Σε μια πρόσφατη παρουσίαση των βιβλίων του διεθνολόγου-διευθυντή Eρευνών του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων Κωνσταντίνου Φίλη «Τουρκία, Ισλάμ, Ερντογάν» και «Πρόσφυγες, Ευρώπη, Ανασφάλεια» (εκδόσεις Παπαδόπουλος), με ομιλητές τον αναπληρωτή καθηγητή Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Άγγελο Συρίγο και τον υποναύαρχο του πολεμικού ναυτικού (ε.α.) Στέλιο Φενέκο έγινε μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση, στο πλαίσιο της οποίας ακούστηκαν και τα εξής:
Τα τελευταία δύο χρόνια οι μεταναστευτικές ροές προς τη χώρα μας είναι οι χαμηλότερες από το 1991 και μετά. Με αυτό ως δεδομένο, η αδυναμία διαχείρισης των ατόμων που βρίσκονται περίπου παρατημένα στα στρατόπεδα Μόριας, Σάμου, Χίου είναι αδικαιολόγητη. Ο κ. Συρίγος ανέφερε συγκεκριμένα ότι το 2017 εισήλθαν στην Ελλάδα παρανόμως 30.000 άτομα. Ήταν η πρώτη χρονιά μετά από 26 ολόκληρα χρόνια που σημειώθηκε τόσο χαμηλός αριθμός εισόδων μεταναστών και προσφύγων στη χώρα μας. Οι χαμηλές ροές συνεχίζονται και το 2018. Μέχρι και τα μέσα Σεπτεμβρίου είχαν εισέλθει στη χώρα 22.500 άτομα, ελαφρώς αυξημένα σε σύγκριση προς το 2017.
Τα ίδια στοιχεία δείχνουν ότι και στην υπόλοιπη Ευρώπη οι αριθμοί έπεσαν σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, μετά από μια έκρηξη, πρωτοφανή για τη μεταπολεμική περίοδο, που σημειώθηκε τα έτη 2015-2016. Αυτό δεν δικαιολογεί την υστερία που έχει δημιουργηθεί σε πολλές χώρες της Ε.Ε. γύρω από το θέμα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο κ. Συρίγος, το 2017 στη χώρα μας είχαμε περίπου 60.000 νέες αιτήσεις για τη χορήγηση ασύλου. Πρόκειται για τον υψηλότερο αριθμό από τότε που δημιουργήθηκε η νέα υπηρεσία ασύλου. Στη διάρκεια ενός χρόνου επέστρεψαν στην Τουρκία μόλις 311 άτομα από τους χιλιάδες των οποίων έχει απορριφθεί η αίτηση ασύλου. Η δικαιολογία των Αρχών είναι πως, όταν αναζητούνται προς απέλαση, δεν βρίσκονται ποτέ.
Η στρατηγική της Ε.Ε. είναι να μείνουν οι μετανάστες και οι πρόσφυγες που έρχονται από την Ασία και την Αφρική όσο το δυνατόν πιο κοντά στις χώρες προέλευσής τους, ώστε να επιστρέψουν εκεί αν οι συνθήκες το επιτρέψουν. Για το σκοπό αυτό η Ε.Ε. είναι πρόθυμη να χρηματοδοτήσει καταυλισμούς και υποδομές για τη «φιλοξενία» τους όσο χρειαστεί.
Στην Τουρκία, τον Λίβανο και την Ιορδανία βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε αναμονή περίπου 5 εκ. πρόσφυγες. Οι αριθμοί, δηλαδή, που έχουν προκαλέσει τεράστια αναταραχή στην Ευρώπη είναι αστείοι, αν δει κανείς την πραγματική διεθνή διάσταση.
Ο Α. Συρίγος, που επισκέφθηκε καταυλισμούς στη νότια Τουρκία το 2014, διαπίστωσε ότι η ποιότητά τους είναι εξαιρετικά υψηλή και σε κανένα επίπεδο δεν μπορεί να συγκριθεί με την κατάσταση που επικρατεί στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου.
Υπάρχουν χώρες ευρωπαϊκές που αντιμετώπισαν αρχικά το προσφυγικό ως ευκαιρία για στοχευμένη ενίσχυση του πληθυσμού τους. Η Σουηδία, για παράδειγμα, επέλεξε Σύρους με τραπεζικές καταθέσεις με αποτέλεσμα να έχει σήμερα μεγάλη οικονομική διείσδυση στην περιοχή.
Ο Ερντογάν χρησιμοποιεί τους πρόσφυγες που έχει στη χώρα του για τον έλεγχο του κουρδικού και ως δυνητικούς ψηφοφόρους του κόμματός του, αφού αποκτήσουν ιθαγένεια.
Σύμφωνα με τον Κ. Φίλη, είναι δύσκολο για τον Ερντογάν να σπάσει τη συμφωνία με την ΕΕ για το προσφυγικό, παρά τα προβλήματα στην εφαρμογή της, γιατί θα χάσει το βασικό διαπραγματευτικό του όπλο έναντι της ΕΕ. Η Τουρκία έχει ανάγκη την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα ευρωπαϊκά κεφάλαια. Οι ευρωπαϊκές εταιρείες είναι πρώτες σε επενδύσεις στη γειτονική χώρα. Ο Ερντογάν δεν θα μπορούσε να διαταράξει αυτή τη ροή κεφαλαίων, ειδικά σε μία περίοδο τόσο μεγάλης κρίσης για την τουρκική οικονομία.
Η φοβερή κατάσταση στη Μόρια δεν δικαιολογείται κατά κανέναν τρόπο. Εάν σκοπίμως αφέθηκε να συμβεί αυτή η ανθρωπιστική κρίση, για να αποθαρρύνονται όσοι θέλουν να περάσουν στην Ευρώπη μέσω Ελλάδας, αυτό είναι κάτι ηθικά ανυπόφορο. Αν στοιβάχτηκε στα νησιά περισσότερος κόσμος απ’ όσο αντέχει ο τόπος εκεί για να προστατευθεί η Ε.Ε., δηλαδή για να μη μετακινηθούν στην ενδοχώρα και επομένως να μην υπάρχει τρόπος να περάσουν τα ελληνικά σύνορα, τότε και πάλι πρόκειται για έναν ηθικά απαράδεκτο πολιτικό κυνισμό ευρωπαϊκής καταγωγής.
18°
