Ο Μακρόν στην ευρωπαϊκή Βαβέλ

Την Τρίτη 17 Απριλίου ο πρόεδρος της Γαλλίας κ. Μακρόν μίλησε στην ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο και παρουσίασε τις ευρωπαϊκές φιλοδοξίες του. Ήρεμος ομιλητής με καλή πολιτική στόχευση, έδειξε ότι μπορεί να ανεβάσει τους τόνους αντιδρώντας σε αυτούς που θέλουν να του ασκήσουν πολιτική πίεση ή να καταγγείλουν τις επιλογές του.

Ο Μακρόν μπορεί να συμβάλλει στην επανεκκίνηση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, αλλά προς το παρόν η συγκυρία δεν τον ευνοεί. Η Γαλλία έχει σημαντικά εσωτερικά προβλήματα, η Μέρκελ δεν είναι αυτή που ήταν και δέχεται μεγάλη πίεση στο εσωτερικό της Γερμανίας ακόμη και στο Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα, υπάρχουν διάφορες ευρωπαϊκές κρίσεις όπως η ιταλική που εξελίσσονται χωρίς κανένας να μπορεί να προβλέψει το τελικό αποτέλεσμα, και παρατηρείται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και γενικότερα αποδυνάμωση και πολυδιάσπαση των κεντροδεξιών και των κεντροαριστερών δυνάμεων στην οποία από ό,τι φαίνεται θα συμβάλλει και το κόμμα Μακρόν.

Η μεγάλη αναμέτρηση

Στη Γαλλία βρίσκεται σε εξέλιξη μεγάλη πολιτική αναμέτρηση μεταξύ της κυβέρνησης και της συντεχνίας των σιδηροδρομικών η οποία θεωρείται πανίσχυρη. Ο Μακρόν θέλει να αλλάξει τους κανόνες για τους νεοεισερχόμενους εργαζόμενους στους γαλλικούς σιδηροδρόμους προκειμένου να ελέγξει το κόστος λειτουργίας τους. Ανάλογη πρωτοβουλία που πήρε πριν δύο δεκαετίες ο κεντροδεξιός πρωθυπουργός Ζιπέ κατέληξε σε κυβερνητική ήττα.

Σήμερα η γαλλική κοινή γνώμη βρίσκεται πιο κοντά στον μεταρρυθμιστικό λόγο του Μακρόν αλλά οι απεργίες των σιδηροδρομικών, οι οποίοι ακινητοποιούν τα τρένα δύο ημέρες κάθε εβδομάδα, δοκιμάζουν τις αντοχές του κόσμου και της κυβέρνησης. Επιπλέον ο πρόεδρος Μακρόν και η κυβέρνηση δυσκολεύονται να ελέγξουν τους αναρχοαυτόνομους οι οποίοι καταλαμβάνουν πανεπιστήμια και διάφορους χώρους, συγκρούονται με την αστυνομία με ιδιαίτερα δυναμικό τρόπο και φιλοδοξούν να δημιουργήσουν τις κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες για ένα νέο Μάη του ’68.

Οι δυσκολίες της Μέρκελ

Την Πέμπτη ο Μακρόν θα επισκεφθεί το Βερολίνο σε μια προσπάθεια να συνεννοηθεί με τη γερμανική ηγεσία και να δημιουργηθεί θετική ευρωπαϊκή δυναμική.

Η καγκελάριος Μέρκελ όμως δείχνει διστακτική. Η ενίσχυση της σκληρής δεξιάς/ακροδεξιάς –όλα είναι θέμα ορισμού– Εναλλακτικής για τη Γερμανία την έχει μετατρέψει σε αξιωματική αντιπολίτευση και επηρεάζει τη δεξιά πτέρυγα του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος της κ. Μέρκελ και τους Χριστιανοκοινωνιστές της Βαυαρίας.

Στο Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα ενισχύεται η θέση εκείνων που απορρίπτουν βασικές προτάσεις του Μακρόν όπως η επιτάχυνση της οικονομικής νομισματικής ένωσης και η παροχή εγγυήσεων στις ευρωπαϊκές καταθέσεις.

