Περιμένουμε να δούμε τι θα δώσει η διημερίδα του ΠΑΣΟΚ. Τι θα πουν ο Βενιζέλος, ο ΓΑΠ και ο Σημίτης. Ας ελπίσουμε να βγει ένα μήνυμα ενότητας.
Η 3η Σεπτεμβρίου είναι διάσημη για τρεις λόγους: α) Εκείνη τη μέρα, το 1843, ο ελληνικός λαός απαιτεί και αποκτά το πρώτο του σύνταγμα από το βασιλιά Όθωνα. β) Το 1972 το εμβληματικό soul συγκρότημα Temptations κυκλοφορεί το θρυλικό «Papa Was A Rolling Stone», το οποίο ξεκινούσε με τους στίχους «It was the third of September, the day I’ll always remember/ Cause that was the day, that my daddy died» (Ήταν η τρίτη του Σεπτέβρη, η μέρα που πάντα θα θυμάμαι/ γιατί εκείνη ήταν η μέρα που πέθανε ο μπαμπάς μου). Και γ) Εκείνη τη μέρα, το 1974, ο Ανδρέας Παπανδρέου παρουσιάζει την ιδρυτική διακήρυξη του ΠΑνελλήνιου ΣΟσιαλιστικού Κινήματος.
Αφήνουμε τα α και β. Από το γ έχουν περάσει πια 39 χρόνια. Τα περισσότερα από αυτά, το ΠΑΣΟΚ κάλυψε πλήρως τον χώρο της Κεντροαριστεράς, με περισσότερη ή λιγότερη συνέπεια. Φυσικά, από το 2010, τα πάντα ήρθαν τούμπα στη χώρα και το ΠΑΣΟΚ, καλώς ή κακώς, πλήρωσε τη νύφη, αρχικά καταρρέοντας στο 12-13% στις εκλογές του 2012 και εν συνεχεία, δημοσκοπικά, σε ένα ποσοστό που κυμαίνεται από το 5 έως το 9%. Η σχετικά νεοσύστατη ΔΗΜΑΡ απέτυχε θεαματικά να καταλάβει το χώρο που άφησε πίσω του και σήμερα, μετά την αποχώρησή της από την κυβέρνηση και την «Πάω-Δεν πάω» διαχρονική λογική της, βλέπει την είσοδό της στην επόμενη Βουλή να εντάσσεται στα όρια του στατιστικού λάθους. Γύρω από τα δύο αυτά κόμματα κινούνται διάφοροι μεμονωμένοι πολιτικοί (οι οποίοι, στη συντριπτική τους πλειοψηφία προέρχονται από το ΠΑΣΟΚ) με έκδηλη αμηχανία και με αλλεπάλληλες δημιουργίες «κινήσεων» ή και κομματιδίων.
Έχω τονίσει άπειρες φορές πως η θεωρία των δύο άκρων (Χ.Α. - ΣΥΡΙΖΑ/Αριστερά) είναι γελοιωδέστατη, ανιστόρητη και εξαιρετικά επικίνδυνη. Ωστόσο, όντως παρατηρούμε δύο άκρα να καταδυναστεύουν την πολιτική (κι όχι μόνο) ζωή αυτού του τόπου. Από τη μία πλευρά βρίσκεται πράγματι ο ΣΥΡΙΖΑ. Όχι η Αριστερά, ο ΣΥΡΙΖΑ. Και όχι ο ΣΥΡΙΖΑ των ιδεολόγων και προοδευτικών αριστερών (οι οποίοι εξακολουθούν να υφίστανται στην Κουμουνδούρου, αποτελώντας ωστόσο όλο και ισχνότερη μειοψηφία), αλλά των ταλιμπάν της κρεμάλας, της μούντζας και της «Χούντας που δεν τελείωσε το ’73». Οι ακραίοι αυτοί τύποι μπορεί να μην έχουν ακόμη πρόσβαση στην ηγεσία του κόμματος και να διαθέτουν ελάχιστους εκπροσώπους στην Κοινοβουλευτική Οομάδα, ασκούν όμως ασφυκτική πίεση στον Αλέξη Τσίπρα και την παρέα του αναγκάζοντάς τους να πηγαίνουν όλο και περισσότερο με τα νερά τους.
