- CITY GUIDE
- PODCAST
-
31°
Νοσταλγώντας την Ευρώπη που δεν ζήσαμε
Η συμβολή της νοσταλγίας στην άνοδο της ακροδεξιάς
![35183-103893.jpg 35183-103893.jpg](/images/120x120/3/jpg/sites/default/files/contributor/35183-103893_0.jpg)
![people_on_beaches_in_the_1960s_10.jpg people_on_beaches_in_the_1960s_10.jpg](/images/1074x600/3/jpg/sites/default/files/article/2018/06/11/people_on_beaches_in_the_1960s_10.jpg)
Είναι ένα βιντεάκι στο Facebook: Έγχρωμα πλάνα, τραβηγμένα σε μια βρετανική παραλία το 1958. Ριγέ ξαπλώστρες, γυναίκες με ολόσωμα μαγιό, παιδιά που πολιορκούν το κιόσκι του παγωτατζή... Εκατομμύρια τα views, τα δε σχόλια εκατοντάδες χιλιάδες. «Τότε που όλα ήταν αγνά και απλά». «Όμορφη ζωή, όχι όπως σήμερα!». «Μπορεί να μην είχαμε i-phone, αλλά είχαμε ψυχή». «Δεν ξέρω αν το παρατηρήσατε, ούτε ένας μαύρος, ούτε μια μαντήλα…».
Μια άλλη εικόνα: Φωτογραφία αυτή τη φορά, από την Αθήνα του 1965, τραβηγμένη μπροστά στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη. Μια μητέρα με το γιο της ταΐζουν τα περιστέρια. Η γυναίκα φοράει ένα από εκείνα τα φορέματα που βλέπουμε στις ελληνικές ταινίες της εποχής, το δε παιδί σορτσάρα και πουκάμισο. «Πόσο αγνά καθαρά μα ανθρώπινα! Τώρα βούρκος». «Ομορφιά και γοητεία μιας άλλης κουλτούρας». «Τότε που στην Ελλάδα κατοικούσαν μόνο Έλληνες». «Χωρίς μνημόνια, χωρίς λάθρο, χωρίς Φουρέιρες». «Διπλής κατευθύνσεως οι οδοί, όπου ήθελες να πας πήγαινες, όπου ήθελες να παρκάρεις πάρκαρες». «Και χωρίς Gay Pride, φίλε μου!».
Βίντεο στο YouTube από το Παρίσι του 1978. Τα σχόλια στο ίδιο πνεύμα: «Τι κρίμα να μη ζω τότε!». «Μαγεία στα χρόνια πριν από τη μαζική εισβολή». «Οι άνθρωποι περπατούσαν χωρίς να φοβούνται τις ορδές του Μαγκρέμπ». «Αυτό είναι το Παρίσι που θα ήθελα να επισκεφτώ. Όταν πήγα φέτος νόμιζα ότι ήμουν σε μια σκατότρυπα στην Αφρική ή στο Ιράκ». Το μοτίβο επαναλαμβάνεται σε όλα τα ρετρό βίντεο, σε όλες τις νοσταλγικές εικόνες από την Ευρώπη των περασμένων δεκαετιών. Ακόμα και στο υλικό που προέρχεται από χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ. «Τότε τουλάχιστον τα είχαμε όλα στο πιάτο. Και ούτε ένας μαύρος», σχολιάζει κάποιος σ’ ένα σχετικό βίντεο από τη Ουγγαρία και παίρνει τα εύσημα με καμιά εβδομηνταριά likes.
Η νοσταλγία, λοιπόν. Αυτό είναι το καινούριο φάντασμα που πάνω από την Ευρώπη. Είναι ένα φαινόμενο εν μέρει εξηγήσιμο και κατανοητό. Είναι στη φύση μας να ωραιοποιούμε το παρελθόν -ειδικά από μια ηλικία και πάνω. Μην ξεχνάμε ότι τότε ήμασταν παιδιά. Δεν υπήρχαν έγνοιες και σκοτούρες και ο ορίζοντας, το τέλος δρόμου, βρισκόταν τόσο μακριά ώστε ήταν σαν να μην υπήρχε. Νοσταλγία για εκείνα τα χρόνια νιώθουν ακόμα και εκείνοι που δεν τα έζησαν. Και αυτό έχει την εξήγησή του: Η εικόνα που έχει σχηματιστεί (κυρίως εξαιτίας της απλουστευτικής λογικής που κυριαρχεί στα social media) είναι εκείνη μιας απέριττης και ατάραχης ζωής, δίχως σημαντικά προβλήματα.
