Ας δούμε εκείνη την ιστορία κάτω από μια άλλη σκοπιά. Ας μην εστιάσουμε στους πρωταγωνιστές της, τον Μάνο Χατζιδάκι και την «Αυριανή», αλλά σε όλους τους υπόλοιπους. Σε όλους εκείνους που έσπευσαν να συνταχθούν με τον Κουρή για να δικαιώσουν το πρωτοσέλιδο τίτλο της, «Όλοι εναντίον του Μ. Χατζηδάκι». Ανάμεσά τους ήταν η Μελίνα Μερκούρη – μα η Μερκούρη; Ήταν ο Γλέζος, ο Κουβέλης, ο Γιώργος Αλέξανδρος Μαγκάκης, ο Πάγκαλος.
Τι δουλειά είχαν όλοι αυτοί με τον Κουρή; Τι μπορούσαν να λένε σε μια εφημερίδα που χαρακτήριζε τον Χατζιδάκι κίναιδο, παθητικό ανώμαλο, χαμερπή ομοφυλόφιλο, κάθαρμα, εκμαυλιστή νέων, σκουληκιασμένο τομάρι, βρωμερό υποκείμενο και ζητούσε από «όσους είχαν κατά καιρούς οποιαδήποτε σχέση μαζί του να μας γράψουν ή να μας τηλεφωνήσουν για τις εμπειρίες του προκειμένου να συμπληρώσουμε μια μεγάλη έρευνα που έχουμε ξεκινήσει για την αφεντιά του»;
Για κάποιους, λίγους ασφαλώς τότε, ο αυριανισμός ήταν ένας καλός λόγος για να αισθανθούν αντιΠΑΣΟΚ
Σήμερα μοιάζει αδιανόητο. Αλλά δεν είναι ανεξήγητο. Ο Κουρής ήταν πανίσχυρος. Και ήταν πανίσχυρος επειδή ένας πρωθυπουργός, ένας πανίσχυρος πρωθυπουργός, είχε ευλογήσει την εφημερίδα του ως «υπόδειγμα δημοσιογραφίας». Και οι προσωπικές επιθέσεις; Οι απειλές; Η λάσπη, το ψέμα, η συνωμοσιολογία, η ομοφοβία, ο αντισημιτισμός, ό,τι τέλος πάντων ήταν ο αυριανισμός; Αυτός ο φανατισμένος, χυδαίος και μισαλλόδοξος λόγος ήταν υπόδειγμα δημοσιογραφίας; Γι’ αυτήν τη δημοσιογραφία έλεγε η Μερκούρη ότι «δεν είναι δυνατόν κάποιος στις μέρες μας να καταφέρεται ενάντια στην ελευθεροτυπία» κι αυτός ο «κάποιος» να είναι ο Χατζιδάκις;
Δεν ήταν ο μοναδικός λόγος. Αλλά για κάποιους, λίγους ασφαλώς τότε, ο αυριανισμός ήταν ένας καλός λόγος για να αισθανθούν αντιΠΑΣΟΚ. Δεν ήταν το ίδιο το ΠΑΣΟΚ το πρόβλημα, το θεωρητικό κέλυφος του κόμματος. Δεν ήταν τα σοσιαλιστικά οράματά του, τα κοινωνικά του προτάγματα, το ιδεολογικό του φορτίο. Ήταν ό,τι εκφραζόταν ως ΠΑΣΟΚ και ό,τι συνωστιζόταν γύρω από το ΠΑΣΟΚ. Ό,τι ανεχόταν το ΠΑΣΟΚ, ό,τι ταυτιζόταν μαζί του, ήταν ότι το ίδιο το ΠΑΣΟΚ βάφτιζε λαϊκό ό,τι ήταν χυδαία αγοραίο. Ήταν το ΠΑΣΟΚ στην πράξη.
Α, κάποιοι, λίγοι ασφαλώς, αισθάνονταν άβολα σε μια χώρα όπου η εξουσία ταυτιζόταν σε τέτοιο βαθμό, τόσο οργανικά, με αυτό το είδος της δημοσιογραφίας. Αισθάνονταν άβολα επειδή πουθενά αλλού στον κόσμο, στον κόσμο που υποτίθεται ότι ανήκε και αυτή η χώρα, η εξουσία δεν χρησιμοποίησε έναν βούρκο για να εμφανίσει τον πολιτικό της αντίπαλο ως συνεργάτη των ναζί. Και πουθενά αλλού δεν στήριξε έναν εκδότη που επιτέθηκε με τέτοια σεξιστική χυδαιότητα σε έναν δημιουργό.
