Από τον προηγούμενο διχασμό έχουν περάσει μόλις λίγα χρόνια. Τότε υπήρξαν πολλοί που θέλησαν να παρουσιάσουν την οικονομική κρίση και τη χρεοκοπία της χώρας σαν μια προσπάθεια των ξένων να υποδουλώσουν την Ελλάδα. Τα μνημόνια, έλεγαν, ήταν το μέσο για να παραδοθεί η πατρίδα μας στους ξένους.
Όσοι υποστήριζαν ότι τα μνημόνια ήταν η μόνη επιλογή, εφόσον κανείς άλλος δεν δεχόταν να δανείσει την Ελλάδα, κατηγορήθηκαν ως προδότες, γερμανοτσολιάδες, μερκελιστές, και «όχι και τόσο Έλληνες». Στις πλατείες των αγανακτισμένων στήνονταν κρεμάλες για τους προδότες. Πολιτικές δυνάμεις διακινούσαν τα συνθήματα «ή εμείς ή αυτοί» και «ή θα τους τελειώσουμε ή θα μας τελειώσουν».
Σήμερα κανείς δεν μιλάει για προδότες και κρεμάλες. Κανείς δεν λέει ότι αυτοί που εφαρμόζουν το μνημόνιο είναι «όχι και τόσο Έλληνες». Τι μεσολάβησε; Μεσολάβησε η ανάληψη της εξουσίας και της ευθύνης για τη διακυβέρνηση της χώρας από εκείνους που με περίσσευμα επιθετικότητας, εμπορεύονταν την παραπλάνηση των πολιτών, την ακραία αντιπαλότητα και τον διχασμό.
Για να υποστηριχτεί το περιεχόμενο του διχασμού ζήσαμε το καταστροφικό πρώτο εξάμηνο του 2015. Αν η συμφωνία του καλοκαιριού του 2015 είχε γίνει από τον Φεβρουάριο, το κόστος για την οικονομία και τους πολίτες θα ήταν ασύγκριτα μικρότερο. Όμως η στροφή των κυβερνώντων δεν μπορούσε να γίνει πριν η χώρα φτάσει στο χείλος του γκρεμού, γιατί η επιθετικότητα που προηγήθηκε δεν μπορούσε να εγκαταλειφθεί από τη μια μέρα στην άλλη.
Εκείνοι που έλεγαν τους άλλους μερκελιστές παγιδεύτηκαν μέσα στο σχήμα που έφτιαξαν για να κατηγορήσουν τους αντιπάλους τους. Για να μπορέσουν να κάνουν την κωλοτούμπα έπρεπε να φανεί στους οπαδούς τους ότι η λύση που μέχρι χθες υποστήριζαν, οδηγούσε στην απόλυτη καταστροφή.
Και ενώ ο διχασμός γύρω από την οικονομική κρίση είναι ακόμη νωπός, ο διχαστικός λόγος είναι και πάλι εδώ στη σύγκρουση για τη συμφωνία με την ΠΓΔΜ. Ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Γιώργος Κασαπίδης είπε κατά τη συζήτηση της πρότασης δυσπιστίας στη Βουλή: «Αν αυτά που τα υπερασπίστηκαν Μακεδονομάχοι με το αίμα τους, εμείς τα χαρίζουμε με αυτή την Συμφωνία, τότε αν αυτό δεν είναι προδοσία τι είναι;». Ο αντιπρόεδρος του κόμματος Κωστής Χατζηδάκης δήλωσε ότι οι αναφορές αυτές «δεν εκφράζουν τον πολιτικό λόγο της ΝΔ», αλλά τα περί προδοτών για μια ακόμη φορά δηλητηρίασαν τον δημόσιο λόγο.
Στην ίδια συζήτηση η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Αναστασία Γκαρά είπε αναφερόμενη στη Νέα Δημοκρατία: «Δεν πολεμήσατε ποτέ για αυτή την πατρίδα. Δεν υπερασπιστήκατε ποτέ αυτή την πατρίδα. Η ιστορία σας συνοδεύεται από πατριδοκάπηλους, συνεργάτες της χούντας, των ναζί και προδότες».
Ο υπουργός Δικαιοσύνης Σταύρος Κοντονής, μετά το επεισόδιο με τον βουλευτή της Χρυσής Αυγής Μπαρμπαρούση, κατηγόρησε τη Νέα Δημοκρατία για «φθηνή πατριδοκαπηλία που ταυτίζεται με την ακροδεξιά ρητορεία και τον νεοναζιστικό λόγο της Χρυσής Αυγής» και ότι «ανοίγει την πίσω πόρτα στο νεοναζιστικό μόρφωμα». Για το ίδιο ζήτημα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος δήλωσε ότι «η ευθύνη για το γεγονός ότι ο φασιστικός και εθνικιστικός εσμός έχει πλήρως αποθρασυνθεί και καλεί ευθέως σε κατάλυση της Δημοκρατίας βαραίνει αποκλειστικά τον Κυριάκο Μητσοτάκη».
Ο λόγος του μίσους εγκλωβίζει τους πολίτες σε μια συναισθηματική αντίληψη των πραγμάτων, όπου δεν έχουμε αντιπαράθεση θέσεων και επιχειρημάτων, αλλά έναν διαχωρισμό ανάμεσα σε καλούς και κακούς. Γιατί δεν υπάρχουν μόνο πολιτικοί έτοιμοι να εμπορευθούν το μίσος και τον διχασμό, υπάρχουν και πολίτες πρόθυμοι να καταναλώσουν και να αναπαράγουν το μίσος.
Η διαφωνία και η αντιπαράθεση είναι συστατικά στοιχεία της Δημοκρατίας. Η ίδια η Δημοκρατία εξασφαλίζει τα μέσα για να εκδηλώνονται οι διαφωνίες και να διατυπώνονται οι διαφορετικές απόψεις. Όμως είναι ανάγκη να ξεχωρίσουμε την πολιτική αντιπαράθεση από τον λόγο του μίσους.
Στην οικονομική κρίση πληρώσαμε το κόστος της τυφλής αντιπαλότητας με την παράταση της κρίσης. Σε καμία άλλη χώρα, που αντιμετώπισε ανάλογα προβλήματα, δεν είχαμε νεκρούς, πυρπολήσεις κτιρίων και καταστροφή του κέντρου της πρωτεύουσας. Τώρα που οι άλλοι έχουν ξεπεράσει τα προβλήματα, εμείς συζητάμε για νέες περικοπές. Και είμαστε έτοιμοι, για ένα άλλο ζήτημα, να ανακαλύψουμε ξανά προδότες.
11°
