Τι συμβαίνει με τα ελαττωματικά πόθεν έσχες των βουλευτών

Έρευνα που δημοσιοποίησε το vouliwatch.gr, τον Ιούνιο του 2018, σχετικά με τα πόθεν έσχες (2015 ) των βουλευτών, εντίποζε, μεταξύ άλλων, ότι  το 25% των εκλεγμένων του ελληνικού κοινοβουλίου έχει καταθέσει ελλιπή ή «ελαττωματικά» πόθεν έσχες για το 2015 (πρόκειται για τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία που δημοσιεύτηκαν τον Δεκέμβριο του 2017). Αν και το ποσοστό των ελλιπών ή «ελαττωματικών» δηλώσεων για τα έτη 2013-14 ήταν πολύ υψηλότερο και ανερχόταν στο 57,1%, ο αριθμός όσων δεν συμμορφώνονται με τις διατάξεις για το πόθεν έσχες παραμένει προβληματικός, μιας που 74 από τους 300 εκλεγμένους της Βουλής δεν έχει δηλώσει σωστά τα περιουσιακά του στοιχεία.

Η επιτροπή ελέγχου της Βουλής εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία αμφισβητήθηκαν τα ευρήματα της έρευνας.

Ακολουθεί η ανακοίνωση:

Σχετικά με δημοσίευμα στο site vouliwatch.gr με τίτλο «Η πραγματική εικόνα των Πόθεν Έσχες των Βουλευτών/ριών για το 2015», σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

Η δημοσιοποίηση των «πόθεν έσχες» του έτους 2015 έγινε με την παρατήρηση ότι δεν έχει ολοκληρωθεί ο έλεγχός τους. Στη συνέχεια, και μέχρι την τελευταία συνεδρίασή της στις 17/7/2018, η Επιτροπή ασχολείται με τον έλεγχο των εν λόγω Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης. Πολλές από τις αναρτημένες δηλώσεις έχουν διορθωθεί ή συμπληρωθεί και επίσης αρκετές έχουν παραπεμφθεί στη δικαιοσύνη για ελλείψεις ή ανακρίβειες.

Κατά συνέπεια, τα δημοσιεύματα στηρίζονται σε στοιχεία που στην πλειοψηφία τους έχουν μεταβληθεί.

Όσον αφορά, ειδικότερα, την, σύμφωνα με την ανάλυση του Vouli Watch, «έλλειψη» στις αξίες ακινήτου, σημειώνουμε τα εξής: Η «έλλειψη» παρατηρείται επί το πλείστον στο πεδίο «Αντικειμενική Αξία Συμβολαίου Απόκτησης» και στο σύνολό της σε ακίνητα που προϋπήρχαν και έχουν ήδη δηλωθεί σε προηγούμενες (χειρόγραφες) Δηλώσεις, στις οποίες έχουν επισυναφθεί και ελεγχθεί τα σχετικά παραστατικά (συμβόλαια). Τα ακίνητα αυτά δηλώθηκαν στην πρώτη ηλεκτρονική Δήλωση Περιουσιακής Κατάστασης, σύμφωνα με οδηγίες της Επιτροπής και, κατά συνέπεια, οι εν λόγω Δηλώσεις δεν πάσχουν από «ελλείψεις» ή «ανακρίβειες».

Οι απαντήσεις από το Vouliwatch

Κείμενο Ανακοίνωσης Επιτροπής Ελέγχου:

«Σχετικά με δημοσίευμα στο site vouliwatch.gr με τίτλο «Η πραγματική εικόνα των Πόθεν Έσχες των Βουλευτών/ριών για το 2015», σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

Η δημοσιοποίηση των «πόθεν έσχες» του έτους 2015 έγινε με την παρατήρηση ότι δεν έχει ολοκληρωθεί ο έλεγχός τους.»

Σχόλιο Vouliwatch:

Σύμφωνα με τον «Κανονισμό Λειτουργίας της Επιτροπής του άρθρου 3Α' του Ν. 3213/2003» (11536/3.8.2016, ΦΕΚ 309 Α') «Διαδικασία επί του ελέγχου των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης» και το άρθρο 5 παρ. 2 ορίζεται ότι: «Η δημοσιοποίηση λαμβάνει χώρα μετά τον έλεγχο και σε κάθε περίπτωση το αργότερο εντός τριών μηνών από την πάροδο της προθεσμίας της παραγράφου 2 του άρθρου 1, ήτοι εντός τριών μηνών από τη λήξη της προθεσμίας υποβολής Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης».

