Τρεις ζωές, η μία δίπλα στην άλλη. Μία σκυταλοδρομία ζωών. Η τελευταία αναπνοή της πρώτης είναι το πρώτο κλάμα της δεύτερης που, με τον επιθανάτιο ρόγχο της, θα δώσει ανάσα στην τρίτη. Η Ελλάδα, ως κράτος, είναι μικρότερη από τρεις ζωές στη σειρά. Ιδρύθηκε το 1830, είναι 180 ετών και, παρεμπιπτόντως, οι Παπανδρέου βρίσκονται στα πράγματα περίπου το μισό διάστημα του βίου της. Ελάτε, με την ευκαιρία της επετείου ρίξτε μια ματιά στην εθνική ιστορία, δεν είναι δα και μεγάλη. Υποθέτω ότι παρατηρούμε το ίδιο φαινόμενο. Δεν υπάρχει σημαντική στιγμή στην περιπέτεια αυτού του κράτους χωρίς έντονο στίγμα ξένου παράγοντα.
Αρχίστε από το Πρωτόκολλο της Ανεξαρτησίας που υπογράφουν οι μεγάλες δυνάμεις, δείτε τη χώρα να σέρνεται σε παγκόσμιους πολέμους, να αλλάζει σφαίρες επιρροής, να ροκανίζει το σχέδιο Μάρσαλ, να υφίσταται δικτατορία και να καλεί απεγνωσμένα σε οικονομική βοήθεια. Ξένοι παντού. Μία αφαιρετική ματιά στην ιστορία μάς δείχνει και κάτι άλλο: τις δύο φορές που η Ελλάδα καθοδηγήθηκε από την έπαρση και την εγχώρια πολιτική σκοπιμότητα, ο λογαριασμός που πλήρωσε γονάτισε γενιές. Η «Μεγάλη Ιδέα» είχε ανυπολόγιστο ανθρώπινο και οικονομικό κόστος, η «Ισχυρή Ελλάδα» ζητεί τώρα να πληρωθεί με ακριβό επιτόκιο. Αν μάλιστα βγάλετε από τη μέση την Κατοχή και τη χούντα των συνταγματαρχών, θα συμφωνήσετε ότι ο ξένος παράγοντας δεν μπορεί ούτε ως άλλοθι να σταθεί μπροστά σε εγκλήματα πολιτικής ανεπάρκειας και οικονομικής ασυδοσίας. Θεωρητικά, λοιπόν, τις επόμενες μέρες θα ακούσουμε τόσα πολλά περί έθνους και ανεξαρτησίας, που ακόμα και τα κάδρα των ηρώων στα σχολεία θα χασμουρηθούν.
Το πρόβλημα είναι ότι εκτός από τις αγορές και τους δανειστές μας έρχεται και η ιστορία, με κυνικό σαδισμό και μαύρο χιούμορ, για να ζητήσει λογαριασμό. Η Ελλάς θα γιορτάσει την εθνική της επέτειο σε μία σύνοδο κορυφής όπου το ζητούμενο είναι να υποθηκεύσει την ανεξαρτησία της με βολικό επιτόκιο. Οι πρέσβεις μας ανά τον κόσμο θα παραθέτουν low budget δεξιώσεις και ο Γιώργος θα προσπαθεί να πάρει όσα περισσότερα μπορεί, από όσους περισσότερους βρει διαθέσιμους να δώσουν. Οι μονάδες της ανεξαρτησίας τελείωσαν, απαιτείται ανανέωση, πάλι από τις μεγάλες δυνάμεις. Θεωρητικά υπάρχει το σενάριο πως ανήμερα της επετείου, ο Γιώργος θα κάνει την ηρωική κίνηση και θα τους πει ότι προσφεύγουμε στο ΔΝΤ. Εδώ θα πλασαριστεί ως επαναστατική κίνηση και θα είμαστε η πρώτη χώρα στον κόσμο που έσωσε την τιμή και την υπόληψή της μέσω του ΔΝΤ. Αυτό είναι καλό για να το καταπιείς, αρκεί να είσαι ακόμα με φουστανέλα και τσαρούχια. Και λογικά δεν θα συμβεί έτσι. Θα πάρουμε κάτι από όλους. Και από τους εταίρους και από το ΔΝΤ– είναι εξωφρενικό, αλλά χρειαζόμαστε τόσα πολλά που ούτε το ΔΝΤ μπορεί να μας καλύψει. Μετά είμαστε εντάξει. Θα κάνουμε Πάσχα, έχουμε να βγάλουμε και το καλοκαίρι, θα δούμε από Σεπτέμβριο. Στην κυβέρνηση ελπίζουν πως οι γιορτές και οι διακοπές θα απορροφήσουν κάτι από την κοινωνική ένταση. Μπορεί. Τίποτα, όμως, δεν μπορεί να σβήσει την απογοήτευση. Φοβάμαι πως οι επόμενες γενιές θα θεωρούν τους ήρωες του ’21 εγκληματίες κατά της ανθρωπότητας, μόνο και μόνο επειδή συνετέλεσαν στη δημιουργία αυτού του κράτους.
Το είπε ο Αλέξης Τσίπρας. «Ο καπιταλισμός δεν κάνει λάθος. Ο ίδιος ο καπιταλισμός είναι λάθος». Αυτό είναι σύνθημα τουλάχιστον έξι τετραγωνικών μέτρων. Τόσο χώρο χρειάζεσαι για να το γράψεις σε τοίχο. Μετά θα πάρει το δρόμο του, θα μπει και στο πλοίο, θα το δεις το καλοκαίρι σε νεανικά t-shirts στην Αμοργό και την Ικαρία. Μέχρι εκεί. Διότι από εκεί και μετά αρχίζουν τα πραγματικά δύσκολα, αυτά που απαιτούν τη συγκρότηση πρότασης, την επεξεργασία πολιτικών εφαρμογών, την παρουσίαση πέντε λύσεων, ρε παιδί μου, για απτά προβλήματα της κοινωνίας. Με το ΚΚΕ είναι αλλιώς: εκεί ο δογματισμός δεν δίνει χώρο στη φαντασία και, σε τελική ανάλυση, το ΚΚΕ έχει πάρει αγκαζέ την εργατική τάξη και την καθοδηγεί στους δρόμους. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει κάτι παραπάνω να πει; Ρωτάω επειδή όλα τα δάχτυλα δείχνουν προβλήματα, δεν υπάρχει ούτε ένα που να δείχνει μία προοδευτική λύση.
11°
