Από το 2010, η οικονομία της Ελλάδας έχει συρρικνωθεί κατά ένα τέταρτο, το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών της κατά ένα τρίτο, επισημαίνει μεταξύ άλλων δημοσίευμα των Financial Times, που απαριθμεί τα «κέρδη» και τις «ζημίες» της κρίσης.
Οι FT αναφέρουν μεταξύ άλλων «Περισσότεροι από 300.000 από τους πολίτες έχουν μεταναστεύσει, και για όσους έχουν απομένει, η ανεργία ανέρχεται στο 20%.
Καθώς η χώρα προετοιμάζεται να τραβήξει μια γραμμή σε αυτή τη ζοφερή περίοδο, μετά και την επίσημη λήξη της διεθνούς κηδεμονίας στις 20 Αυγούστου, το ερώτημα είναι εάν τα τραυματικά αυτά χρόνια θα έχουν λειτουργήσει ως καθαρισμός - κάθαρση της Ελλάδας από ορισμένα από τα προβλήματα που συνέβαλαν στην κρίση.
Οι μεταρρυθμίσεις που υπογράφηκαν από την Αθήνα σε αντάλλαγμα των κεφαλαίων διάσωσης αποσκοπούσαν στην αντιμετώπιση σοβαρών ελλείψεων: ένα καταστρεπτικό συνταξιοδοτικό σύστημα, μια υπερβολική γραφειοκρατία και τα βαθιά ριζωμένα προβλήματα της φοροδιαφυγής.
Άλλα μέτρα, όπως η απελευθέρωση του εργατικού δικαίου και οι νέοι κανόνες αδειοδότησης των επιχειρήσεων, αποσκοπούσαν στην προώθηση της ανάπτυξης και των επενδύσεων σε έναν εταιρικό τομέα, που περιβάλλεται από ξεπερασμένους κανονισμούς και περιοριστικές πρακτικές συνδικάτων.
Από την πλευρά του ιδιωτικού τομέα, ένα επιφυλακτικό συμπέρασμα θα ήταν, ότι η Ελλάδα έχει αρχίσει να βλέπει την απαραίτητη αλλαγή. Υπάρχουν ενδείξεις αισιοδοξίας μεταξύ των ιδιωτικών εταιρειών, που αντιμετώπισαν την κρίση και εμφανίζουν πάλι κέρδη, καθώς και μεταξύ καινοτόμων επιχειρήσεων, που προσελκύουν επενδυτές.
Από την πλευρά του δημόσιου τομέα ωστόσο, ένα αναποτελεσματικό σύστημα δημόσιας διοίκησης και ένα «τσακισμένο» σύστημα εκπαίδευσης αποδείχτηκε ανθεκτικό στη μεταρρύθμιση, προκαλώντας ερωτήματα σχετικά με το αν οι περισσότεροι Έλληνες δεσμεύονται να κάνουν τις διαρθρωτικές αλλαγές, που απαιτούνται για μια συνεχή ανάκαμψη.
«Θα χρειαστούν αρκετά χρόνια για να καταλάβουν οι Έλληνες ότι μια δουλειά στον δημόσιο τομέα - μακρά και η πιο δημοφιλής επιλογή για πτυχιούχους - δεν πρόκειται να είναι η καλύτερη και ασφαλέστερη επιλογή στο μέλλον, καθώς οι περισσότερες από τις καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας θα είναι στον ιδιωτικό τομέα », δήλωσε ο Πάνος Τσακλόγλου, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Εάν ο ιδιωτικός τομέας έχει αλλάξει περισσότερο, αυτό δεν έγινε «αναίμακτα». Τα μέτρα διάσωσης περικόπτουν ένα ιδιωτικό τομέα που αποτελείται κατά 95% από μικρές και μεσαίες οικογενειακές επιχειρήσεις.
Ο κ. Παύλος Ραβάνης, πρόεδρος μικρού επιχειρηματικού χώρου της Αθήνας και παλαίμαχος επιχειρηματίας, δήλωσε: «Από τις εταιρείες που πήγαιναν καλά πριν από την κρίση, περίπου το 20% έχουν καινοτομήσει με επιτυχία και ανθίζουν, ενώ το 40% μόλις που εξυπηρετούν τα χρέη τους χωρίς να έχουν, όμως κέρδος».
Αυτό αφήνει το υπόλοιπο 40% να περιφέρεται ως «ζόμπι». «Δεν πληρώνουν φόρο ούτε εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους στις τράπεζες», πρόσθεσε. «Λιγότερο από τις μισές (αυτές) εταιρείες είναι διαχειρίσιμες, έστω και αν ένας επενδυτής εμφανιστεί πρόθυμος να βάλει μεγάλα ποσά μετρητών».