Η νομοθεσία για τα Πόθεν Έσχες σκοπό έχει να ενημερώσει με ακρίβεια και συνέπεια τους πολίτες και να εξυπηρετήσει την ουσιαστική διαφάνεια σε σχέση με τα οικονομικά των αντιπροσώπων τους και του πολιτικού κόσμου. Πώς είναι δυνατόν, λοιπόν, η Επιτροπή να αναρτά και να δημοσιεύει Πόθεν Έσχες, χωρίς να έχει, όπως παραδέχεται ρητά η ίδια, ολοκληρώσει τον έλεγχο αυτό; Δηλαδή, δημοσιοποιούνται δηλώσεις περιουσιακής κατάστασης των Βουλευτών/ριών που δεν έχουν ελεγχθεί και αυτό καλύπτει τη συμμόρφωση στο νομικό πλαίσιο για τη διαφάνεια στα οικονομικά των Βουλευτών; 

2. Κείμενο Ανακοίνωσης Επιτροπής Ελέγχου:

«Στη συνέχεια, και μέχρι την τελευταία συνεδρίασή της στις 17/7/2018, η Επιτροπή ασχολείται με τον έλεγχο των εν λόγω Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης».

Σχόλιο Vouliwatch:

Το προαναφερθέν άρθρο 5 παρ. 2 του Κανονισμού Λειτουργίας της Επιτροπής (σημ. 1) ορίζει στο εδάφιο β’ ότι «Κατά τη διάρκεια του χρόνου ανάρτησης των δηλώσεων, ουδόλως κωλύεται η Επιτροπή να συνεχίσει τον έλεγχο αυτών».

Η πρόβλεψη αυτή αναφέρεται στη δυνατότητα της Επιτροπής να συνεχίσει τον έλεγχο των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης που της έχουν υποβληθεί σε συνέχεια κάποιας αναφοράς ή καταγγελίας ως προς το περιεχόμενό τους και όχι σε μια επ’ αόριστον δυνατότητα της Επιτροπής να δημοσιεύσει Πόθεν Έσχες με τα οποία υποτίθεται ότι ενημερώνονται οι πολίτες και το κοινό και μετά να τα ελέγχει για απεριόριστο χρονικό διάστημα, αφήνοντας αναρτημένα τα όσα ελαττωματικά ή ελλιπή έχουν καταθέσει οι υπόχρεοι. Πώς ακριβώς εξυπηρετείται η διαφάνεια και η ενημέρωση των πολιτών, όταν από την ημερομηνία ανάρτησης μέχρι και ένα χρόνο τουλάχιστον αργότερα συνεχίζει τον έλεγχο και δεν γνωρίζουμε ποια είναι τα ορθά και με ακρίβεια, νομότυπα συμπληρωμένα και ποια πάσχουν;

Η επιχειρηματολογία αυτή ενισχύεται από το γεγονός ότι παρακάτω στο ίδιο άρθρο 5 παρ. 2 και εδ. 8) ορίζεται ότι «Ελλείψεις ή ανακρίβειες της δήλωσης, μπορούν να συμπληρωθούν από τον υπόχρεο αυθορμήτως σε προθεσμία ενός (1) μηνός από την υποβολή της δήλωσης». Δηλαδή, ο Κανονισμός που ψηφίστηκε από την Ολομέλεια της Βουλής εμφανίζεται ιδιαίτερα αυστηρός ως προς την προθεσμία που έχουν οι υπόχρεοι να συμπληρώσουν/ διορθώσουν αυθόρμητα και με δική τους πρωτοβουλία τη δήλωσή τους, αλλά σε ό,τι αφορά το έργο ελέγχου της Επιτροπής, δίνεται απεριόριστος χρόνος, χωρίς καμία προθεσμία;

Η ερμηνεία της πρόβλεψης «Κατά τη διάρκεια του χρόνου ανάρτησης των δηλώσεων, ουδόλως κωλύεται η Επιτροπή να συνεχίσει τον έλεγχο αυτών», αναφέρεται στη δυνατότητα της Επιτροπής να ελέγξει εκ νέου Πόθεν Έσχες σε συνέχεια κάποιας αναφοράς ή καταγγελίας και όχι στον απεριόριστο χρόνο να προχωρήσει και ολοκληρώσει το έργο του ελέγχου για την ακριβή ενημέρωση των πολιτών.

