Ο πρώτος γραμματέας του ΝΑΤΟ ήταν ο λόρδος Ισμεϊ. Στενός συνεργάτης του Τσόρτσιλ στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ένα είδος στρατιωτικού άλτερ έγκο, είχε συνοψίσει με ένα κάποιο τσορτσιλικό πνεύμα τη χρησιμότητα της Συμμαχίας, της οποίας ο ίδιος ήταν επικεφαλής από το 1952 έως το 1957: «Το ΝΑΤΟ, είχε πει, χρειάζεται για να κρατάει τους Αμερικανούς μέσα, τους Ρώσους έξω και τους Γερμανούς από κάτω».
Τον αφορισμό του λόρδου θυμήθηκαν προ ημερών οι New York Times στο κύριο άρθρο τους, το θέμα του οποίου ήταν ακριβώς αυτό: η χρησιμότητα του ΝΑΤΟ. Ο συντάκτης του εντιτόριαλ υπενθύμιζε τα success stories της «πιο επιτυχημένης στρατιωτικής συμμαχίας στην Ιστορία». Το ΝΑΤΟ, γράφει, ήταν μια άγκυρα ειρήνης, μιας ειρήνης υπό την καθοδήγηση και τη χρηματοδότηση των ΗΠΑ. Και στις επιτυχίες του δεν μπορεί παρά να προσμετρηθεί το γεγονός ότι μπόρεσε να επανεφεύρει τον εαυτό του μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Με ποιον τρόπο πέτυχε αυτό το δαρβινικό θαύμα μια στρατιωτική μηχανή; Μεταξύ άλλων, λέει η αμερικανική εφημερίδα, υπερασπίζοντας τους μουσουλμάνους στα Βαλκάνια.
Στοπ καρέ εδώ. Εννοεί τους Βόσνιους; Εννοεί τη ΝΑΤΟϊκή επέμβαση στην πρώην Γιουγκοσλαβία; Την ωμή επέμβαση σε μια χώρα που είχε διαλύσει σκοπίμως η Δύση; Τους βομβαρδισμούς σε βάρος των αδελφών μας των Σέρβων; Το ιμπεριαλιστικό σχέδιο κατοχής των Βαλκανίων υπό το πρόσχημα της προστασίας των αμάχων; Προστασία των αμάχων; Μα όλοι δεν το ήξεραν ότι ο πραγματικός λόγος ήταν τα κοιτάσματα του ουρανίου στο γιουγκοσλαβικό έδαφος; Ότι μισούν τους Σέρβους επειδή είναι Ορθόδοξοι;
Από αυτήν την πιατέλα ιδεολογικής τύφλωσης, θρησκευτικών εμμονών και συνωμοσιολογίας μπορείς να επιλέξεις ό,τι σου κάνει κέφι. Μπορείς να κλιμακώσεις κι άλλο την ερμηνεία, να φτάσεις σε ένα μοναδικό κρεσέντο που θα αγιοποιεί τον Μιλόσεβιτς, τον Κάραζιτς και τον Μλάντιτς και θα γυρίζει επιδεικτικά τις πλάτες του στους αποκλεισμένους του Σεράγιεβο ή τα θύματα της σφαγής της Σρεμπρένιτσα. Και να το κάνεις γιατί θα ξέρεις ότι είσαι από τη σωστή πλευρά της (ελληνικής) Ιστορίας. Από εκείνη την ασφαλή πλευρά που σου επιτρέπει να εμφανίζεσαι και αρκούντως φιλειρηνιστής και σε σωστές αναλογίες αντιδυτικός.
Είναι η πλευρά που δεν στέκεται μόνο η ελληνική κοινωνία, ή τουλάχιστον το μεγαλύτερο τμήμα της. Στέκεται και το πολιτικό σύστημα. Στεκόταν σύσσωμο, τότε, στον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας. Κι όταν υποχρεώνεται να αλλάζει πλευρά, αισθάνεται άβολα, αμφίθυμα. Η Ελλάδα, εξηγούσε πέρυσι στις Βρυξέλλες ένας έλληνας αξιωματούχος της Συμμαχίας σε μια ομάδα δημοσιογράφων και πανεπιστημιακών που είχαν επισκεφτεί την έδρα της Συμμαχίας, δεν απέκτησε ποτέ τη συμπεριφορά μέλους στις συνόδους, δεν συνδέθηκε ποτέ ψυχολογικά και οργανικά. Για κάθε ελληνική κυβέρνηση, για κάθε έλληνα υπουργό Αμυνας, το ΝΑΤΟ δεν είναι τίποτε περισσότερο από ένα φόρουμ καταγγελίας της Τουρκίας.
Μήπως (μας) χρησιμεύει σε αυτό τελικά το ΝΑΤΟ; Παραφράζοντας τον λόρδο Ισμεϊ, χρειάζεται για να κρατάει την Τουρκία και μέσα και έξω και από κάτω; Ή μήπως αυτή είναι η ανάγνωση ελαφρώς ξεπερασμένη και θα έπρεπε να επανεφεύρουμε εμείς τον εαυτό μας και τη σχέση μας μαζί του, να ξεπεράσουμε εκείνη την πίκρα για την ανατροπή του 7 προς 10 και την αλαζονεία του υπερπολύτιμου γεωστρατηγικού συμμάχου; Μια ματιά και πάλι στα Βαλκάνια δίνει μια απάντηση. Εκεί όπου η ένταξη στο ΝΑΤΟ είναι μια ευκαιρία που δεν θέλει να κλωτσήσει κανείς αλλά να αρπάξει από τα μαλλιά. Των Σέρβων και των Βόσνιων περιλαμβανομένων.
4°
