Τσίπρας στην 3η Ευρω-Αραβική Σύνοδο: Αφήνουμε πίσω μας τα υφεσιακά προγράμματα

Με τη συμμετοχή ηγετών, υπουργών και υψηλόβαθμων αξιωματούχων κρατών-μελών της ΕΕ και αραβικών χωρών (συνολικά 30 χωρών), καθώς και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, διεξάγεται για τρίτη συνεχόμενη χρονιά στην Αθήνα η Ευρω-Αραβική Σύνοδος (EU-Arab Summit).

Οι εργασίες της διήμερης 3ης Ευρω-Αραβικής Συνόδου, με τίτλο «Κοινοί Ορίζοντες», ξεκίνησαν, στο Μέγαρο Μουσικής, με ομιλία του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα.

«Η σημερινή Διάσκεψη πραγματοποιείται σε ένα κρίσιμο μομέντουμ, σε μια στιγμή καμπής, αλλά και σημαντικής δυναμικής για τις ελληνο-αραβικές και ευρωαραβικές σχέσεις. Αλλά και σε ένα κρίσιμο μομέντουμ και για την Ελλάδα, σε μια στιγμή καμπής και ιδιαίτερη δυναμικής για την Ελλάδα που εξέρχεται από μια πολυετή κρίση, αλλά εξέρχεται πιο αισιόδοξη και πιο δυνατή».

Αυτό τόνισε ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, μιλώντας στην έναρξη της 3ης Ευρωαραβικής Συνόδου, που διεξάγεται στην Αθήνα, στο Μέγαρο Μουσικής, υπογραμμίζοντας παράλληλα αφενός την οικονομική ανάκαμψη της χώρας -«μπορούμε σήμερα να μιλήσουμε πλέον με βεβαιότητα ότι η Ελλάδα γυρίζει σελίδα»- αλλά και τον ρόλο που διαδραματίζει η Ελλάδα και ως «σταυροδρόμι πολιτισμών και γέφυρα ανάμεσα στην Ευρώπη και τον αραβικό κόσμο». Σημείωσε δε, ότι «σε αυτήν την πορεία θα συνεχίσει, ως πυλώνας σταθερότητας και ασφάλειας, ως κόμβος οικονομικής συνεργασίας και πολιτιστικών ανταλλαγών και ως κέντρο διπλωματικού και επιστημονικού διαλόγου για το μέλλον της περιοχής».

Ο πρωθυπουργός υπογράμμισε τη σημασία της συνεργασίας της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής για το μέλλον της ΕΕ και τόνισε ότι στην περίοδο αυτή «καθίσταται σαφές ότι, Ευρώπη και αραβικός κόσμος, επιβάλλεται να συνεργαστούμε ακόμη στενότερα». Επισήμανε ότι, ενώ ο ενεργειακός χάρτης, αλλά και τα δίκτυα μεταφορών, αλλάζουν, και ο ρόλος της Ανατολικής Μεσογείου και των Βαλκανίων αναπτύσσονται ραγδαία, «αυτός ο διάλογος έχει ιδιαίτερη σημασία για μια σειρά από σημαντικές πτυχές: οικονομική ανάπτυξη και ενεργειακή συνεργασία, ασφάλεια, σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή».

Σχολίασε ότι η φετινή Ευρωαραβική Σύνοδος έχει τον μεγαλύτερο αριθμό συμμετεχόντων και καλωσόρισε το υψηλό επίπεδο εκπροσώπησης από τις περιοχές όχι μόνο του αραβικού κόσμου, αλλά και από την ευρύτερη περιοχή, ιδιαίτερα από τα Βαλκάνια. «Το όραμα στο οποίο βασίζεται αυτή η Διάσκεψη, γίνεται όλο και πιο σημαντικό για την περιοχή μας» είπε ο πρωθυπουργός, ξεκινώντας την ομιλία του.