3. Κείμενο Ανακοίνωσης Επιτροπής Ελέγχου:

«Πολλές από τις αναρτημένες δηλώσεις έχουν διορθωθεί ή συμπληρωθεί και επίσης αρκετές έχουν παραπεμφθεί στη δικαιοσύνη για ελλείψεις ή ανακρίβειες. Κατά συνέπεια, τα δημοσιεύματα στηρίζονται σε στοιχεία που στην πλειοψηφία τους έχουν μεταβληθεί».

Σχόλιο Vouliwatch:

Άλλη μία γενική και αόριστη αναφορά της Επιτροπής Ελέγχου σε διορθωμένες και συμπληρωμένες δηλώσεις περιουσιακής κατάστασης, η οποία μας θυμίζει την περίφημη Έκθεση της Επιτροπής για τα Οικονομικά των Κομμάτων που είχε δημοσιευθεί τον Ιανουάριο του 2018 και αναφερόταν σε κάποια κόμματα που παραβίασαν διατάξεις της νομοθεσίας για τα οικονομικά τους, αλλά δεν κατονόμαζε ποια και για ποια ποσά δημοσίου χρήματος!

Αν, λοιπόν, σχεδόν 9 μήνες μετά την πρώτη τους ανάρτηση και δημοσίευση η Επιτροπή Ελέγχου μας ενημερώνει ότι πολλές δηλώσεις έχουν διορθωθεί ή συμπληρωθεί, ποιες είναι αυτές; Ποιών υπόχρεων;

Και το κυριότερο ερώτημα: Έχουν επικαιροποιηθεί οι αναρτήσεις στην ιστοσελίδα της Βουλής; Έχουν αντικατασταθεί τα ελαττωματικά Πόθεν Έσχες με τα ΝΕΑ, ορθά συμπληρωμένα και διορθωμένα; Και πώς ενημερώνει η Επιτροπή τους πολίτες για αυτό; Μόνο σε απάντηση καταγγελτικών επιστολών και δημοσιευμάτων μέσων ενημέρωσης και πρωτοβουλιών όπως η δική μας; Δεν εμπίπτει στις υποχρεώσεις και το έργο της Επιτροπής να ενημερώσει άμεσα και αποτελεσματικά τους πολίτες σχετικά με αυτά τα ευρήματα και τις αλλαγές;

Τέλος, να αναφέρουμε ότι, σε συνέχεια της ανακοίνωσης αυτής, η ομάδα του Vouliwatch επισκέφθηκε εκ νέου την ενότητα της ιστοσελίδας της Βουλής που έχουν αναρτηθεί τα πόθεν έσχες για το έτος χρήσης 2015 και μετά από σύγκριση με εκείνα που είχαν δημοσιευθεί τον Δεκέμβριο του 2017 για πρώτη φορά, ΔΕΝ εντόπισε ΚΑΜΙΑ απολύτως διαφορά, αλλαγή ή επικαιροποίηση!

Που βρίσκονται, λοιπόν, τα επικαιροποιημένα και διορθωμένα Πόθεν Έσχες; Δεν θα έπρεπε, αμέσως μετά την υποβολή τους, να αναρτηθούν στην ιστοσελίδα της Βουλής;

Και ακόμα πιο σημαντικό, να ανακοινωθεί πάραυτα η αλλαγή και η επικαιροποίησή τους, με τη δημοσίευση σχετικής ονομαστικής λίστας εκ μέρους της Επιτροπής, προκειμένου να ενημερωθούν άμεσα οι πολίτες ποιες δηλώσεις άλλαξαν ή διορθώθηκαν;

Σε σχέση, τέλος, με τις περιπτώσεις που έχουν «παραπεμφθεί στη δικαιοσύνη», όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής, αναγνωρίζουμε το απόρρητο της ποινικής διαδικασίας στην προανακριτική φάση και δεν αιτούμαστε την δημοσιοποίηση αυτών των περιπτώσεων. Στην περίπτωση, όμως, ολοκλήρωσης της σχετικής διαδικασίας και εφόσον η δικαιοσύνη αποφανθεί κατά κάποιου ή κάποιας υπόχρεου σε σχέση με το Πόθεν Έσχες τους, οφείλει εκ νέου η Επιτροπή Ελέγχου να ενημερώσει πάραυτα τους πολίτες για την έκβαση της υπόθεσης.

