Ο εφιάλτης στην Τουρκία μόλις αρχίζει

Ο στρατάρχης Χίντεμπουργκ Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης είναι πια άρρωστος και ανίκανος να αντιληφθεί το μέγεθος της καταστροφής που επέρχεται. Έρμαιο στα χέρια της Νέας Τάξης Πραγμάτων υπογράφει τα διατάγματα το ένα πίσω από το άλλο. Με απόφαση της Βουλής στις 23 Μαρτίου 1933 θεσπίζεται η έννοια του «Ermächtigungsgesetz», στα ελληνικά «Εξουσιοδοτική πράξη».

Βάσει αυτής της πράξης εγκαθιδρύεται στη Γερμανία το νέο νομικό καθεστώς το οποίο έκτοτε θα καθορίζει το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας του συστήματος σε όλα τα επίπεδα. Από την πράξη αυτή θα παραχθούν δύο βασικές έννοιες. Αυτή της «Ευθυγράμμισης» και του «Συντονισμού». Αυτές οι δύο έννοιες θα διαδραματίσουν τον κυρίαρχο ρόλο στην νομική, θεσμική και διοικητική μορφοποίηση του ναζιστικού μοντέλου εξουσίας. Τρείς ώρες πριν αφήσει την τελευταία του πνοή ο Χίντεμπουργκ, στις 2 Αυγούστου του 1934, θεσπίζεται ο νόμος που ανατρέπει τις συνταγματικές πρόνοιες του καταστατικού χάρτη της Βαϊμάρης συγχωνεύοντας τις εξουσίες Προέδρου και Καγκελαρίου (πρωθυπουργού). Η απόλυτη εξουσία δια νόμου πλέον εναποτίθεται στα χέρια του «Φύρερ», του αρχηγού. Οκτώ μήνες πρίν στις 30 Ιανουαρίου 1934 - Ο «Νόμος για την επανίδρυση του Κράτους» (Gesetz über den Neuaufbau des Reiches) καταλύει την έννοια του Ομόσπονδου Κράτους, διαλύοντας όλα τα πολιτικά όργανα στα ομόσπονδα γερμανικά κρατίδια και μεταφέροντας όλες τους τις εξουσίες στην κεντρική κυβέρνηση. Αργότερα, άλλος νόμος θα διαλύσει και την Άνω Βουλή (Reichsrat), που ήταν το όργανο εκπροσώπησης των κρατιδίων στην Ομοσπονδία.

Μία εβδομάδα πριν την ορκωμοσία του Προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας η Βουλή εκδίδει το διάταγμα 477. Πρόκειται για την πράξη που καθορίζει το πλαίσιο του Προέδρου της χώρας. Καταργείται ο πρωθυπουργός. Ο Πρόεδρος επιλέγει και ορκίζει τους υπουργούς του. Αυτός επιλέγει τον Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας. Αυτός ορίζει την στρατιωτική ηγεσία. Ο ρόλος του Κοινοβουλίου είναι πλέον θεσμικά αδύναμος και ουσιαστικά «υποστηρικτικός». Η «πράξη 477» είναι το κείμενο που περιγράφει το νέο πολιτικό σύστημα της Τουρκίας και θεσπίζει τον εφιάλτη του ασιατικού μοντέλου αυταρχισμού. Ο Ταγίπ Ερντογάν δεν ορκίζεται στο Θεό όπως θα ανέμενε κανείς από έναν Ισλαμιστή ηγέτη. Ορκίζεται στην τιμή και υπόληψη του, στο Σύνταγμα, το Έθνος και τους νόμους και στις αρχές του κοσμικού κράτους που θέσπισε ο Κεμάλ Ατατούρκ. Αυτό είναι το επίσημο κείμενο του όρκου. Καθόλου θεοκρατικό και με αναφορά άμεση στον ιδρυτή της Τουρκικής Δημοκρατίας. Η αναφορά στο Κράτος και όχι στο Ισλάμ είναι ενδεικτική. Ο Ταγίπ Ερντογάν δηλώνει πώς « L’ Etat c’est Moi» στη βάση ενός συγκεκριμένου κρατικού ντοκουμέντου. Της «πράξης 477 η οποία τον «εξουσιοδοτεί» να άρχει. Όλα νόμιμα και ξεκάθαρα. Αν θα έπρεπε να αποδοθεί ένας περιγραφικός τίτλος ο οποίος θα ταίριαζε με την ουσία του νέου καθεστώτος στην Τουρκία, καλό θα ήταν να αποφευχθούν έννοιες όπως «Ανελεύθερη Δημοκρατία», ή «Κοινοβουλευτικός Αυταρχισμός» ή «Δεσποτισμός», έννοιες προσφιλείς σε «ευγενικούς» δυτικούς αναλυτές που για κάποιο λόγο επιθυμούν να δείχνουν «politically correct» αποφεύγοντας την χρήση του όρου «Φασισμός». Δυστυχώς την Δευτέρα που μας πέρασε ορκίστηκε στην Άγκυρα ο εκφραστής ενός ιδιότυπου ασιατικού φασισμού. Ένα δεύτερο Ιράν θεσμοθετήθηκε στην Εγγύς Ανατολή. Οι αναφορές στο Ισλάμ είναι απλώς η σάλτσα που «δένει» το πολιτικό προϊόν. Όπως ο «Εθνικοσοσιαλισμός». Ένα ιδεολογικό περιτύλιγμα ως άλλοθι ενώπιον των μαζών. Η πρώτη ενέργεια του Ερντογάν ήταν να τοποθετήσει στην θέση του Υπουργού Οικονομικών τον… γαμπρό του. Τον άνθρωπο για όλες τις δουλειές από τότε που διακινούνταν οι δεσμίδες τα δολάρια μέσα σε κουτιά από παπούτσια (ισλαμική εκδοχή των pumpers) μέχρι τις offshore στη Μάλτα και τις βρομοδουλειές με την Τεχεράνη και τα φορτία χρυσού.