Ανέφερε ότι «πριν τρία χρόνια -τέτοιο καιρό- ασφαλώς συζητούσαμε για την ανάγκη να υπάρχει ένας στενότερος διάλογος της Ευρώπης με τις αραβικές χώρες για την αντιμετώπιση των περιφερειακών προκλήσεων και την ενίσχυση της οικονομικής συνεργασίας. Και ασφαλώς, θεωρούσαμε ότι η Ελλάδα - ως μια ευρωπαϊκή χώρα με ισχυρούς ιστορικούς, οικονομικούς και πολιτιστικούς δεσμούς με τον αραβικό κόσμο - μπορούσε να παίξει κρίσιμο ρόλο σε αυτήν την προσπάθεια. Αλλά, τότε, ούτε είχε ακόμα αναγνωριστεί από το σύνολο των εταίρων μας στην Ευρώπη πόσο σημαντικός θα ήταν ο ευρωαραβικός διάλογος, ούτε είχαν δημιουργηθεί οι προϋποθέσεις, ώστε η Ελλάδα να μπορεί να παίξει αποτελεσματικά αυτόν τον κρίσιμο ρόλο». 

Επιπλέον, σημείωσε ότι πριν από τρία χρόνια τέτοιο καιρό, «η Ελλάδα μόλις άρχιζε να θέτει τις βάσεις για την οικονομική της επανάκαμψη και την ανάκτηση του γεωπολιτικού της ρόλου στην ευρύτερη περιοχή» και πως «σήμερα, μπορούμε να μιλήσουμε πλέον με βεβαιότητα ότι η Ελλάδα γυρίζει σελίδα». Συγκεκριμένα ανέφερε επ' αυτού ότι «αφήνουμε πίσω μας τα υφεσιακά προγράμματα, αποκτάμε ολοένα και πιο υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, ενώ γινόμαστε ξανά ελκυστικός επενδυτικός προορισμός». Αναφερόμενος στα θεμελιώδη οικονομικά μεγέθη, είπε ότι ο ρυθμός ανάπτυξης προβλέπεται να κινηθεί το 2018 στο 2,1 % και στο 2,5 % για το 2019 και πως αυτοί είναι οι υψηλότεροι ρυθμοί δεκαετίας και πριν από την κρίση. Συμπλήρωσε ότι οι εξαγωγές και οι επενδύσεις αποτελούν τους βασικούς κινητήριους μοχλούς της ελληνικής οικονομίας, καθώς αναμένεται αύξηση άνω του 7% και 13% αντίστοιχα για το 2018. Πρόσθεσε ότι στον τουριστικό τομέα σπάνε κάθε χρόνο τα ρεκόρ, με περίπου 35 εκατ. επισκέπτες για το 2018.

Πέραν των «εξαιρετικά θετικών αποδόσεων στην οικονομία, καταφέραμε να έχουμε εξαιρετικές αποδόσεις και σε κοινωνικούς δείκτες», συνέχισε ο κ. Τσίπρας, παραπέμποντας στη μείωση της ανεργίας κατά 8 μονάδες, με το ποσοστό να κινείται σήμερα στο 19% έναντι 27%. Βασικές πηγές αύξησης της απασχόλησης, η οποία κατά 70% αφορά σε θέσεις πλήρους απασχόλησης, αποτελούν οι εξωστρεφείς τομείς δραστηριότητας της οικονομίας, ο τουρισμός, οι κατασκευές, οι μεταφορές. Τόνισε την αξιοποίηση, με συνεκτικό τρόπο, των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της οικονομίας (τουρισμός, πολιτισμός, ναυτιλία, μεταφορές, νεοφυείς επιχειρήσεις, ψηφιακός μετασχηματισμός, αγροδιατροφική παραγωγή, logistics, μεταποίηση και παραδοσιακά ισχυρή και εδραιωμένη στον ευρύτερο χώρο των Βαλκανίων, βιομηχανία).

