Οι παραιτήσεις, τα εξιλαστήρια θύματα και ο αδυσώπητος πολιτικός χρόνος

Αν και η ευθύνη για τους 91 νεκρούς της φονικής πυρκαγιάς στο Μάτι, τη μοιραία Δευτέρα στις 23 Ιουλίου, πλανάται ακόμη ορφανή, ο πρωθυπουργός, παρά τις διαβεβαιώσεις του περί του αντιθέτου, δέχτηκε με ανακούφιση την παραίτηση του Ν. Τόσκα, ενώ καρατόμησε εν μια νυκτί του αρχηγούς της ΕΛΑΣ και του Πυροσβεστικού Σώματος. Αν και ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε την πλήρη κάλυψή τους.

Οι διαβεβαιώσεις άλλωστε του πρωθυπουργού, προκειμένου η κρίση να μην πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις, ήταν αυτές που τις πρώτες κρίσιμες ώρες της τραγωδίας  επέτρεψαν ή και προέτρεψαν το Νίκο Τόσκα να διατυπώνει απόψεις όπως «ψάχνω λάθη αλλά δεν βρίσκω» ή να αποδίδει την πρώτη του παραίτηση σε λόγους συνείδησης και όχι σε εσφαλμένους χειρισμούς,

Ακολούθως ο Αναπληρωτής Υπουργός, προσφέροντας την κάλυψή του στα Σώματα Ασφαλείας, υπεραμύνθηκε των χειρισμών της Πυροσβεστικής και της ΕΛΑΣ, δηλώνοντας ότι «δεν έγιναν επιχειρησιακά λάθη». Παίρνοντας τη σκυτάλη, ο αρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος Σωτήριος Τερζούδης δήλωσε «δεν θα έκανα τίποτα διαφορετικό, γιατί δεν θα μπορούσε να γίνει τίποτα διαφορετικό».

Όσο για τον αρχηγό της Αστυνομίας Aντιστράτηγο Κωνσταντίνο Τσουβάλα, προχώρησε στην ανάλυση των δράσεων, χωρίς αναφορές σε όσα στη συνέχεια είδαν το φώς της δημοσιότητας και αφορούσαν στην ανεπάρκεια του μηχανισμού. «Εκφράζουμε τη συντριβή και την οδύνη μας ως Ελληνική Αστυνομία για τον τραγικό θάνατο των συνανθρώπων μας. Εκφράζουμε τη συμπαράσταση μας στους συγγενείς των νεκρών και των αγνοουμένων».

Η Πολιτεία εμφανίστηκε με μια φωνή, με ενιαία άποψη, συντεταγμένη. Κάτι που δεν έγινε όταν οι φλόγες εξαφάνιζαν το Μάτι. Μόνο ο Γενικός Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας Γιάννης Καπάκης ήταν έξω από το κάδρο. Ωστόσο λίγες ημέρες πριν από τις πολύνεκρες πυρκαγιές, στις 19 Ιουλίου, ο Γιάννης Καπάκης μιλώντας στην ΕΡΤ για την προετοιμασία που έχει γίνει, φαινόταν αρκετά σίγουρος για την επάρκεια των μέσων και του σχεδιασμού.  «Περιορισμένος αριθμός (πυρκαγιών) μέχρι στιγμής, ο καιρός ήταν στα φυσιολογικά επίπεδα για την εποχή, είχαμε πάρα πολλές βροχοπτώσεις με αποτέλεσμα μέχρι στιγμής να μην έχουμε πολλές πυρκαγιές και να έχουμε σχεδόν μηδενικές καμένες εκτάσεις. Αυτό δεν μας εφησυχάζει».

Την μοιραία μέρα λέγεται ότι, ενώ υπήρχαν οι προειδοποιήσεις για τα επικίνδυνα καιρικά φαινόμενα, ο κ. Καπάκης έλειπε από το πόστο του για δικούς του λόγους, κάτι ωστόσο, που o ίδιος αρνείται κατηγορηματικά.

Ο Γενικός Γραμματέας πολιτικής προστασίας παραιτήθηκε μετά τον Τόσκα και μετά την απομάκρυνση των αρχηγών των σωμάτων ασφαλείας.

Εδώ υπάρχουν δύο αναγνώσεις. Μια κακή και μια χειρότερη.

Η κακή συνίσταται στο ότι αναλαμβάνουν τις ευθύνες και υφίσταται τις συνέπειες και μάλιστα σε τραγικά γεγονότα που αφορούν στην απώλεια ανθρώπινων ζωών, οι υφιστάμενοι. Εκείνοι μάλιστα, Τόσκας και Καπάκης, των οποίων οι θέσεις είναι πολιτικές, ενώ η πολιτική ηγεσία παραμένει στο απυρόβλητο, αντιμετωπίζοντάς τους ούτε λίγο ούτε πολύ ως αναλώσιμους, ως εξιλαστήρια θύματα.

Η χειρότερη αφορά στο στρατηγικό και επικοινωνιακό σχεδιασμό. Ο άνεμος στο Μαξίμου άλλαξε φορά. Ο αριθμός των νεκρών αυξάνεται, οι προσωπικές μαρτυρίες των πυροπαθών τσακίζουν και οι ελλείψεις του μηχανισμού αποκαλύπτονται  μέρα με την ημέρα καθοριστικές. Οι κρυφές δημοσκοπήσεις δείχνουν την κυβέρνηση σε δυσχερή θέση, η αντιπολίτευση επιτίθεται, το ίδιο και μέρος του διεθνή Τύπου. Ευκαιρίας δοθείσης γίνονται και οι γνωστοί εσωκομματικοί  - ενδοκυβερνητικοί διαγκωνισμοί, ενώ ο κυβερνητικός εταίρος Πάνος Καμμένος προκαλεί το δημόσιο αίσθημα με τον μνημειώδη κυνισμό του.

Προκειμένου το καράβι να μη βουλιάξει πιάνουν δουλειά οι μπουλντόζες για να γκρεμιστούν τα αυθαίρετα, επιστρατεύεται ο κοινωνικός αυτοματισμός -οι αυθαίρετες βίλες πάνω στην παραλία των πλουσίων ευνοημένων του παλιού πολιτικού συστήματος– και τέλος ο πρωθυπουργός απαλλάσσεται από τα βαρίδια, επιδιώκοντας να διαχειριστεί το λαϊκό αίσθημα. Να το οδηγήσει σε εκτόνωση. Έτσι, ένας νέος γενναίος ανασχηματισμός λέγεται ότι είναι στα σκαριά, η χώρα βγαίνει από το μνημόνιο, μπαίνοντας σε προεκλογική περίοδο- μακρά ή όχι θα φανεί. Μόνο που οι 91 νεκροί «θολώνουν» την εικόνα...