Το editorial τεύχους Ιουλίου του "The Athens Review of Books"
Το κύριο χαρακτηριστικό της ευρωπαϊκής κρίσης ήταν ότι η διαχείρισή της δεν έγινε με βάση το ευρύτερο συμφέρον της Ένωσης ή έστω της ζώνης του ευρώ, αλλά με κριτήρια στενά κυβερνητικά ή συνηθέστερα κομματικά, των κυρίαρχων κρατών-μελών της ευρωζώνης.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν η κυπριακή κρίση, η οποία αφέθηκε να κακοφορμίσει σε υπερθετικό βαθμό με τη γενναία χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (πρόκειται τα τεράστια ποσά που δόθηκαν σκανδαλωδώς στη Λαϊκή Τράπεζα και επέτρεψαν την αναβολή και κατά πολύ χειροτέρευση της κρίσης στην Κύπρο). Το δεύτερο πιο πρόσφατο παράδειγμα ήταν το διαβόητο «success story» της κυβέρνησης Σαμαρά και Σια.
Ποια είναι η οικονομική πραγματικότητα σήμερα; Η κυβέρνηση Σαμαρά έλαβε αναγκαστικά δημοσιονομικά μέτρα –αυξάνοντας τους φόρους και «κουρεύοντας» στρατιωτικά και οριζόντια μισθούς, συντάξεις και επιδόματα, παρά τις περί του αντιθέτου προεκλογικές υποσχέσεις των κομμάτων που την συναποτελούσαν – γιατί αν δεν το έκανε δεν θα μπορούσε να πληρώσει είτε ούτως είτε άλλως μισθούς και συντάξεις.
Αντιθέτως, στο μέτωπο της φοροδιαφυγής, των αποκρατικοποιήσεων και των διαρθρωτικών αλλαγών έγιναν ελάχιστα ή και βήματα προς τα πίσω. Με πλέον προβληματικό το πεδίο των αποκρατικοποιήσεων όπου κακοί ή/και σκοτεινοί χειρισμοί (π.χ. ανάθεση στον «εθνικό προμηθευτή» της σύμβασης του ΟΠΑΠ λίγες μέρες πριν την αποκρατικοποίηση) οδήγησαν σε διαγωνισμούς που αντί να προσελκύουν απομάκρυναν ενδιαφερόμενους. Αποτέλεσμα ήταν να φεύγουν όλοι όσοι κατέθεταν ενδεικτικές προσφορές και να μένει ένας (ή και κανένας) διαγωνιζόμενος, παρά το γεγονός ότι προς πώληση προσφέρονται μόνο φυσικά ή νομικά μονοπώλια που υποθετικά έχουν πάντα εξασφαλισμένη κερδοφορία.
Ταυτόχρονα η ύφεση συνεχίζεται απτόητη, η ανακεφαλαιοποίηση όλοι γνωρίζουν ότι δεν είναι επαρκής σε σχέση με τα νέα «κόκκινα» δάνεια, ενώ καμία σοβαρή άμεση επένδυση δεν φαίνεται καν στον ορίζοντα. Μόνο πρόσκαιροι επενδυτές (vulture funds) περιτριγυρίζουν τη χώρα μας ή άλλες χώρες σε παρόμοια κατάσταση με μας, επωφελούμενοι από την κρίση και αγοράζοντας στρατηγικά στοιχεία ενεργητικού της Ελλάδας σε εξαιρετικά χαμηλές τιμές.
Τι συνέβαινε λοιπόν και είχαμε (προ των «γεγονότων της ΕΡΤ») κάθε είδους και σε όλους τους τόνους δηλώσεις και δημοσιεύματα για το στόρυ της «επιτυχίας» της Ελλάδας; Η απάντηση είναι απλή. Από την πλευρά της Ελλάδας το ολιγαρχικό σύστημα εξουσίας (χρεοκοπημένες τράπεζες, χρεοκοπημένα κόμματα, χρεοκοπημένα κρατικοδίαιτα μέσα ενημέρωσης, που έχουν ενωθεί «εις σάρκα μίαν») προσπαθεί να επιβιώσει εις βάρος της υπόλοιπης ελληνικής κοινωνίας και να συνεχίσει να οικειοποιείται για όσο καιρό μπορεί περισσότερο τα χρήματα που έρχονται από την Ευρώπη με τη μορφή πόρων για ανακεφαλαιοποίηση και κοινοτικών χρηματοδοτήσεων, αλλά και να κάνει τις αποκρατικοποιήσεις των μονοπωλίων και τις πωλήσεις της δημόσιας περιουσίας με τρόπο που θα το εξυπηρετεί. Είχε λοιπόν κάθε λόγο να πουλήσει το παραμύθι για μεγάλα παιδιά του «success story», αν και γνώριζε πολύ καλά πόσο βραχύβιο θα ήταν αυτό το «σουξέ». Με συντονιστή την κυβέρνηση Σαμαρά λοιπόν εξαπέλυσε ένα επικοινωνιακό μπαράζ μισοειδήσεων, μισοψεμάτων και μισοαληθειών, ώστε να δημιουργήσει την εικόνα στους αμαθείς και τους ημιμαθείς ή και τους απλώς καλόπιστους, ότι κάτι πολύ καλό συμβαίνει στην Ελλάδα. Κάθε ίχνος θετικής εξέλιξης διογκωνόταν σε μέγα γεγονός (συμφωνίες μεταφορών π.χ. αξίας κάποιων δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ παρουσιάζονταν σαν να ήταν επενδύσεις δισεκατομμυρίων), ενώ οι αρνητικές ειδήσεις εξαφανίζονταν ή υποβαθμίζονταν.
