Τα απόρθητα κουτιά του airbnb

Δεν έχει σημασία αν είναι μάρμαρο από τα λατομεία του Διονύσου, όπως θα ήθελε η φαντασίωση που συνδέει την αστική πολυτέλεια με το αρχαίο κλέος. Η είσοδος της πολυκατοικίας που απεικονίζεται εδώ είναι ντυμένη με το λευκό γνώριμο μάρμαρο των καλών σπιτιών της πόλης και των δημοσίων κτιρίων που ήθελαν να επικαιροποιήσουν τον δωρικό ρυθμό. Βλέπουμε το δεξιό τοίχωμα της εισόδου και τα σκαλοπάτια, καθαρά και περιποιημένα. Έχουν ταυτόχρονα τη γνωστή αντοχή τους στον ιστορικό χρόνο, που τα εξαιρεί από τους ρυθμούς της φθοράς της περιβάλλουσας πόλης, και το υποκίτρινο μιας ιστορίας που περνάει και αφήνει ίχνη. Δεν είναι κακόγουστη ή ανεπαρκής αισθητικά η μαρμάρινη είσοδος αυτής της μικρής, εύρωστης πολυκατοικίας της δεκαετίας του ’60, που πιθανόν βρίσκεται στο κέντρο της Αθήνας.

Η ξύλινη και απλή κουπαστή είναι κατοπινή προσθήκη, των τελευταίων ετών. Γνώριμη και διακριτική τροποποίηση σε αυτές τις πολυκατοικίες, μαρτυρά για την κατοίκησή τους από ηλικιωμένους Αθηναίους. Είναι εκείνοι οι κάτοικοι με προέλευση από τα ανώτερα στρώματα και παρόμοιες πολυτελείς μεταπολεμικές ιδιοκτησίες, που δεν έφυγαν  με το μεγάλο κύμα προαστιοποίησης το οποίο δειλά ξεκίνησε το ’80 και εξακτίνωσε την πόλη και τους πιο ενεργούς κατοίκους προχωρώντας προς το σήμερα. Αυτή η κουπαστή, στήριγμα για την ανάβαση την εποχή της μεγάλης δυσκινησίας που προκαλεί η επιμήκυνση του μέσου προσδόκιμου ζωής, είναι ένα άτυπο σημάδι της επιμονής ηλικιωμένων Αθηναίων να παραμείνουν σε περιοχές που δεν υπέστησαν την ερήμωση και την υποβάθμιση της πόλης. Στη Βασιλέως Κωνσταντίνου, τους Αμπελόκηπους, σε σημεία του Παγκρατίου ή στο Κολωνάκι. Αντίστοιχα, σε παλιές αστικές και μικροαστικές περιοχές όπου η σύνθεση του πληθυσμού και οι οικονομικές λειτουργίες άλλαξαν δραματικά τις τελευταίες δεκαετίες, το ίχνος παραμονής των παλαιών κατοίκων –ή των εκάστοτε παλαιοτέρων σε σχέση με τους νέους περίοικους και θαμώνες– είναι οι σιδερένιες καγκελόπορτες - φράχτες της εισόδου, που κλειδώνουν φτιάχνοντας έναν πρώτο φραγμό –πριν την εξώπορτα– στην εποχή της αυξημένης εγκληματικότητας και της ανασφάλειας.

Στην περικοπή της αστικής εισόδου που βλέπουμε εδώ, εκτός από την ευθεία γραμμή του ξύλου που τέμνει λοξά το μάρμαρο, κρέμονται και δύο καταρχάς μη αναγνωρίσιμα αντικείμενα. Παλιές και ογκώδεις κουδούνες άτεχνες και από σίδερο που κρέμονταν στα μεγάλα ζωντανά, θα έβλεπε ένας λογοτέχνης ασκούμενος στον μαγικό ρεαλισμό –που δεν είναι πια της μόδας– και στην εξύμνηση του αγροτικού βουκολικού εαυτού μας – που είναι της μόδας. Άλλος νομίζει prima vista ότι είναι λουκέτο για αλυσίδα ποδηλάτου. Μα όχι. Παρατηρώντας προσεκτικά βλέπουμε δύο βαρείς μεταλλικούς μηχανισμούς που έχουν προσαρτηθεί στα σημεία στήριξης της κουπαστής. Ο κάθε ένας φέρει έναν χειρόγραφο αριθμό σε χαρτοταινία. Πρόκειται όντως για μηχανισμό που ανοίγει και κλείνει με τη χρήση κάποιου κωδικού. Πρέπει κανείς να γνωρίζει κάποιους αριθμούς και να τον συνθέσει για να ανοίξει το μυστήριο αυτό κιβώτιο. Τι περιέχει το μικρό safe, αυτό που μεταφράζουμε χρηματοκιβώτιο μα στη γενική απόδοσή του θα έπρεπε να είναι το ασφαλές απόρθητο κουτί; Περιέχει τα κλειδιά εκάστου διαμερίσματος της πολυκατοικίας αυτής, που ενοικιάζεται πιθανόν μέσω της πλατφόρμας airbnb. Οι επισκέπτες και προσωρινοί ενοικιαστές θα σχηματίσουν τον κωδικό, θα παραλάβουν τα κλειδιά και θα κατοικήσουν για κάποιες μέρες στην πολυκατοικία της οποίας η κουπαστή πλέον δεν είναι χρήσιμη, αφού ολόκληρη έχει περιέλθει σε αυτήν τη νεο-ξενοδοχειακή λειτουργία. Οι γέροι ένοικοι αποδήμησαν κυριολεκτικά ή μεταφορικά.

Απέναντι στον ενθουσιασμό για τις αρετές και την ορμή του νέου share-καπιταλισμού, το pride κάποιας αθηναϊκής γοητείας των ερειπίων της φτώχειας και της καταστροφής ή την πλήρη άρνηση στο όνομα μιας πόλης που κάποτε υπήρξε, υπάρχει ένα μεγάλο πεδίο συζήτησης, διαφωνίας και ρύθμισης. Ποια πόλη θέλουμε; Υπάρχει πόλη χωρίς μόνιμους κατοίκους; Πώς νιώθουν οι Έλληνες (ή και οι μετανάστες των προηγούμενων ροών που έχουν στήσει τη ζωή τους εδώ) κάτοικοι ή επίδοξοι κάτοικοι της πόλης; Τόσο εκείνοι που σώζουν την ιδιοκτησία τους από τον ΕΝΦΙΑ και την κομμουνιστικού επιπέδου φορολογία που τους έχει επιβληθεί, που βελτιώνουν το επίπεδο ζωής τους επειδή μπορούν να ενοικιάσουν σε υψηλές τιμές το ακίνητό τους σε ξένους, σε μια αγορά δηλαδή που δεν υπόκειται στην πτώση των εισοδημάτων της ελληνικής οικονομίας, όσο και εκείνοι που βλέπουν δίπλα τους να χρησιμοποιείται η Αθήνα ως διάκοσμος των διακοπών, ως σκηνικό για ιδανικές φωτογραφίες στο ίνσταγραμ, μα οι ίδιοι δεν δύνανται πλέον να ενοικιάσουν διαμερίσματα στο κέντρο και να συμμετέχουν επί ίσοις όροις έστω στην beautiful Athens; Μια άλλη πόλη έχει γεννηθεί, το μυστικό της βρίσκεται εκεί, μέσα στο κουτί που το νομίζουν κουδούνα αγροτοποιμενική ή λουκέτο για το ποδηλατάκι μας.