Το δεύτερο άκρο είναι η σαμαρική Δεξιά της Νέας Δημοκρατίας. Το πάλαι ποτέ ακραιφνώς αντιμνημονιακό κόμμα με πρόσχημα την τήρηση των μνημονίων και την πραγματοποίηση των μεταρρυθμίσεων στέλνει συνεχώς την ατζέντα ένα κλικ δεξιότερα. Με το μπλοκάρισμα του νόμου για την ιθαγένεια, με την παραπομπή στις ελληνικές καλένδες του αντιρατσιστικού νόμου, με συνεχείς –τις περισσότερες φορές αναίτιες– επιθέσεις στον αντιεξουσιαστικό χώρο, με κινήσεις «αποφασίζομεν και διατάσσομεν» όπως το προ τριμήνου αποκρουστικό κλείσιμο της ΕΡΤ. Μέρα με τη μέρα η πόλωση αυξάνεται, τα «άκρα» απομακρύνονται με ιλιγγιώδη ταχύτητα το ένα από το άλλο. Φοβάμαι πως στο τέλος δεν θα επικρατήσει κανείς από τους δύο. Πάνω στη διαλυμένη πια Ελλάδα θα απλώσει τις ποδάρες της η Χ.Α.
Κι όμως… Πριν μερικούς μήνες, μια δημοσκόπηση αποκάλυπτε πως το 63% των Ελλήνων επιθυμεί «κάτι» ανάμεσα στα δύο αυτά άκρα. Σε πολλά γκάλοπ, Νέα Δημοκρατία και ΣΥΡΙΖΑ κυμαίνονται γύρω στο 22%. Μια ενωμένη και δυνατή Κεντροαριστερά θα μπορούσε, λοιπόν, να κάνει εύκολα πρωταθλητισμό και να αναλάβει να οδηγήσει με επιτυχία την Ελλάδα έξω από την κρίση. Για κάποιον εξωφρενικά ανεξήγητο λόγο αυτό είναι κάτι που καταλαβαίνουν ελάχιστοι. Τα «Δεν πάω εγώ αν είναι ο τάδε», «Σιγά που θα συνεργαστώ εγώ με τον δείνα» και κυρίως η λογική πως το ΠΑΣΟΚ πρέπει να μείνει εκτός αυτής της προσπάθειας (κάτι που αποκαλεί και επίσημη θέση της ΔΗΜΑΡ) πάνε σύννεφο. Τώρα, όμως, δεν υπάρχει χώρος για προσωπικές έριδες και φιλοδοξίες. Και, όπως αναφέραμε παραπάνω, το ΠΑΣΟΚ ήταν το κόμμα που εκπροσωπούσε όλα αυτά τα χρόνια το συγκεκριμένο χώρο και άρα όλη αυτή η προσπάθεια πρέπει λογικά να χτιστεί γύρω του. Εδώ (ορθώς) θα μου πείτε: «Ρε Χειμωνά, άσ’ τα σάπια. Μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΠΑΣΟΚ είσαι. Ήρθες να μας κάνεις προπαγάνδα υπέρ του κόμματός σου;»
Προσοχή! Δεν μιλάω για τη δημιουργία ενός «Σούπερ ΠΑΣΟΚ» και δεν ζητάω από όλο τούτο τον κόσμο να μπει κάτω από την αιγίδα του. Απλώς, λέω πως το ΠΑΣΟΚ οφείλει να αποτελέσει το μεγαλύτερο κομμάτι ενός συμπαγούς παζλ που θα περιλαμβάνει όλους εκείνους που προανέφερα + ενδεχομένως τους Οικολόγους + ένα κομμάτι της Δράσης (θεωρώ πως ένα άλλο κομμάτι της θα καταλήξει στη Νέα Δημοκρατία) + όλες αυτές τις (πολιτικές και μη) προσωπικότητες που κινούνται στον εν λόγω πολιτικό χώρο. Σταδιακά, η προσπάθεια αυτή θα μπορούσε να ξεδιπλωθεί και πίσω από τις γραμμές των «εχθρών», προσελκύοντας τόσο προοδευτικούς ειλικρινείς αριστερούς που είναι δυσαρεστημένοι από την εθνολαϊκοτινάναι στροφή του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς και μετριοπαθείς νεοδημοκράτες που ασφυκτιούν μέσα στα όρια που έχει θέσει αυτή η μετεξέλιξη της Πολ. Αν. που ονομάζεται σήμερα Νέα Δημοκρατία.
The third of September, λοιπόν. Περιμένουμε με ενδιαφέρον να δούμε τι θα δώσει αυτή η διημερίδα του ΠΑΣΟΚ. Τι θα πουν οι πασόκοι, τι θα πουν οι πρώην πασόκοι. Τι θα πουν ο Βενιζέλος, ο ΓΑΠ και ο Σημίτης. Τι θα πουν οι «υπόλοιπες δημοκρατικές δυνάμεις», που λέγανε και παλιά. Ας ελπίσουμε να βγει ένα μήνυμα ενότητας. Θα είναι ένα πρώτο βήμα.
4°