Στο σημείο αυτό, ο κ. Τσίπρας καλωσόρισε τις πολυμελείς επιχειρηματικές αντιπροσωπείες από τον αραβικό κόσμο, «που αναγνωρίζουν τις σημαντικές ευκαιρίες που προσφέρει η Ελλάδα» και υπογράμμισε ότι «η Ελλάδα καθιερώνεται ως μία δυναμική οικονομία, με υψηλής κατάρτισης ανθρώπινο δυναμικό και ως ένας αναντικατάστατος περιφερειακός ενεργειακός, εμπορικός, ναυτιλιακός και μεταφορικός διαμετακομιστικός κόμβος». Παρέπεμψε ως προς αυτό σε σημαντικά έργα: τους αγωγούς TAP, IGB, στον Κάθετο Διάδρομο, τον EastMed, την αναβάθμιση της Ρεβυθούσσας και την ανάπτυξη του Κέντρου Επαναϋγροποίησης Φυσικού Αερίου στην Αλεξανδρούπολη, στις σιδηροδρομικές διασυνδέσεις και στα σχέδια που προωθούν από κοινού στις τετραμερείς με τον Βούλγαρο πρωθυπουργό, τον Ρουμάνο πρωθυπουργό και τον Πρόεδρο της Σερβίας, τις διασυνδέσεις με το Βελιγράδι και τη Μαύρη Θάλασσα, τη σιδηροδρομική Εγνατία. Παρέπεμψε, επίσης, στην ακτοπλοϊκή σύνδεση Θεσσαλονίκης - Σμύρνης και στην «αναβάθμιση των λιμανιών του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης και σύντομα της Αλεξανδρούπολης και Καβάλας, σε μείζονος σημασίας διαμετακομιστικά κέντρα».

Ο πρωθυπουργός υπογράμμισε και τον αναβαθμισμένο γεωπολιτικό ρόλο της Ελλάδας, «του ευρωπαϊκού πυλώνα ειρήνης και σταθερότητας στο αντάμωμα τριών ηπείρων». Επισήμανε, ειδικότερα, την προώθηση - σε αγαστή συνεργασία με την Κυπριακή Δημοκρατία - τριμερών και πολυμερών συνεργασιών με τις χώρες της ανατολικής Μεσογείου. Την ανάπτυξη διμερών, αλλά και πολυμερών συνεργασιών με τις χώρες των Βαλκανίων. Το «ξεκλείδωμα» της ευρωπαϊκής προοπτικής των δυτικών Βαλκανίων, μέσω της Συμφωνίας των Πρεσπών με την ΠΓΔΜ ή της διαπραγμάτευσης για την επίλυση χρόνιων προβλημάτων και διαφορών με τη γειτονική μας Αλβανία. Την προάσπιση της Σύμβασης της Γενεύης για τους πρόσφυγες σε ό,τι αφορά στη δύσκολη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης. «Επιμένοντας στην εξεύρεση δίκαιης και βιώσιμης λύσης του Κυπριακού επί τη βάση των συμφωνιών του ΟΗΕ. Επιμένοντας, όμως, διαρκώς και στην προάσπιση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων, έτσι όπως αυτά απορρέουν από το Διεθνές δίκαιο τόσο στο Αιγαίο όσο καις την Ανατολική Μεσόγειο, την ίδια στιγμή που εξίσου επιμένουμε και στην ανάγκη προώθησης διαλόγου καλής γειτονίας και συνεργασίας με τη γειτονική μας χώρα, την Τουρκία», υπογράμμισε.

Ο Αλέξης Τσίπρας σχολίασε ότι πριν από τρία χρόνια «δεν είχαμε ακόμα συνειδητοποιήσει ούτε πόσο σημαντικός θα ήταν ο ευρωαραβικός διάλογος ευρύτερα για την περιοχή και για την ΕΕ ιδιαίτερα. Δεν ξέραμε το εύρος της προσφυγικής κρίσης ή τις μεγάλες προκλήσεις ασφάλειας που θα αντιμετωπίζαμε με την συνεχιζόμενη αποσταθεροποίηση στη Λιβύη, ή την επιδείνωση της κατάστασης στη Δυτική Αφρική και την κλιμάκωση του πολέμου στη Συρία ή την επιστροφή ξένων μαχητών». Επίσης, δεν είχαμε συνειδητοποιήσει στην Ευρώπη, πρόσθεσε, ότι θα εισερχόμασταν σε μια βαθιά πολιτική κρίση που θα οδηγούσε στην ενίσχυση φυγόκεντρων δυνάμεων, με την επιδείνωση του εθνικισμού και της ισλαμοφοβίας.

