Ινστιτούτο Brookings: Η συμφωνία του Eurogroup δεν δικαιολογεί πανηγυρισμούς με γραβάτες

«Είναι η νέα συμφωνία στο Eurogroup για το χρέος της Ελλάδας βιώσιμη ή απλά μεταθέτει το πρόβλημα για αργότερα;», είναι ο τίτλος ανάλυσης στην ιστοσελίδα του Ινστιτούτου Brookings, η οποία εκτιμά ότι είναι νωρίς για πανηγυρισμούς από την πλευρά της ελληνικής κυβέρνησης.

«Το Eurogroup αποφάσισε τη δεκαετή επιμήκυνση των δανείων της Ελλάδας που ήταν μέρος του δεύτερου προγράμματος του ESM», αναφέρει μεταξύ άλλων η ανάλυση και επισημαίνει ότι δόθηκε παράταση κατά 10 χρόνια της περιόδου χάριτος, καθώς και δόση ύψους 15 δισ. ευρώ, με σκοπό να ηρεμήσει τις αγορές έτσι ώστε η Ελλάδα να μπορέσει να δανειστεί με πολύ χαμηλότερα επιτόκια.

Το Eurogroup έδωσε στη δημοσιότητα ένα παράρτημα με 13 έγγραφα για όλες τις υποχρεώσεις της Ελλάδας μετά τη συμφωνία. «Εκείνοι που πιστεύουν ότι αυτό δεν αποτελεί ένα νέο, τέταρτο πρόγραμμα για το 2018-2022 πρέπει να διαβάσουν τα έγγραφα», σημειώνει χαρακτηριστικά το Ινστιτούτο.

Σύμφωνα με την ανάλυση τόσο οι πιστωτές όσο και η κυβέρνηση δήλωσαν αισιόδοξα ότι η Ελλάδα αναμένεται να σταθεί στα πόδια της καθώς το αποθεματικό ρευστότητας ύψους 15 δισ. ευρώ συν άλλα 9 δισ. ευρώ που έχουν ήδη συσσωρευτεί, αναμένεται να εξασφαλίσουν την επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές.
 

Οποιαδήποτε ελάφρυνση του χρέους είναι ευπρόσδεκτη για μια τόσο υπερχρεωμένη χώρα, σημειώνει το Brookings στην ανάλυσή του, αλλά το κρίσιμο ερώτημα είναι εάν αυτή η ρύθμιση του χρέους είναι αρκετή για να βοηθήσει την Ελλάδα να επιστρέψει στις αγορές με διατηρήσιμο ρυθμό.

«Ενώ το cash buffer ύψους 24 δισ. ευρώ μπορεί να καλύψει τις υποχρεώσεις της Ελλάδας για τα επόμενα δύο χρόνια, θα ήταν πολύ καλύτερο να διατηρηθεί ως εγγύηση για την αγορά. Ωστόσο, τα επιτόκια των 10ετών ομολόγων εξακολουθούν να υπερβαίνουν το υψηλό 4%, υποδεικνύοντας ότι οι αγορές, τουλάχιστον για την ώρα, δεν είναι πλήρως πεπεισμένες ότι η χώρα μπορεί να εξυπηρετήσει το χρέος της μεσοπρόθεσμα.

Επιπλέον, η πρόβλεψη για το πραγματικό ΑΕΠ μακροπρόθεσμα τοποθετείται στο 1%. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο 5,5 δισ. ευρώ από τα 15 δισ. ευρώ θα χρησιμοποιηθούν άμεσα για την αποπληρωμή του ΔΝΤ (3,3 δισ. ευρώ) και των Ευρωπαϊκών Κεντρικών Τραπεζών (2,2 δισ. ευρώ)».

Μια ανησυχία είναι ότι η Ελλάδα είναι υποχρεωμένη να διατηρήσει ένα πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ μέχρι το 2022, και 2,2% για την επόμενη περίοδο έως το 2060. «Αυτό σίγουρα ισοδυναμεί με μία περιοριστική δημοσιονομική πολιτική», σχολιάζει ο οικονομικός αναλυτής του Brookings.

Στο πλαίσιο του τρίτου προγράμματος διάσωσης, μέχρι σήμερα έχουν εκταμιευθεί μόνο 46,9 δισ. ευρώ. Με την τελευταία δόση των 15 δισ. ευρώ, μπορεί εύκολα να διαπιστωθεί ότι η Ελλάδα έχει χρησιμοποιήσει μόνο 62 δισ. ευρώ από τα 84 δισ. ευρώ.

Τα επιτόκια και ο ESM είναι το κρίσιμο σημείο της συμφωνίας. Οι όροι για τα χρήματα ήταν πολύ φθηνοί (με επιτόκιο 0,9%), και χρησιμοποιώντας τα, η Ελλάδα θα μπορούσε είτε να εξαγοράσει κάποια πιο ακριβά δάνεια που λήγουν σύντομα είτε θα μπορούσε ακόμη και να τα χρησιμοποιήσει για να επενδύσει στην πραγματική οικονομία.

Μια άλλη σημαντική παρατήρηση είναι ότι ο ESM θα έχει το δικαίωμα ανά πάσα στιγμή να επαναπροσδιορίσει πώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα 15 δισ. ευρώ και η χρήση τους θα είναι δυνατή μόνο αφού διασφαλιστεί ότι οι οικονομικές ανάγκες της Ελλάδας καλύπτονται από τα δημόσια ταμεία της χώρας.

«Πράγματι, αν συγκριθεί το επιτόκιο του 4% με το επιτόκιο που προσφέρει ο ESM (0,9%), μπορεί κανείς εύκολα να καταλάβει γιατί η τελευταία απόφαση του Eurogroup δεν δικαιολογεί σε καμία περίπτωση τη... γραβάτα του κυρίου Τσίπρα», καταλήγει το Brookings.