Μια λεπτή κόκκινη κλωστή

Κατά την επίσκεψη του βρετανικού πριγκιπικού ζεύγους στην Ελλάδα αναδείχτηκε για μια ακόμη φορά το ύφος της σημερινής πολιτικής ηγεσίας της χώρας. Η υποδοχή των υψηλών επισκεπτών στο αεροδρόμιο έγινε από μέλος της κυβέρνησης που καλωσόρισε τον πρίγκιπα, ανακοινώνοντάς του τις οπαδικές του προτιμήσεις στη Μεγάλη Βρετανία! Ο υφυπουργός ενημέρωσε τον πρίγκιπα της Ουαλίας ότι είναι οπαδός της Manchester United! O Κάρολος, προφανώς «εντυπωσιασμένος» από τον έλληνα αξιωματούχο, παρέμεινε με ευγένεια στο ίδιο πεδίο συζήτησης απαντώντας ότι το πρωτάθλημα στη Μεγάλη Βρετανία το πήρε η Manchester City. Ο έλληνας αξιωματούχος, απτόητος, απάντησε με συγκατάβαση στην επισήμανση του Καρόλου. Οκ, Οκ! Το βράδυ, κατά τη διάρκεια της δεξίωσης στο Προεδρικό Μέγαρο, ο Κάρολος συνομιλώντας με τη σύντροφο του πρωθυπουργού της είπε κάτι κι εκείνη, σαν να μιλά σε ένα παλιόφιλο, του χτύπησε το μπράτσο χαμογελώντας, δείχνοντας την οικειότητα και τη ζεστασιά της! Τόσο απλά και αληθινά.

Είναι η ίδια αντίληψη και το ίδιο πρωτόκολλο συμπεριφοράς που αποτυπώθηκε στη συνάντηση του πρωθυπουργού με τον Μπάρακ Ομπάμα όταν εκείνος επέλεξε, κλείνοντας τη θητεία του, να επισκεφθεί τη χώρα μας και να εκφωνήσει μια σημαντική ομιλία για τη δημοκρατία και τους θεσμούς. Απέναντι στον αμερικανό Πρόεδρο με την απαράμιλλη ευγένεια και τους αψεγάδιαστους τρόπους, με την αυστηρή γλώσσα του σώματος η οποία αντανακλούσε άνεση και καλλιέργεια, στάθηκε η φιγούρα του νεοέλληνα μάγκα με το βαριεστημένο κάθισμα και τα ανοιχτά πόδια, με τη στάση του σώματος που ταιριάζει στο καφενείο και τα χτυπήματα στην πλάτη και τους ώμους που παραπέμπουν στο αντάμωμα της παλιοσειράς από το στρατό.

Είναι αυτή η καινούργια αισθητική που έρχεται να καταβαραθρώσει τα πρωτόκολλα και την αλφάβητο κάθε κώδικα επισημότητας. Είναι τα τσαλακωμένα ρούχα και η καταδίκη της γραβάτας, είναι τα ακριβά εκδρομικά σακίδια, είναι οι χειρονομίες και η γλώσσα του σώματος αλλά και η γλώσσα των λέξεων με ενίοτε πεζοδρομιακές εκφράσεις και ανατριχιαστική εχθροπάθεια.

Όλα τα παραπάνω θα ήταν απλώς αντιαισθητικά και κακόγουστα, αν περιορίζονταν στην υφολογική τους διάσταση. Αν δεν είχαν πολιτικά συμφραζόμενα και κοινωνική παρέμβαση, υπό την έννοια της διάπλασης ενός προτύπου, μιας εθνικής ταυτότητας, που ασφαλώς δεν εξαντλείται στους τρόπους κοινωνικής συμπεριφοράς.

Ο δήθεν κοινωνικός αντικομφορμισμός (αυτών που χρησιμοποιούν κατα κόρον το πρωθυπουργικό αεροσκάφος, φιλοξενούνται σε πολυτελείς βίλες επιχειρηματιών και μετακινούνται με σκάφη του λιμενικού για τις ιδιωτικές τους ανάγκες) συναντά την «προοδευτική» πολιτική ταυτότητα και μέσα από μια δόλια παρερμηνεία επιχειρεί να εκφράσει αποκλειστικά τους μη προνομιούχους Έλληνες, τα πλατιά φτωχοποιημένα στρώματα της κοινωνίας, αφήνοντας στους προνομιούχους και τις ελίτ τις γραβάτες και τους καλούς τρόπους. Τόσο απλά, τόσο υποδόρροια τόσο εθνολαϊκιστικά.