«Δεν είχαμε ακόμα αναγνωρίσει πόσο σημαντική θα ήταν η συνεργασία μας με τον Αραβικό κόσμο για την αντιμετώπιση σύγχρονων κρίσεων και προκλήσεων, που επηρεάζουν την Ευρώπη γεωπολιτικά, αλλά και κοινωνικά» τόνισε, για να σημειώσει ότι «σήμερα, η συνεργασία με τις χώρες της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής, θεωρείται απ' όλους απαραίτητη για το μέλλον της ΕΕ και το διεθνή της ρόλο». Επισήμανε ότι η Σύνοδος ΕΕ-Αραβικού Συνδέσμου που θα λάβει χώρα στην Αίγυπτο το επόμενο διάστημα, «θεωρείται εφαλτήριο για την περαιτέρω ανάπτυξη του πολυεπίπεδου ευρωαραβικού διαλόγου που χρειαζόμαστε σήμερα πιο πολύ από ποτέ».

Τόνισε ότι «η ΕΕ μπορεί να αναβαθμίσει τον διεθνή της ρόλο, μόνο αν συνεργαστεί με τον αραβικό κόσμο για την ειρήνη και τη σταθερότητα. Με αποφασιστικότητα, αλλά πάντα στη βάση του Διεθνούς Δικαίου και πάντα μαθαίνοντας από τα λάθη της. Μαθαίνοντας από τα λάθη του παρελθόντος, που πολλές φορές αδίκησαν χώρες και δυνάμεις του Αραβικού κόσμου».

Σε μια αναφορά του που έγινε δεκτή με θερμό χειροκρότημα από την αίθουσα, ο κ. Τσίπρας έστειλε το μήνυμα ότι «η ΕΕ πρέπει να υποστηρίξει την ταχεία επανέναρξη αξιόπιστων συνομιλιών για το Παλαιστινιακό, με στόχο μια δίκαιη λύση στη βάση δύο κρατών που θα συνυπάρχουν με ασφάλεια. Με την ίδρυση ενός ανεξάρτητου, βιώσιμου Παλαιστινιακού κράτους, επί τη βάση των συνόρων του 1967 και με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ».

Τόνισε, ακόμα, ότι «οφείλουμε να συνεργαστούμε στενά για τη Συρία, με στόχο μια πολιτική λύση, στη βάση ενός συμμετοχικού πολιτικού διαλόγου, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, επιδιώκοντας παράλληλα την ταχεία έναρξη των προσπαθειών για σταθεροποίηση και ανοικοδόμηση της χώρας, δημιουργώντας τις συνθήκες για επιστροφή των προσφύγων και των εσωτερικά εκτοπισμένων». Συμπλήρωσε ότι «οφείλουμε να συνεργαστούμε στη Λιβύη, με γνώμονα την σταθεροποίηση της χώρας, επί τη βάσει του σχεδίου δράσης του ειδικού εκπροσώπου του ΟΗΕ και με στόχο μία πολιτική και συμπεριληπτική λύση».

Επίσημανε, επίσης, ότι «επιβάλλεται όλοι να αγωνιστούμε για τη διατήρηση του θρησκευτικού και πολιτιστικού πλουραλισμού στη Μέση Ανατολή, γνωρίζοντας πόσο σημαντικό είναι αυτό, όχι μόνο για τις χώρες της, αλλά για την Ευρώπη».

Τέλος, υπογράμμισε τη «σημασία της προστασίας του πλουραλισμού στην ίδια την Ευρώπη - στην οποία διαμένουν εκατομμύρια 'Αραβες- απέναντι, βεβαίως, στις δυστυχώς διαρκώς ενισχυόμενες, τα τελευταία χρόνια, φωνές ρατσιστικής και άκρα Δεξιάς ρτητορικής, ισλαμοφοβίας, που ενισχύονται στην Ευρώπη».

Η ομιλία του πρωθυπουργού