιεί τη διαδικασία ώστε να κουκουλώσει τη δική της αποσύνθεση και την απορρύθμιση στην οποία έχουν όλα οδηγηθεί. Αν όντως ενδιαφερόταν για μια ριζική και συναινετική αναθεώρηση θα την ξεκινούσε στο ’16 (αλήθεια, τι απέγινε η τότε επιτροπή... σοφών;) κι όχι στην τρέχουσα προεκλογική φάση, όταν δεν υφίστανται οι χρονικές και πολιτικές προϋποθέσεις για να προχωρήσει.

Εφόσον ο Τσίπρας νοιαζόταν για τις προοπτικές της Ελλάδας δε θα είχε απορρίψει ως άκαιρη την πρόταση αναθεώρησης του Μαΐου 2014, όπως επίσης θα εξέταζε τη θέση Μητσοτάκη για άμεση υπερψήφιση όλων των προτεινόμενων από τις δημοκρατικές παρατάξεις άρθρων, και οριστικοποίηση των αλλαγών από την επόμενη Βουλή.

Η ανακοινωθείσα συνολική πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ εστιάζει σε φαινομενικά μικρές, συντηρητικές αλλαγές, με πρόθεση όμως να εγκλωβιστούμε τουλάχιστον για μια δεκαετία σε ρότα νοτιοαμερικάνικου σοσιαλισμού. Επιδιώκει να φέρει τη χώρα στα μίζερα αληθινά μεγέθη του, καθιστώντας τη δέσμια κατευθυνόμενων φανατισμένων μειοψηφιών. Αποσκοπεί στη στρατηγική επικράτηση των απαρχαιωμένων ιδεοληψιών των στελεχών του, μετατρέποντας το Σύνταγμα από σημείο αναφοράς όλων των Ελλήνων σε αντανάκλαση των δικών τους διχαστικών εξωκοινοβουλευτικών πεποιθήσεων.

Πώς αλλιώς μπορούν να ερμηνευτούν –σε συνδυασμό με πολυποίκιλες νομοθετικές πρωτοβουλίες– η λαϊκίστικη απαγόρευση αποκρατικοποιήσεων ΔΕΚΟ, η αμετάκλητη επιβολή της απλής αναλογικής και των δημοψηφισμάτων (οι ίδιοι βέβαια ξέρουμε πού τα γράφουν), και ο πολύμηνος Γολγοθάς εκλογής Προέδρου, στο όνομα τάχα της αποσύνδεσής της από τις βουλευτικές εκλογές (αυτές που οι ίδιοι προκάλεσαν το ’15, εργαλειοποιώντας το Σύνταγμα). Ακόμη και ο θεωρούμενος προοδευτικός επαναπροσδιορισμός των σχέσεων Κράτους - Εκκλησίας αποβλέπει μάλλον σε επικοινωνιακά κέρδη, ενώ διαιωνίζει την εξάρτηση του Κλήρου από τον κρατικό κορβανά. Τελικά, από τις προτάσεις ΣΥΡΙΖΑ η μόνη θετική αφορά το διαβόητο άρθρο 86, περί ευθύνης υπουργών.

Μετά δέκα χρόνια βαριάς ύφεσης και ενόψει νέων τεχνολογικών και κοινωνικών αλμάτων... → Θα έπρεπε πρώτα απ’ όλα να συζητάμε για την απάλειψη του άρθρου 16 και για τη σύσταση ιδιωτικών ΑΕΙ, κάτι ήδη αποδεκτό από ευρεία κοινωνική πλειοψηφία.
→ Θα έπρεπε να επαναδιατυπώσουμε το 106, με στόχο να ενισχυθεί κάποτε η ανάπτυξη, μέσα σε ασφαλές επενδυτικό περιβάλλον. Θα έπρεπε να εκσυγχρονίσουμε το άρθρο 103, για την ενίσχυση της οικονομικής και διοικητικής αυτοτέλειας των ΟΤΑ.
→ Θα έπρεπε να εισάγουμε διατάξεις ανάθεσης στον ΠτΔ της συνολικής εποπτείας των ανεξάρτητων αρχών, και ειδικά της Δικαιοσύνης, της οποίας η απρόσκοπτη οικονομική υποστήριξη θα έπρεπε επίσης να διασφαλίζεται.
→ Θα έπρεπε να διακόψουμε την αλληλεξάρτηση νομοθετικής και εκτελεστικής εξουσίας μέσω της θέσπισης ασυμβίβαστου βουλευτή-υπουργού και της απαίτησης αυξημένης πλειοψηφίας για τον διορισμό γενικών γραμματέων και αρχηγών σωμάτων ασφαλείας.
→ Θα έπρεπε επιτέλους να ξανασκεφτούμε το 101, προκειμένου να επιτευχθεί η πολυπόθητη αξιοκρατία στο Δημόσιο. Θα έπρεπε ίσως να τροποποιούσαμε ακόμη και το άρθρο 110, ώστε να απλοποιούταν αυτή η ίδια η συζητούμενη διαδικασία.

Αντί της –σε στιλ 70s– «συριζοποίησης» του καταστατικού χάρτη απαιτείται ένα θεαματικά εκσυγχρονισμένο και λειτουργικό σύνταγμα, αντάξιο των τωρινών υπαρκτών αναγκών και προσδοκιών των πολιτών. Αυτό άλλωστε είναι το ζητούμενο μιας αναθεωρητικής διαδικασίας αντίστοιχης εκείνης του 1974. Το Σύνταγμα δεν είναι πολιτικάντικο παιχνιδάκι, είναι η καταγραφή του εκάστοτε κοινωνικού συμβολαίου και η πυξίδα του κοινού μας μέλλοντος. Τούτη η ευκαιρία δεν επιτρέπεται να χαραμιστεί.