Η συνέχεια του άρθρου, φιλοξενεί δήλωση του κ. Στέργιου Πιτσιόρλα, ο οποίος αναφέρει ότι «Αρχίζει να συμβαίνει. Οι ελληνικές εταιρείες συνειδητοποίησαν κατά τη διάρκεια της κρίσης ότι πρέπει να στραφούν στις εξαγωγές για να επιβιώσουν».
Σε άλλο σημείο αναφέρουν οι FT πως «ενώ ο ιδιωτικός τομέας γίνεται όλο και πιο εξωστρεφής, ο δημόσιος παραμένει βαθιά πολιτικοποιημένος».
Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας υποστηρίζει ότι η Ελλάδα κρατήθηκε πίσω εξαιτίας ενός «πελατειακού μοντέλου» που ευνόησε τις συνθήκες ώστε να καλλιεργηθούν πολιτικές σχέσεις σε όλα τα επίπεδα προκειμένου να αποκτήσει κάποιος θέσεις εργασίας στον δημόσιο τομέα και επιχειρηματικές ευκαιρίες.
«Αυτό ήταν ίσως ένας από τους σοβαρούς και σημαντικότερους λόγους για την κατάσταση αυτή», δήλωσε στους Financial Times τον Ιούνιο, σημειώνοντας πως «Πρέπει να συνεχίσουμε τη μεταρρύθμιση της χώρας και φυσικά να προσπαθήσουμε να πείσουμε τους ανθρώπους για να αλλάξουμε τον πολιτισμό και την συμεριφορά».
Ωστόσο, ο κ. Τσίπρας πρέπει ακόμα να πείσει το δικό του συμβαλλόμενο μέρος, δηλαδή τον ΣΥΡΙΖΑ, ότι οι μέρες της παρέμβασης έχουν τελειώσει. Περισσότεροι από 30.000 διορισμοί στη δημόσια διοίκηση έχουν πραγματοποιηθεί υπό την πρωθυπουργία του, συμπεριλαμβανομένων δεκάδων ειδικών συμβούλων, που επέλεξαν οι υπουργοί του ΣΥΡΙΖΑ.
Η κυβέρνηση δεν έχει ξεπεράσει την ευρεία αντίσταση στην εφαρμογή ενός σχεδίου αποπολιτικοποίησης της δημόσιας διοίκησης, στην αύξηση της διαφάνειας των ανώτερων διορισμών και στην τακτική αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων.
Ο καθηγητής κ. Π. Τσακλόγλου δήλωσε ότι ορισμένες διαρθρωτικές αλλαγές θα χρειαστούν χρόνια. Για παράδειγμα το εκπαιδευτικό σύστημα, όπου η αναντιστοιχία μεταξύ των αναγκών της αγοράς εργασίας και ενός ξεπερασμένου πανεπιστημιακού προγράμματος συνέβαλε στην Ελλάδα να διαθέτει εργατικό δυναμικό που κατά τη γνώμη του είναι «μορφωμένοι και σε μεγάλο βαθμό άνεργοι».
Οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι και οι Βρυξέλλες συμφωνούν ότι ένα σημαντικό βαρόμετρο της διάθεσης για αλλαγή θα είναι εάν οι πρόσφατες μεταρρυθμίσεις θα τηρηθούν. Ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ έχει δεσμευτεί ότι δεν θα υπάρξει συρρίκνωση και η ΕΕ έχει δημιουργήσει ένα σύστημα επιτήρησης μετά το πρόγραμμα για την παρακολούθηση των επιδόσεων, οι διπλωμάτες της ΕΕ δήλωσαν ότι η πολιτική πίεση, σε θέματα όπως οι συντάξεις και οι διορισμοί του δημοσίου τομέα, θα διογκωθούν καθώς πλησιάζουν οι εκλογές.
«Ο Τσίπρας θα θελήσει να ξεκινήσει να ξετυλίγει τα πιο οδυνηρά μέτρα», δήλωσε ένας διπλωμάτης.
Η Μαρία Δεμερτζή, αν. διευθύντρια της think-tank Bruegel στις Βρυξέλλες, ισχυρίστηκε ότι η Ελλάδα δεν είχε ακόμη σφυρηλατήσει μια κοινή εθνική αντίληψη, είτε για την αιτία είτε για την επίλυση των προβλημάτων της χώρας.
«Ο λόγος που το πρόγραμμα έχει διαρκέσει τόσο πολύ είναι ότι δεν καταφέραμε να χτίσουμε συναίνεση», δήλωσε.
«Είμαστε ανίκανοι να καθίσουμε και να πούμε "ποιο είναι το πρόβλημα, πώς μπορούμε να το λύσουμε" και αυτό είναι που μας κρατάει πίσω».
5°
