Πριν μερικούς μήνες επισημοποιήθηκε ο στόχος της διεύρυνσης της Ε.Ε. προς τα Δυτικά Βαλκάνια. Τέθηκε μάλιστα ο υπερβολικά φιλόδοξος στόχος για πραγματοποίηση της πρώτης ένταξης χώρας των Δυτικών Βαλκανίων, πιθανότατα της Σερβίας, στην Ε.Ε. μέχρι το 2025.
Με αφορμή την υπογραφή της συμφωνίας των Πρεσπών εκδηλώθηκε σε ευρωπαϊκό θεσμικό επίπεδο και εκ μέρους των περισσότερων ευρωπαϊκών κυβερνήσεων ένας ενθουσιασμός, ο οποίος, κατά την άποψή μου, δεν έχει σχέση με την ευρωπαϊκή και τη βαλκανική πραγματικότητα.
Παράλληλες κρίσεις
Αυτή τη στιγμή βρίσκονται στην Ε.Ε. σε εξέλιξη παράλληλες πολιτικές κρίσεις τις οποίες κανένας δεν ξέρει πώς ακριβώς να αντιμετωπίσει.
Έχουμε το Brexit, την αποχώρηση δηλαδή ενός εξαιρετικά ισχυρού κράτους-μέλους, η οποία ισοδυναμεί με οικονομικό, πολιτικό και αμυντικό ακρωτηριασμό της Ε.Ε. Η διαπραγματευτική διαδικασία εξελίσσεται μετ’ εμποδίων, οι προθεσμίες χάνονται και από τις δύο πλευρές και το μόνο που είναι βέβαιο είναι ότι το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ε.Ε. θα χάσουν πολλά από το Brexit.
Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται η κρίση στις σχέσεις Ιταλίας, όπου στη κυβέρνηση βρίσκονται πολιτικές δυνάμεις που χαρακτηρίζονται από ευρωσκεπτικισμό και αντιευρωπαϊσμό, με τις Βρυξέλλες.
Οι Ιταλοί ξεκίνησαν την αναμέτρηση από το προσφυγικό-μεταναστευτικό, όπου έχουν το πλεονέκτημα και άφησαν γι’ αργότερα τα οικονομικά στα οποία βρίσκονται σε μειονεκτική θέση, αν και το μεγάλο ειδικό βάρος της Ιταλίας στην Ευρωζώνη επιβάλλει την προσεκτική διαχείριση των οικονομικών σχέσεων Βρυξελλών-Ρώμης.
Ο υπουργός Εσωτερικών της Ιταλίας κ. Σαλβίνι, αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και ηγέτης της Λέγκας, έκλεισε τα ιταλικά λιμάνια για τα πλοία των ΜΚΟ που μεταφέρουν πρόσφυγες και μετανάστες από τη Λιβύη και δεν έχουν ιταλική σημαία. Η σοσιαλιστική, φιλοευρωπαϊκή κυβέρνηση της Μάλτας έκλεισε κι αυτή τα λιμάνια του νησιού σε αυτά τα πλοία δείχνοντας ότι η σκλήρυνση της πολιτικής στο προσφυγικό-μεταναστευτικό δεν είναι αποκλειστικό προνόμιο των Ιταλών ευρωσκεπτικιστών και αντιευρωπαίων.
Η πρωτοβουλία Σαλβίνι έφερε στην επιφάνεια τη διαμάχη μεταξύ Χριστιανοδημοκρατών και Χριστιανοκοινωνιστών της Βαυαρίας, στη Γερμανία με αποτέλεσμα να απειλείται η συνοχή του κυβερνητικού συνασπισμού.
Παράλληλα, ο κεντροδεξιός καγκελάριος της Αυστρίας κ. Κουρτς, ο οποίος συνεργάζεται στην κυβέρνηση με τους ακροδεξιούς, ανακοίνωσε τη δημιουργία άξονα «σκληρών» Αυστρίας-Ιταλίας-Βαυαρίας για το προσφυγικό-μεταναστευτικό.
Τρίτη μεγάλη πρόκληση που αντιμετωπίζει η Ε.Ε. είναι η διαφαινόμενη ρήξη Βρυξελλών-Βαρσοβίας στο όνομα του μη σεβασμού του ευρωπαϊκού δημοκρατικού κεκτημένου από την υπερσυντηρητική κυβέρνηση της Πολωνίας.
Στις Βρυξέλλες σκέφτονται την επιβολή κυρώσεων που μπορεί να φτάσουν μέχρι και στην προσωρινή αφαίρεση του δικαιώματος ψήφου, έρχεται όμως μήνυμα μαχητικής συσπείρωσης υπέρ της Πολωνίας από την Ουγγαρία και άλλες χώρες της Ε.Ε.