Το στίγμα συνεπώς δεν είναι μονοσήμαντα πολιτισμικό, γεγονός που θα αρκούσε για να προβληματίσει κάθε σκεπτόμενο πολίτη, προνομιούχο ή μη, πλούσιο ή φτωχό. Το στίγμα είναι βαθιά πολιτικό. Οι συμβολισμοί είναι προφανείς. Η αριστεία, η τάξη, οι κανόνες, το πρωτόκολλο, η ιεραρχία, οι κώδικες συμπεριφοράς, το μέτρο, όλα αυτά είναι ταξικά και τοξικά. Αφορούν την ελίτ και αντιδιαστέλλονται προς το λαό. Έναν λαό που είναι αυθεντικός και αυτό σημαίνει ότι δεν μπαίνει σε καλούπια και συμβάσεις. Έναν λαό του οποίου η «προοδευτική» έκφραση της συλλογικής του ταυτότητας αντανακλά την περιφρόνηση στα σύμβολα και τα στερεότυπα της αστικής κοινωνίας και δημοκρατίας.

Τα στερεότυπα αυτά δεν εξαντλούνται φυσικά ούτε σε ενδυματολογικούς κώδικες ούτε σε πρωτόκολλα και τρόπους ατομικής συμπεριφοράς στο πλαίσιο άσκησης κυβερνητικών καθηκόντων και εκπροσώπησης της χώρας. Περιλαμβάνουν κώδικες συλλογικής συμπεριφοράς, περιλαμβάνουν την παραχάραξη της έννοιας του ακτιβισμού ώστε να ταυτίζεται με την ανομία και τον τραμπουκισμό, περιλαμβάνουν την υιοθέτηση και προώθηση της παραβατικότητας ως μορφής κοινωνικού αγώνα και αντίστασης.

Υπάρχει μια λεπτή κόκκινη κλωστή που συνδέει τον δήθεν κοινωνικό αντικομφορμισμό του «άνετου» αριστερού πρωθυπουργού και της κυβέρνησής του με την πολιτική τους. Με τη συνολική κυβερνητική στάση απέναντι στις καθημερινές εστίες μπάχαλου και τους πρωταγωνιστές τους. Με την απόλυτη κάλυψη που παρέχεται σε κάθε λογής εγκληματικές παρέες που βαφτίζονται συλλογικότητες. Με την αιδήμονα σιωπή για τα γεγονότα της Μarfin. Με την κάλυψη που παρέχεται στους τραμπουκισμούς που καθημερινά συμβαίνουν στα πανεπιστήμια. Με την άποψη ότι τα Εξάρχεια δεν είναι άβατο κ.ο.κ.

Απέναντι σε αυτή τη λούμπεν συγχορδία είναι παρήγορο ότι στέκονται ευρύτερα κοινωνικά στρώματα. Μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να ισχυρίζεται ότι η αριστεία (σε όλες προφανώς τις εκφάνσεις της) είναι ταξική και περιορίζεται στις ελίτ, η αλήθεια όμως είναι διαφορετική. Στρώματα αστικά, εργατικά, αγροτικά, παρά τη σάρωση που οι ζωές τους υπέστησαν την τελευταία οκταετία, γνωρίζουν ότι η έξοδος από την κρίση δεν μπορεί να έρθει με μαγκιές. Αντιλαμβάνονται ότι η ύπαρξη και τήρηση κανόνων συνιστά μονόδρομο για την αξιοπρεπή διαβίωση. Διακρίνουν την τζάμπα μαγκιά και το δήθεν από την πηγαία δύναμη που η γνώση και η ευγένεια συνεπάγονται. Ενοχλούνται και ασφυκτιούν από την ανοχή και τη συμπόρευση με την ανομία και τη βία. Διαβλέπουν την έλλειψη ηγεσίας, την εξαπάτηση, και δεν αποδέχονται την απόπειρα ταύτισης ενός λούμπεν αντικομφορμισμού με την πρόοδο και την κοινωνική δικαιοσύνη.

Είναι δε εκτός των άλλων υποψιασμένοι καθώς γνωρίζουν ότι η αμφίεση του πρωθυπουργικού ζεύγους, παρά το γεγονός ότι δεν περιλαμβάνει έξοδα γραβάτας, έχει σίγουρα δεκαπλάσιο κόστος σε σχέση με εκείνη των γραβατωμένων.