Πουθενά αλλού στον κόσμο η εξουσία δεν χρησιμοποίησε έναν βούρκο για να εμφανίσει τον πολιτικό της αντίπαλο ως συνεργάτη των ναζί. Είναι μεγάλος ο κατάλογος αυτών των «πουθενά αλλού»...
Είναι μεγάλος ο κατάλογος αυτών των «πουθενά αλλού». Πουθενά αλλού ένα κόμμα δεν εφόρμησε στην εξουσία με όρους πλιάτσικου – και στην Ισπανία, ας πούμε, θα έπρεπε να φτάσει η δεκαετία του ’80 για να κυβερνήσουν οι Σοσιαλιστές κι έπειτα μάλιστα από τέσσερις δεκαετίες δικτατορίας του Φράνκο, αλλά καμία κομματική νομενκλοτούρα δεν όρμησε με τέτοια βουλιμία στο κράτος στο όνομα των μισών Ισπανών που δεν είχαν πρόσβαση στην εξουσία όλα αυτά τα χρόνια.
Πουθενά αλλού δεν υπήρχαν πράσινα καφενεία, κλαδικές που διόριζαν υπαλλήλους, πουθενά αλλού ένας πρωθυπουργός δεν θα έλεγε για τον διεφθαρμένο κυβερνητικό αξιωματούχο «ε, είπαμε να κάνει ένα δωράκι στον εαυτό του αλλά όχι και 500 εκατομμύρια», πουθενά αλλού το Υπουργείο Πολιτισμού δεν θα άφηνε μια δράκα υπαλλήλων του να κατασπαράξουν ένα σπίτι με έργα τέχνης σαν το σπίτι του Αλέξανδρου Ιόλα, πουθενά ένας υπουργός, ο Πάγκαλος, δεν θα απειλούσε «εδώ θα γίνει Πεκίνο» για να αποτρέψει τη δίκη του αρχηγού του, πουθενά ένας πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο Καραμανλής, δεν θα έλεγε «έναν πρωθυπουργό δεν τον στέλνεις στη φυλακή, τον στέλνεις σπίτι του», πουθενά δεν θα καταστρατηγούσε η πολιτική εξουσία τόσο κραυγαλέα την αρχή της ισονομίας επειδή στον κόσμο που υποτίθεται ότι ανήκει αυτή η χώρα οι πολιτικοί δικάζονται χωρίς να ανοίγει ρουθούνι – δικάστηκε ο Σιράκ στη Γαλλία, ο Μπερλουσκόνι στην Ιταλία τραβιέται χρόνια στα δικαστήρια, στο Ισραήλ ο πρώην πρόεδρος Μοσέ Κατσάβ κατέληξε στη φυλακή.
Όλα αυτά και πολλά ακόμη έκαναν κάποιους αντιΠΑΣΟΚ. Κάποιους λίγους σαν εκείνα τα παιδιά του Ρήγα, αριστερούς φοιτητές, που όπως έγραφε τον περασμένο Μάιο ο Ηλίας Κανέλλης στα «Νέα» είχαν την φαεινή ιδέα να διαδηλώσουν μπροστά από τα γραφεία της «Αυριανής», στον Ταύρο, εναντίον της «ρύπανσης του Τύπου» για να βρουν τον Κουρή να ποτίζει κι εκείνος να σηκώσει ατάραχος το λάστιχο και να τους καταβρέξει.
Υπάρχουν εκδότες που θυμίζουν απελπιστικά τον Κουρή, δημοσιογράφοι του αυριανισμού του, σκληρές μηχανές προπαγάνδας και χυδαιότητας.
