Η A.V. παρακολουθεί μια ψύχραιμη συνέλευση, χωρίς κάμερες, ειδικούς και υπερθέαμα. Γιατί τα Εξάρχεια ανήκουν στους κατοίκους τους.
«Παρακαλώ, δεν σας έδωσα το λόγο». «Μη μου υψώνεις εμένα τη φωνή!». «Θέλω να ολοκληρώσω!». «Εγώ όμως δεν ολοκλήρωσα ακόμα!». Κουβέντες χωρίς κανένα νόημα, σχεδόν μηχανικές. Ατελείωτα «πάνελ», φωνές, θόρυβος. Ντύνουν μια διαρκή αντιπαράθεση που θέλει να περάσει για συζήτηση. Αυτά στον εικονικό κόσμο της τηλεόρασης. Γιατί στον κόσμο τον πραγματικό, εδώ στο κέντρο της Αθήνας, μια γειτονιά φαίνεται να μην επηρεάζεται καθόλου. Κόντρα στα στερεότυπα που θέλουν τον Αθηναίο πηγμένο στην καθημερινότητα, ευέξαπτο, αδιάφορο για τα κοινά και ανίκανο να συζητήσει, οι κάτοικοι των Εξαρχείων δίνουν δύο φορές το μήνα μαθήματα ευαισθησίας, αλληλεγγύης και δημοκρατικής ανταλλαγής απόψεων και επιχειρημάτων.
Στα Εξάρχεια είμαι φρέσκια. Καλά καλά δεν έχω κλείσει ούτε τρεις εβδομάδες. Από την πρώτη στιγμή, όμως, είχα την αίσθηση ότι δεν μετακόμισα απλώς σε μια γειτονιά της Αθήνας. Για πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια νιώθω ότι έχω και γείτονες. Ωραίους γείτονες. Τη Δευτέρα η αίσθηση επιβεβαιώθηκε με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο. Η Επιτροπή Πρωτοβουλίας Κατοίκων Εξαρχείων είχε συνέλευση στο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου, στην οδό Τσαμαδού.
Πήγα νωρίς, αρκετά νωρίτερα από τις 6 το απόγευμα που θα άρχιζε η συνέλευση, για να κόψω κίνηση. Έλεγχος ή «πόρτα» δεν υπήρχε. Η συνέλευση ήταν ανοιχτή. Όπως ταιριάζει στην περιοχή και τους κατοίκους της. Η αίθουσα μικρή, ζεστή, με το χριστουγεννιάτικο δέντρο και τα στολίδια της, όλα στη θέση τους. Αλλά άδεια. Όλοι κι όλοι έξι άνθρωποι είχαμε πιάσει τις τέσσερις γωνίες και κοιταζόμασταν. Στον κάτω όροφο παιδάκια δοκίμαζαν να βγάλουν ήχο από τη φλογέρα (και την υπομονή των δασκάλων τους). «Δεν ξεκινήσαμε καλά» σκέφτηκα. Μισή ώρα μετά η εικόνα ήταν εντελώς διαφορετική. Η αίθουσα ασφυκτικά γεμάτη, με τον κόσμο να στριμώχνεται ακόμα και στα σκαλοπάτια ανάμεσα στους ορόφους.
Διάφορες ηλικίες, άλλοι μόνοι, περισσότερο ή λιγότερο γνωστοί μεταξύ τους, άλλοι σε παρέες. Όπως ακριβώς το λέει η Πρωτοβουλία στο μπλογκ της: «Μια ομάδα πέρα από κομματικές εντάξεις και ιδεολογίες, καταργώντας τα στεγανά, τα Εξάρχεια μας ενώνουν». Κάποιοι χαιρετούν τους γνωστούς τους, άλλοι καλωσορίζουν τους καινούργιους και όλοι μιλούν. Μιλούν συνεχώς, ζωηρά, ζωντανά, και η συζήτηση ανάβει πριν καλά καλά αρχίσει η συνέλευση. Κι εδώ η δράση και η συμμετοχή είναι γένους θηλυκού. Για άλλη μια φορά οι γυναίκες είναι σαφώς περισσότερες από τους άντρες.