4. Κείμενο Ανακοίνωσης Επιτροπής Ελέγχου:

«Όσον αφορά, ειδικότερα, την, σύμφωνα με την ανάλυση του Vouli Watch, «έλλειψη» στις αξίες ακινήτου, σημειώνουμε τα εξής: Η «έλλειψη» παρατηρείται επί το πλείστον στο πεδίο «Αντικειμενική Αξία Συμβολαίου Απόκτησης» και στο σύνολό της σε ακίνητα που προϋπήρχαν και έχουν ήδη δηλωθεί σε προηγούμενες (χειρόγραφες) Δηλώσεις, στις οποίες έχουν επισυναφθεί και ελεγχθεί τα σχετικά παραστατικά (συμβόλαια). Τα ακίνητα αυτά δηλώθηκαν στην πρώτη ηλεκτρονική Δήλωση Περιουσιακής Κατάστασης, σύμφωνα με οδηγίες της Επιτροπής και, κατά συνέπεια, οι εν λόγω Δηλώσεις δεν πάσχουν από «ελλείψεις» ή «ανακρίβειες».

Σχόλιο Vouliwatch:

Σε σχέση με την τελευταία αυτή παράγραφο της ανακοίνωσης της Επιτροπής Ελέγχου, σημειώνουμε ότι μετά από σχετική έρευνα του Vouliwatch και αντιστοίχιση αρχικών δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης και ετήσιων δηλώσεων που υποβλήθηκαν για το έτος χρήσης του 2015, εντοπίσαμε 20 συνολικά Βουλευτές/ριες, των οποίων ούτε οι αρχικές δηλώσεις (δηλαδή οι δηλώσεις με το σύνολο της περιουσίας τους που υπέβαλαν για πρώτη φορά στην Επιτροπή ως νεοεκλεγμένα μέλη της Βουλής κατά τις Εθνικές Εκλογές του 2015) περιλαμβάνουν, ως όφειλαν από τον νόμο, τις αξίες και τα τιμήματα των ακινήτων που έχουν συμπεριλάβει στην ενότητα με την καταχώρηση της ακίνητης περιουσία τους.

Τα ονόματα των Βουλευτών των οποίων οι αρχικές και κατ’ επέκταση οι ετήσιες δηλώσεις πάσχουν, παρά τους αντίθετους ισχυρισμούς της Επιτροπής Ελέγχου ότι είναι ορθώς και πλήρως συμπληρωμένες, βρίσκονται ανά πάσα στιγμή στη διάθεση της Επιτροπής, εφόσον μας τα ζητήσει.

Επισημαίνουμε, ακόμη, σε αυτό το σημείο, ότι υπολείπεται ο έλεγχος μιας σειράς ακόμη αρχικών δηλώσεων Βουλευτών/ριών που έχουν εκλεγεί για πρώτη φορά πριν το 2015 και τις οποίες δεν έχουμε στη διάθεσή μας, καθώς δεν είναι αναρτημένες στην ιστοσελίδα της Βουλής.

Συμπερασματικά, λοιπόν, θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε την Επιτροπή Ελέγχου για τα άμεσα αντανακλαστικά της σε σχέση με την έρευνα που δημοσιεύσαμε και, ταυτόχρονα, να αιτηθούμε εκ νέου και με αφορμή την ανακοίνωσή της, την ακριβέστερη, πληρέστερη και αμεσότερη κατά το δυνατόν ενημέρωση των πολιτών σε σχέση με τόσο κρίσιμα ζητήματα διαφάνειας και διαχείρισης δημόσιου χρήματος, που αποτελούν πυλώνες μιας υγιούς και σύγχρονης κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας και μπορούν να αναδείξουν την Επιτροπή σε ηγετικό σώμα ουσιαστικής διαφάνειας και λογοδοσίας για την χώρα μας.