Σήμερα κανένας εκδότης δεν θα κατάβρεχε με το λάστιχο μια ομάδα διαδηλωτών. Αλλά να, υπάρχουν εκδότες που θυμίζουν απελπιστικά τον Κουρή, δημοσιογράφοι του αυριανισμού του, σκληρές μηχανές προπαγάνδας και χυδαιότητας. Και δεν είναι δημοσιογράφοι που απλώς κινούνται πέριξ του ΣΥΡΙΖΑ. Είναι δημοσιογράφοι που ταυτίστηκαν με τον ΣΥΡΙΖΑ, που μιλούν στο όνομα του ΣΥΡΙΖΑ, που καθορίζουν την αισθητική του ΣΥΡΙΖΑ. Δημοσιογράφοι των οποίων η πολιτική εξουσία, το ίδιο το πρωθυπουργικό γραφείο, επιστρατεύει τον κουτσαβακισμό, την επιθετικότητα, τον φανατισμό, το μένος.
Δεν είναι ο αυτός ασφαλώς ο μοναδικός λόγος. Αλλά είναι ένας λόγος για να είναι κανείς αντιΣΥΡΙΖΑ. Γιατί κι εδώ δεν είναι το θεωρητικό κέλυφος που ορίζει το «αντί», ο παλιός ριζοσπαστισμός του κόμματος, η υποτιθέμενη σοσιαλδημοκρατικοποίηση. Δεν είναι καν ο αφόρητος λαϊκισμός του όταν καβαλούσε το κύμα της αγανάκτησης, οι μεγάλες υποσχέσεις, τα Μνημόνια που θα καταργούσε με έναν νόμο και ένα άρθρο, τα go back madam Merkel. Είναι ο ΣΥΡΙΖΑ στην πράξη. Η οργανική ταύτιση με τις ανακοινώσεις Τύπου του Καρτερού, με την «αποκαλυπτική» δημοσιογραφία του Βαξεβάνη. Και είναι, έπειτα, ένας μεγάλος κατάλογος με «πουθενά αλλού».
Πουθενά αλλού ένας πρωθυπουργικός σύμβουλος δεν θα έλεγε ότι «η αστική τάξη της χώρας είναι υπό την αιγίδα της μαφίας και της πρέζας ρουφώντας κόκα»
Γιατί πουθενά αλλού ένας πρωθυπουργικός σύμβουλος δεν θα έλεγε ότι «η αστική τάξη της χώρας είναι υπό την αιγίδα της μαφίας και της πρέζας ρουφώντας κόκα» για να ξεπλυθεί αυτός ο παραληρηματικός λόγος από τον ίδιο τον πρωθυπουργό στην κολυμβήθρα του λαϊκού, λες και λαϊκό είναι ό,τι σκέφτεται και εκφράζεται σαν τον Καρανίκα, λες και λαϊκό είναι ένας λούμπεν Τράγκας. Πουθενά αλλού δεν θα ήταν υπουργός ένας άνθρωπος σαν τον Πολάκη, όχι τον Πολάκη που ανεβάζει τις αναρτήσεις που ανεβάζει στο Facebook αλλά τον Πολάκη που δεν έχει καμία αίσθηση της διάκρισης των εξουσιών, του κράτους δικαίου, της προστασίας των δικαιωμάτων.
Δεν είναι μόνο αυτή η νοσηρή αισθητική που κάνει κάποιους αντιΣΥΡΙΖΑ, είναι ο αντιθεσμισμός που παράγει αυτή η αισθητική – μα αρκεί να ακούσει κανείς τον Παπαγγελόπουλο στη Βουλή εκτός από τον Πολάκη στο Facebook για να αντιληφθεί τι θα μπορούσε να σημαίνει γενικός εισαγγελέας σε ένα αυταρχικό καθεστώς, τον έχεις μπροστά στα μάτια σου να αγορεύει και μολονότι έχουν δει πολλά τα μάτια σου, αυτός σου φέρνει τρόμο.
Είναι και όλη αυτή η βίαιη αναβίωση του κράτους που λυμαίνεται η πολιτική εξουσία – οι διορισμοί φίλων και συγγενών, το δικαίωμα στον διορισμό στο όνομα του παππού που ήταν αντάρτης, αυτή η βαθιά επιθυμία για ένα νέο πλιάτσικο με την παλιά πελατειακή λογική, με την ίδια χρεοκοπημένη ταύτιση του κόμματος με το κράτος, με την ίδια λογική του ελέγχου επί των πάντων, επειδή έλεγχος επί των πάντων σημαίνει περισσότερη εξουσία, ποιος είναι ο Καμίνης που θέλει να αστυνομεύει τον λόφο του Φιλοπάππου, όχι θα είναι η Γεροβασίλη που θα αποφασίζει εάν θα αστυνομεύεται ο λόφος νυν και αεί, στον αιώνα τον άπαντα.