Με το που ξεκινά η συνέλευση, συνειδητοποιώ αμέσως ότι εδώ υπάρχει μια διαδικασία και, το κυριότερο, πως η διαδικασία αυτή τηρείται. Με σειρά σοβαρότητας και επικαιρότητας προτείνονται τα θέματα προς συζήτηση. Η Πρωτοβουλία και τα μέλη της αγωνιούν για πολλά πράγματα, αλλά ζητούν πολύ συγκεκριμένα. Μια γειτονιά με λιγότερη αστυνομία και περισσότερο πράσινο, για παράδειγμα.
Ακολουθούν οι τοποθετήσεις. Σηκώνεις το χεράκι και απλώς περιμένεις τη σειρά σου. Κανείς δεν διακόπτει. Κανείς δεν πετάγεται την ώρα που ο άλλος μιλάει για να πει τα δικά του. Καμία ειρωνεία. Παντελής έλλειψη δηθενιάς και ύφους. Και αν όλα αυτά μοιάζουν ιδανικά, έχει κι άλλο: Μιλούν στρωτά, με αρχή μέση και τέλος, με συνοχή και συγκεκριμένες προτάσεις. Και χιούμορ! Δυόμισι ώρες μετά (πότε πέρασαν;) κατεβαίνουμε τις σκάλες και συνεχίζουμε να συζητάμε. Το ραντεβού ανανεώνεται για δύο βδομάδες αργότερα. Στην επόμενη συνάντηση αυτά που συζητήσαμε σήμερα θα γίνουν δράση και πράξη. Έτσι απλά.
Η Επιτροπή Πρωτοβουλίας Κατοίκων Εξαρχείων έκλεισε ένα έτος ζωής. Όπως αναφέρει στο μπλογκ της, «στο διάστημα αυτό πέρα από τη συσπείρωση ενεργών πολιτών της γειτονιάς και την ανάλυση προβλημάτων που καθημερινά αντιμετωπίζουν ζώντας στα Εξάρχεια, πραγματοποίησε εκδηλώσεις κι ανέλαβε δράση για διάφορα θέματα». Με το καλημέρα, το καλοκαίρι του 2007 έθεσε εκτός λειτουργίας τέσσερις κεραίες κινητής τηλεφωνίας για να απαλλάξει τους κατοίκους της από την επικίνδυνη ακτινοβολία τους. Πέραν τούτου, κατάφερε να δικαιωθεί από τη δικαιοσύνη, η οποία απεφάνθη με τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων υπέρ της διακοπής λειτουργίας μιας κεραίας.
Κυκλοφόρησε αυτοκόλλητα που προτρέπουν τους οδηγούς να μην παρκάρουν στα πεζοδρόμια, τους πεζόδρομους και τις διαβάσεις των πεζών κι οργανώνει εξορμήσεις μελών της που κολλάνε τα αυτοκόλλητα στα παράνομα σταθμευμένα αυτοκίνητα και συνομιλούν με τους οδηγούς προσπαθώντας να τους ευαισθητοποιήσουν στο θέμα του σεβασμού των δικαιωμάτων των πεζών, των παιδιών και των ατόμων με ειδικές ανάγκες, μέσα στην πόλη.
Και στο κλίμα των ημερών, αλλά από πολύ πιο πριν, η Πρωτοβουλία τύπωσε αφίσες υπέρ του αφοπλισμού των αστυνομικών και ενάντια στη μόνιμη παρουσία των ειδικών δυνάμεων της αστυνομίας στην περιοχή. Η Πρωτοβουλία υποστηρίζει ότι η παρουσία τους είναι «από άσκοπη έως προκλητική». Από τότε το σύνθημά της ήταν: «Τα Εξάρχεια δεν είναι κατεχόμενα». Ακολούθησαν κι άλλες παρεμβάσεις, πάντα μετά από συζήτηση. Όπως έδειξαν οι πρώτες συνελεύσεις της νέας χρονιάς, το βέβαιο είναι ότι έπεται και συνέχεια. Τα προβλήματα είναι πολλά και μεγάλα. Οι γείτονες όμως έχουν ακόμα πιο μεγάλη διάθεση και δεν το βάζουν κάτω.
11°