Ήταν όντως μια καλή περίοδος για την Ευρώπη. Ο πόλεμος είχε τελειώσει πριν από είκοσι-τριάντα χρόνια, η οικονομία βελτιωνόταν με αργούς αλλά σταθερούς ρυθμούς, η τεχνολογία είχε κάνει άλματα χωρίς όμως να καπελώνει τους ανθρώπους, υπήρχαν ανανεωτικά ρεύματα και κινήματα… Κυρίως όμως υπήρχε η βεβαιότητα πως τα πράγματα θα γίνονταν όλο και καλύτερα. Σήμερα, παρότι στις περισσότερες χώρες το βιοτικό επίπεδο είναι υψηλότερο, ο δείκτης αισιοδοξίας έχει καταβαραθρωθεί και κυριαρχεί ο σκεπτικισμός και η απαισιοδοξία για το μέλλον.
Τα ακροδεξιά κόμματα επενδύουν σε αυτήν την τάση. Τη σιγοντάρουν και την καλλιεργούν –προσλαμβάνουν μέχρι και σχολιαστές για τα νοσταλγικά βιντεάκια. Και, όπως φαίνεται, τους βγαίνει σε καλό. Αποτελούν πρώτη δύναμη σε αρκετές χώρες, ενώ οι ιδέες τους διαχέονται και μεταναστεύουν και σε άλλους πολιτικούς χώρους. Βάζει βέβαια το χεράκι της και η διαχρονικά ακατανίκητη ανθρώπινη βλακεία, χάρη στην οποία πολλοί αδυνατούν να χωρίσουν δύο γαϊδουριών άχυρα. Πιστεύουν πως αν ψηφίσουν ένα ξενοφοβικό κόμμα, θα επιστρέψουν αυτομάτως στην περίοδο που με τόσο πάθος νοσταλγούν. Το μεταναστευτικό θα λυθεί, τα οικονομικά μας θα βελτιωθούν, η ζωή μας θα γίνει απέριττη, τα κινητά και το Facebook δεν θα ροκανίζουν τον χρόνο μας, θα παρκάρουμε όπου θέλουμε και, ποιος ξέρει, ίσως να αποκτήσουμε ξανά το νεανικό μας σφρίγος.
Είναι μάλλον νομοτελειακό. Όταν οι άνθρωποι χάνουν την αισιοδοξία τους και το παρελθόν φαντάζει πιο θελκτικό από το μέλλον, η κουταμάρα βρίσκει το κατάλληλο έδαφος για να βλαστήσει. Και τότε το αυγό του φιδιού επωάζεται πιο γρήγορα.
ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ
![](/images/w400/3/jpg/files/2024-02-02/final-voice-choice4.jpg)
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος τοποθετείται για το επεισόδιο σε βάρος υπαλλήλου αεροδρομίου
Με αφορμή την επίθεση σε υπάλληλο στο αεροδρόμιο
Η απάντηση του πρώην υπουργού και το βίντεο - ντοκουμέντο
Το ...group therapy για τους «Ανώνυμους Αντιμητσοτακικούς»
Αγώνας για τη συλλογή των υπογραφών
Οι καταγγελίες και η τοποθέτηση του Παύλου Μαρινάκη
«Μπορούμε να νικήσουμε την ΝΔ του κ. Μητσοτάκη, να φέρουμε τη Νέα Αλλαγή»
Ήδη κάνουν δρομολόγια 250 ηλεκτρικά λεωφορεία
Το μήνυμα του πρωθυπουργού από το συνέδριο του Economist
Η συνέντευξη του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ στον Alpha δύο ημέρες πριν την Πολιτική Γραμματεία και τέσσερις πριν την συνεδρίαση της ΚΕ
Απαντήσεις επιχειρεί να δώσει η βουλευτής της Νέας Αριστεράς - Το χρονικό του επεισοδίου
Η συνέντευξη του προέδρου του ΠΑΣΟΚ στο Mega
Μια ημέρα νωρίτερα θα πραγματοποιηθεί η «εν βρασμώ» συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής
Έντονη αντίδραση από την υπουργό Τουρισμού
«Η υπηρεσία στην πατρίδα είναι να μπορούμε να συζητούμε με τους γείτονές μας», τόνισε
Πώς αξιολογείται ο Νίκος Ανδρουλάκης - Ποια τα ποσοστά των υποψηφίων
«Στόχος μας να κυβερνήσουμε ξανά τη χώρα»
Ο πρωθυπουργός δημοσίευσε μία φωτογραφία στο πλαίσιο της συναυλίας του βρετανικού συγκροτήματος στο ΟΑΚΑ
«Για να αναγεννήσουμε το ΠΑΣΟΚ και να αναγεννήσουμε την Ελλάδα», λέει ο υποψήφιος πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ
Πότε θα ενεργοποιηθεί ξανά για νέες αιτήσεις
Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.