Από την πλευρά του εξωτερικού τώρα ο βασικός «αγοραστής» του ελληνικού «success story» ήταν βέβαια η κυβέρνηση της Άγκελα Μέρκελ. Η πολιτική εντολή που υπάρχει εδώ και πολύ καιρό από την πλευρά των Γερμανών είναι «μόνο καλά νέα από την Ελλάδα», μέχρι να περάσουν τον κάβο των γερμανικών εκλογών. Κάτι που εξηγεί και την άγρια πίεση την οποία δέχθηκε ο Α. Σαμαράς ώστε να γεγονότα της ΕΡΤ να μην οδηγήσουν σε ελληνικές εκλογές. Κοντά σ’ αυτήν ακολούθησαν και τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά συστήματα, που βρίσκονται σε εξαιρετικά δύσκολη θέση λόγω παράτασης για αόριστο ακόμη χρονικό διάστημα της ευρωπαϊκής κρίσης, οπότε επιθυμούν όσο ποτέ άλλοτε μια περίοδο ηρεμίας και (έστω και ψεύτικων) επιτυχιών για να σταθεροποιήσουν τις δικές τους οικονομίες.
Στην υπόθεση βοήθησε και η γενική πτώση των επιτοκίων των ευρωπαϊκών ομολόγων λόγω ακραίων πολιτικών χαλάρωσης σε άλλες ηπείρους (π.χ. Ιαπωνία), που επηρέασε και τα ελληνικά ομόλογα, τα οποία, λόγω πολύ περιορισμένης πλέον αγοράς (έχουν απομείνει πολύ λίγα σε σχέση με το ελληνικό δημόσιο χρέος που αφορά πλέον διακρατικές κατά κύριο λόγω υποχρεώσεις) είναι τεχνικά εύκολο να ακολουθήσουν μια καλύτερη πορεία. [1]
Για όλους αυτούς τους λόγους βρέθηκαν πρόσκαιρα τόσο ιδιοτελείς πωλητές όσο και ιδιοτελείς αγοραστές του «success story» του A. Σαμαρά. Σ’ αυτούς πρέπει να προστεθούν οι ανιδιοτελείς εγχώριοι ενδιαφερόμενοι, οι κάτοικοι αυτής της έρημης χώρας, οι οποίοι μέσα στην καταχνιά της πραγματικότητας που βιώνουν ήταν έτοιμοι να καλοδεχτούν χωρίς να πολυεξετάσουν την οποιαδήποτε καλή είδηση – έστω και κατασκευασμένη. Ιδίως με δεδομένο ότι τα πολλαπλώς εξαρτώμενα από την κυβέρνηση ΜΜΕ, βομβάρδιζαν με συνέπεια και συνέχεια σμηνών B-52 επί μήνες την ελληνική κοινή γνώμη με λοβοτομημένες ειδήσεις σε σχέση με το θέμα. Και βέβαια δεν πρέπει να ξεχνούμε και τους ευάριθμους πια βολεμένους που στηρίζουν το σημερινό σύστημα εξουσίας και συμμετέχουν στο σχετικό παίγνιο με την αυτόματη προσαρμοστικότητα των καλοεκπαιδευμένων κομματικών στελεχών, που χωρίς πολλές-πολλές εξηγήσεις αντιλαμβάνονται σχεδόν αυτόματα ποια ιστορία πρέπει να προωθήσουν. Μπορεί πλέον να μην έχουν κόμμα, αλλά η κομματική εκπαίδευση και τα σχετικά αυτόματα αντανακλαστικά παραμένουν ενεργά και σε αξιοθαύμαστη ετοιμότητα.
Με τόσους υποστηρικτές δεν ήταν περίεργο ότι το «success story» του Σαμαρά αποτέλεσε την ατραξιόν της φετινής τεχνητής άνοιξης. Η μοχθηρή πραγματικότητα, σε συνδυασμό με τον δοκιμασμένο τυχοδιωκτισμό του εμπνευστή της, το αποκαθήλωσε στις αρχές του φετινού καλοκαιριού με την ταχύτητα που λιώνει ένα παγωτό στους 39 βαθμούς υπό σκιάν. Έτσι μπήκαμε σε μια νέα περίοδο αβεβαιότητας, τα αποτελέσματα της οποίας θα διαπιστώσουμε μετά τις (εξ ανάγκης ιερές για το ημεδαπό σύστημα) εκλογές της κ. Μέρκελ.
— The Athens Review of Books
[1] Δεν συμφέρει την Ελλάδα να μπει σε τεχνικό καθεστώς χρεοκοπίας για την αποπληρωμή μερικών δισεκατομμυρίων ευρώ σε ιδιώτες, όταν η όποια σοβαρή μείωση του χρέους μπορεί να προέλθει μόνο από τη μείωση του διακρατικού χρέους μέσω χαμηλότερων επιτοκίων.
4°