Η κ. Μέρκελ θα βρει τον τρόπο να παρακάμψει την πίεση που δέχεται από τα δεξιά και να συνεργαστεί με τον Μακρόν στην επανεκκίνηση της ευρωπαϊκής διαδικασίας, θα κινηθεί όμως προσεκτικά και δεν θα αναλάβει μεγάλους πολιτικούς κινδύνους. Γι' αυτό δεν αναμένεται δηλαδή ιδιαίτερα δυναμική πρόοδος προς μια περισσότερο ενωμένη και αποτελεσματική Ε.Ε.

Διαφορετικές κρίσεις

Ο κ. Μακρόν, απευθυνόμενος στους ευρωβουλευτές, παρουσίασε μερικούς από τους βασικούς του στόχους όπως είναι η κοινή αντιμετώπιση του προσφυγικού - μεταναστευτικού, η επιτάχυνση και η εμβάθυνση της ΟΝΕ, η ενίσχυση της Ε.Ε. στην ψηφιακή οικονομία και η επιβολή δίκαιης φορολογίας στις κυρίαρχες αμερικανικές πολυεθνικές του κλάδου και η αναζήτηση μιας κοινής ευρωπαϊκής πολιτισμικής ταυτότητας με ευρωπαϊκή κατοχύρωση των δικαιωμάτων των δημιουργών.

Προς το παρόν τα σχέδια Μακρόν προσκρούουν σε διάφορες κρίσεις που εξελίσσονται παράλληλα στην Ε.Ε. και κανένας δεν μπορεί να προβλέψει την κατάληξή τους. Έχουμε το Brexit, τη ρήξη Μαδρίτης - Βαρκελώνης, την εκλογική επικράτηση ευρωσκεπτικιστών και αντιευρωπαίων στην Ιταλία, τον εκλογικό θρίαμβο του υπερσυντηρητικού Όρμπαν στην Ουγγαρία και τη γενικότερη ενίσχυση της δεξιόστροφης ή ακροδεξιάς αμφισβήτησης της «περισσότερης Ευρώπης» που προτείνει ο Μακρόν. Η ευρωπαϊκή συγκυρία δεν τον ευνοεί και ενδεχόμενη ακύρωση των ευρωπαϊκών φιλοδοξιών του Μακρόν θα είχε σοβαρές συνέπειες και για την Ελλάδα εφόσον θα περιόριζε ακόμα περισσότερο τις δυνατότητες για κάποιου είδους ευρωπαϊκή λύση στο οικονομικό πρόβλημα.

Πολυδιάσπαση δυνάμεων

Αδύνατο σημείο στην ευρωπαϊκή στρατηγική του Μακρόν είναι και η πολυδιάσπαση των πολιτικών δυνάμεων με ευρωπαϊκή στρατηγική. Το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) και η κεντροαριστερά βρίσκονται σε φάση πολιτικής, εκλογικής υποχώρησης. Από ό,τι φαίνεται ο Μακρόν μπορεί να αναδειχθεί σε παράγοντα πολυδιάσπασης των κεντροδεξιών, κεντροαριστερών πολιτικών δυνάμεων εφόσον θέλει να διατηρήσει την πολιτική του αυτονομία σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, δεν θα θελήσει να συνεργαστεί με το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, τους Σοσιαλιστές ή τους Φιλελεύθερους αλλά να αντλήσει, στο μέτρο του δυνατού, δυνάμεις από όλους για να προωθήσει ένα νέο ευρωπαϊκό σχηματισμό. Η πολυδιάσπαση των συστημικών ευρωπαϊκών κομμάτων, τα οποία ήδη δέχονται μεγάλη πίεση από τους ευρωσκεπτικιστές και τους αντιευρωπαίους, θα κάνει ακόμη πιο δύσκολη την επίτευξη των ευρωπαϊκών του στόχων.