Είναι όμορφο το άτιμο, ξεχωρίζει. Στα βλέμματα των αμυήτων, το πρωτοεμφανιζόμενο πειραματικό drone Delaer RX-3 είναι μια ιπτάμενη πτέρυγα (Blended Wing Body για την ακρίβεια) βγαλμένη από ταινία επιστημονικής φαντασίας. Το φουτουριστικό σχήμα του θυμίζει τηλεκατευθυνόμενο στελθ, σαν κάποια που ήδη χρησιμοποιούν οι ΗΠΑ. Το RX-3 είναι ένα εγχώριο προϊόν, πόνημα των ομάδων τριών καθηγητών της Πολυτεχνικής του ΑΠΘ, του Γιώργου Σαββαΐδη, του Στράτου Στυλιανίδη και του συντονιστή Κύρου Υάκινθου, ενώ αποτελεί εξελικτικό στάδιο στην ανάπτυξη μιας ολόκληρης οικογένειας σκαφών, με δυνητικές εφαρμογές στους τομείς της ασφάλειας, της δασοπροστασίας, της θαλάσσιας επιτήρησης, της γεωργίας, ακόμη και της μεταφοράς αγαθών και ανθρώπων. Μέσα σε ελάχιστα χρόνια -μεσούσης της Κρίσης- οι τρεις ομάδες έφτασαν σε αποτελέσματα εντυπωσιακότερα εκείνων του ΥΠΕΘΑ, αρμόδιου για το πολυετές αντίστοιχο πρόγραμμα Πήγασος, χωρίς φυσικά να έχουν πρόσβαση στους σημαντικούς πόρους των ενόπλων δυνάμεων. Προχωρούν με εφόδια την γνώση, την ευρηματικότητα, το πάθος, και την άγνοια κινδύνου, όπως μία οποιαδήποτε start up, και αποσκοπούν στο καλύτερο. Βέβαια, το πού θα το βρουν αποτελεί θέμα συζήτησης.
Ναι, η Ελλάδα καινοτομεί με ποικίλους τρόπους. Η CAE BETA systems με το πρωτοποριακό της λογισμικό, οι ανεμογεννήτριες της EEG, οι διαδικασίες προγεννετικού ελέγχου της Proteomarkets Biotech, το δροσιστικό Avoyog των νεαρών χημικών του ΕΜΠ, τα ολοκληρωμένα συστήματα της Olympia Electronics, οι πειραματικές καλλιέργειες των συνεταιρισμών της Καρδίτσας, τα ηλεκτροκίνητα οχήματα σπουδαστών των ΤΕΙ είναι ελάχιστα παραδείγματα από ένα μοτίβο ολοένα και πιο επαναλαμβανόμενο. Και σε τέτοιες συζητημένες προσπάθειες προστίθενται καθημερινά άλλες, από νεαρούς τυροκόμους στις Κυκλάδες, από ανανεωτές σεφ στη δυτική Μακεδονία, από εξωστρεφείς βιοτέχνες δομικών υλικών στην Αττικοβοιωτία, από κατασκευαστές ανταλλακτικών πολεμικού υλικού στη Θεσσαλονίκη, από μερακλήδες παλιούς οινοποιούς στην Πελοπόννησο, από καλλιεργητές αρωματικών φυτών στην Θράκη, από διοργανωτές υπαίθριων σπορ στην Ήπειρο, αθροίζοντας μυριάδες μικρές και μεγάλες ιστορίες δέσμευσης στην ποιότητα και στην επανεφεύρεση αγαθών και υπηρεσιών που θεωρούνταν κοινότυπα. Μυριάδες συμπολίτες μας δοκιμάζουν νέες μεθόδους παραγωγής, νέες προσεγγίσεις στο μάρκετινγκ, νέες οδούς ανάπτυξης για την μικρή ή μεσαία επιχείρησή τους, κι αυτοί είναι που ίσως ξεκολλήσουν τη χώρα. Ας μη γελιόμαστε, οι πολύ μεγάλοι έχουν πλέον διεθνοποιηθεί, όπως άλλωστε έχει πράξει και η ναυτιλία εδώ και δεκαετίες. Μπορεί να διατηρούν συναιθηματικούς δεσμούς με τον τόπο όπου άνθισαν οι επιχειρήσεις τους, ωστόσο το μέγεθος των δραστηριοτήτων τους δεν τους επιτρέπει να τοποθετούνται εκεί όπου η κερδοφορία εξαρτάται από τριτοκοσμικούς παράγοντες. Στο μεγάλο μας τσίρκο μόνο οι ντόπιοι μικρομεσαίοι προτίθενται να ρισκάρουν γενναία, αυτοί τολμούν να αντιμετωπίσουν τα χιλιοειπωμένα στραβά που επίμονα ταυτίζονται με το brand Ελλάδα, και τελικά σ’ αυτούς πέφτει ο κλήρος να μειώσουν την ανεργία και να δώσουν νέες υπεραξίες.
Πράγματι, μυριάδες προσπάθειες ξεκινούν στην Ελλάδα, μα τα τελευταία χρόνια ελάχιστες μακροημερεύουν. Οι πάμπολλοι ηττημένοι καλούνται να διαχειριστούν το πατροπαράδοτο στίγμα της αποτυχίας, και ένα τιμωρητικό νομικό πλαίσιο που ουσιαστικά τους απαγορεύει να ξανασηκώσουν κεφάλι. Είναι λοιπόν αναμενόμενο ότι σχεδόν όλοι τους προτρέπουν τα παιδιά τους να μην μπλέξουν, να επιλέξουν καριέρα κρατικού λειτουργού ή αλλιώς δραστηριοποίηση στο εξωτερικό, δίνοντας πρόσθετη ώθηση στο ήδη ισχυρό brain drain (βέβαια με θεωρίες αλά Παρασκευόπουλου δεν πρόκειται να μείνει κανείς σοβαρός στα πανεπιστήμια μας). Ως τωρα, οι κυβερνώντες περί άλλων τυρβάζουν, περιοριζόμενοι σε κούφια λόγια, σε ανούσια νομοθετήματα και σε... χαλαρά τηλεοπτικά πλάνα. Αναρωτιέμαι αν αγνοούν ότι η μαζική εγκατάλειψη της επιχειρηματικότητας σημαίνει θάνατο της δημιουργικότητας και προκαλεί γενικευμένη διάθεση φυγής, υπονομεύοντας έτσι τις μακροπρόθεσμες αναπτυξιακές προοπτικές, και κατ’ επέκταση την ίδια την κοινωνική συνοχή. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε στη ΔΕΘ ότι οι Έλληνες μπορούμε. Ισχύει. Το ερώτημα είναι για πόσο καιρό ακόμη θα θέλουμε.
9°