Το ενδιαφέρον στην παρούσα φάση είναι ότι αυτό το νέο κράτος με την νέα τάξη πραγμάτων εφάπτεται των ελληνικών συνόρων από το τριεθνές του Έβρου έως την «Πράσινη Γραμμή» της Κύπρου. Μία γραμμή που καθορίζεται μεν από Συνθήκες και Πρωτόκολλα αλλά που οι υπογραφές «τελούν υπό αναθεώρησιν» ως προς την κυριαρχούσα άποψη της απέναντι όχθης. Κάθε «φασισμός» είναι και «Αναθεωρητικός». Η επαίσχυντη Συμφωνία του Μονάχου επέτρεψε στον «Φύρερ» να αναθεωρήσει το καθεστώς της Σουδητίας στην Τσεχοσλοβακία και της Αυστρίας και να προσαρτήσει τα εδάφη αυτά «αμαχητί». Ο «Αναθεωρητισμός» συνοδεύει πάντα την παρακμή των Δημοκρατιών. Είναι το απαραίτητο κερασάκι. Ας το σκεφτούν όλοι εκείνοι οι οποίοι αβασάνιστα μνημονεύουν Βόρεια Ήπειρο, Μακεδονίες και «Μεγάλες Προσδοκίες». Σε συστήματα τύπου Ερντογάν καταλήγουν όλες αυτές οι εξάρσεις ιστορικής άγνοιας και ελλείμματος πολιτικής συνείδησης εκ μέρους των αφελών οπαδών   του θολού πατριωτισμού αν υποθέσουμε πώς υφίσταται διαυγής εκδοχή του.

Ο Ερντογάν όπως και κάθε προκάτοχός του φασιστικής νοοτροπίας κατάφερε να εμφυσήσει στην κοινωνία μία ταυτότητα. Στην συγκεκριμένη περίπτωση χρησιμοποίησε ένα εύρημα της Χούντας των Στρατηγών της δεκαετίας του ’80 διότι τότε άρχισε αυτή η ιστορία με το Ισλάμ. Πρόκειται για την «Turkish-Islamic synthesis». Την χρησιμοποίησε και ο μακαρίτης Τουργκούτ Οζάλ με τον Παντουρανισμό του και το περίφημο «Ισλαμικό Τόξο».

Το ιδεολογικό μείγμα απεδείχθη τελικά εκρητικό και αποτελεσματικό. Η συνταγή είναι πολύ παλιά και οι Θεολόγοι του Ισλάμ, όπως ο πνευματικός αδελφός του Ερντογάν και νυν εχθρός του Φετουλάχ Γκιουλέν τα ξέρουν αυτά απ’ έξω και ανακατωτά. Μία δόση θεϊκής εμπνεύσεως, μία ισχυρή γουλιά εθνικισμού που συνοδεύεται από μία ατέρμονη φλυαρία περί ιστορικών καταβολών και κατορθωμάτων. Με τα ΜΜΕ υπό έλεγχο το αποτέλεσμα είναι απολύτως εγγυημένο. Το σύστημα στοχεύει κυρίως τα χαμηλά κοινωνικά στρώματα. Επιστρατεύει τους εκπαιδευτικούς κυρίως στην επαρχία και τις πολύ λαϊκές γειτονιές των μεγαλουπόλεων. Μία εκστρατεία στο Αφρίν και πέντε στρατιωτικές εκδρομές στο Ιράκ χαμηλού κόστους και η υπόθεση έκλεισε. Τα φέρετρα προσφέρουν «μάρτυρες» στον κοινό σκοπό. Οι νεκροί είναι ένα μέσον για να επιτευχθεί ο στόχος.

Η «πράξη 477» θα στοιχειώνει για μία μακρά περίοδο την Τουρκία αλλά και την περιοχή. Πρακτικά σηματοδοτεί το επίσημο τέλος μίας βασανιστικής και επί της ουσίας αδιέξοδης σχέσης της Άγκυρας με την Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και την κήρυξη ανοιχτού πολέμου με το Συμβούλιο της Ευρώπης. Η νέα αυτή περίοδος είναι αχαρτογράφητη. Οι σταθερές έχουν διαγραφεί από τις διπλωματικές επίσημες ή ανεπίσημες συνεννοήσεις. Γυρίζουμε πίσω στις αρχές του 20ού αιώνα με συντεταγμένες της ψηφιακής εποχής και ανακλαστικά δυστυχώς που παραπέμπουν στους σκοτεινούς χρόνους.