Σε αυτή τη φάση η Ε.Ε. δεν γνωρίζει πώς να αντιμετωπίσει τον εμπορικό πόλεμο που κλιμακώνουν οι Η.Π.Α., δεν έχει κοινή στρατηγική σε ό,τι αφορά τις αμυντικές δαπάνες προκειμένου να φτάσουν το 2% του ΑΕΠ, όπως προβλέπουν και οι αποφάσεις του ΝΑΤΟ, δεν είναι σε θέση να προωθήσει μια πραγματική οικονομική και νομισματική ένωση που θα περιλαμβάνει μια ελεγχόμενη αναδιανομή πόρων και την τραπεζική ένωση, αδυνατεί να απαντήσει στις προκλήσεις Ερντογάν με την Τουρκία να παραμένει σε... ενταξιακή διαδικασία.
Στις Βρυξέλλες και στο Στρασβούργο βρίσκομαι αντιμέτωπος με ένα σωρό ευρωπαϊκές εκκρεμότητες και έχω την αίσθηση ότι με το πέρασμα του χρόνου το ευρωπαϊκό οικοδόμημα γίνεται πιο ασταθές και προβληματικό.
Τρία βασικά λάθη
Μέσα σε αυτό το ευρωχάος το επιταχυνόμενο άνοιγμα προς τα Δυτικά Βαλκάνια στηρίζεται σε τρία βασικά λάθη εκτίμησης.
Πρώτον, η διεύρυνση προς τα Δυτικά Βαλκάνια δεν μπορεί να αποτελέσει αντιστάθμισμα στο Brexit ή στην κρίση με την Ιταλία, αντίθετα συμβάλλει στη δημιουργία σύγχυσης εφόσον ένα τόσο προβληματικό εγχείρημα πρέπει λογικά να περιμένει την αντιμετώπιση των κρίσεων που έχουν εκδηλωθεί και την εμβάθυνση της ευρωπαϊκής συνεργασίας.
Δεύτερον, ξεκινάμε μια διαδικασία διεύρυνσης η οποία είναι πιθανό να μην καταλήξει πουθενά - όπως άλλωστε και της Τουρκίας - και να πλήξει ανεπανόρθωτα την αξιοπιστία της Ε.Ε.
Οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις ξεκινάνε με ομόφωνη απόφαση και όταν ακόμα οδηγούνται σε αδιέξοδο, όπως στην περίπτωση της Τουρκίας για πολιτικούς και διεθνοπολιτικούς λόγους, δεν σταματάνε γιατί χρειάζεται ομοφωνία η οποία είναι πολιτικά αδύνατο να επιτευχθεί.
Έχει ήδη πραγματοποιηθεί συμβουλευτικό δημοψήφισμα στην Ολλανδία για να οριοθετηθεί η συνεργασία Ε.Ε.-Ουκρανίας και είναι γνωστό ότι ευρωπαϊκοί λαοί όπως οι Ολλανδοί, οι Γάλλοι και οι Αυστριακοί θα προτιμήσουν να βρεθούν εκτός Ε.Ε. παρά να δεχθούν τους Τούρκους ή τους «Μακεδόνες» στην Ε.Ε.
Τρίτον και σημαντικότερο, η Συμφωνία των Πρεσπών εγκωμιάζεται από θεσμικούς και κυβερνητικούς παράγοντες παρά τις βασικές αντιρρήσεις της πλειοψηφίας των Ελλήνων.
Είναι η ίδια αλαζονική μέθοδος που προκάλεσε την κρίση με το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιταλία, την Πολωνία, την Ουγγαρία και έχει συμβάλλει στη δημιουργία ακραίων καταστάσεων.
Μπορεί στις Βρυξέλλες να μην δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις αντιδράσεις του λαού της υπερχρεωμένης Ελλάδας, επειδή όμως πηγαίνουμε σε δύσκολες ευρωεκλογές, θα έπρεπε να είναι σε θέση να καταλάβουν ότι αυτή η μεθοδολογία είναι στα μέτρα των λεγόμενων αντισυστημικών δυνάμεων της σκληρής και της άκρας Δεξιάς.
Η Ευρωαριστερά, που κάνει επίδειξη διεθνισμού στο θέμα της συμφωνίας των Πρεσπών, θα υποστεί μεγάλο σοκ στις ευρωεκλογές όπως και οι Eυρωσοσιαλιστές, που βρίσκονται ήδη σε μεγάλη πτώση. Η κεντροδεξιά δείχνει μεγαλύτερες αντοχές, αλλά δέχεται κι αυτή τεράστια πίεση από ευρωσκεπτικιστές και αντιευρωπαίους και ο τρόπος που διαχειρίζεται το «Μακεδονικό» μεγαλώνοντας τις δυσκολίες για ΝΔ και Ελλάδα, κάνει πιο δύσκολη την ευρωεκλογική αποστολή της.
Κάθε φορά που συγκρούονται οι Βρυξέλλες με εθνικά συμφέροντα και ευαισθησίες βγαίνουν ηττημένες.
Ίσως είναι μία ειρωνεία της Ιστορίας, αλλά η Ε.Ε. εμφανίζει τάσεις βαλκανοποίησης πριν το ανεξήγητα κατεπείγον άνοιγμά της στα Δυτικά Βαλκάνια.
14°