Είναι αυτή η αντίληψη, τόσο παλιά και τόσο αποκρουστικά παρούσα, ότι πρέπει να φυτέψουμε παντού «δικούς μας», στο κράτος, στις υποδομές, στις ανεξάρτητες αρχές, τις δημόσιες επιχειρήσεις, τις λιγότερο δημόσιες επιχειρήσεις, ένας «δικός μας» παντού γιατί αυτό επιτάσσει αυτός ο ιδιότυπος δικαιωματισμός, ο παππούς που ήταν αντάρτης, η Αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ που έχει το ηθικό πλεονέκτημα, οι προηγούμενοι που έκαναν τα ίδια, τώρα ήρθε η σειρά μας.
Όλα αυτά, από την αισθητική του Καρτερού, του Πολάκη και υπερδεξιού Καμμένου που έκανε τους συριζαίους βουλευτές να γελούν και να χειροκροτούν στη Βουλή, έως τις επιθέσεις στους θεσμούς και την παλινόρθωση του κομματικού κράτους, κάνουν κάποιους αντιΣΥΡΙΖΑ
Όλα αυτά, από την αισθητική του Καρτερού, του Πολάκη και του Καμμένου, του υπερδεξιού Καμμένου που έκανε τους συριζαίους βουλευτές να γελούν και να χειροκροτούν στη Βουλή, έως τις επιθέσεις στους θεσμούς και την παλινόρθωση του κομματικού κράτους, κάνουν κάποιους αντιΣΥΡΙΖΑ – πολλούς περισσότερους από εκείνους τους αντιΠΑΣΟΚ φοιτητές του Ρήγα που κατάβρεξε ο Κουρής. Σήμερα, όπως θα ορκιζόταν ο Ηλίας Νικολακόπουλος, υπάρχει στην κοινωνία ένα αντιΣΥΡΙΖΑ ρεύμα, δεξιών, κεντροδεξιών, κεντροαριστερών, ακόμη και αριστερών που αρνούνται να εκχωρήσουν την Αριστερά και το αξιακό της σύστημα στην πολιτική κουλτούρα του ΣΥΡΙΖΑ.
ΑντιΠΑΣΟΚ τότε ήταν κάποιοι φοιτητές του Ρήγα που τόλμησαν να διαδηλώσουν, κάποιοι πιστοί της ανανεωτικής Αριστεράς, κάποιοι οπαδοί της φιλελεύθερης Δεξιάς. Οι κάποιοι σήμερα, αυτοί που θέτουν ως βασικό πρόταγμα να φύγει ο ΣΥΡΙΖΑ, είναι πολύ περισσότεροι. Και είναι πολύ περισσότεροι επειδή έχει μεσολαβήσει μια κρίση, αυτό το επώδυνο ξύπνημα που σου λέει ότι σωτηρία μπορεί να υπάρξει μόνο αν τα πράγματα προχωρήσουν προς τα εμπρός, όχι εάν γυρίσουν προς τα πίσω. Γιατί αυτή τη φορά η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται ως φάρσα ή ως τραγωδία. Γιατί αυτό που ζούμε σήμερα είναι μια θλιβερή, κουραστική επανάληψη εκείνου του ΠΑΣΟΚ, τα απομεινάρια του οποίου μετανάστευσαν στον ΣΥΡΙΖΑ, κι εκείνης της νεοκαραμανλικής Δεξιάς που φλερτάρει σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ κι εκείνη ανταποκρίνεται.
Περισσότερο συνειδητά ή λιγότερο ενστικτωδώς, αλλά πάντως σχεδόν φυσιολογικά, όλοι οι άλλοι είναι αντιΣΥΡΙΖΑ. Και, σόρι, αλλά δεν θέλουν πια να τους καταβρέξουν.
19°
