Βραβεία και τίγρεις

Σούρουπο Τετάρτης. Αστραπές και ψιλόβροχο. Η βραδιά μοιάζει ιδανική για σπίτι, όμως έχω να πάω στο Μέγαρο Μουσικής, όπου θα απονεμηθούν τα λογοτεχνικά βραβεία του Αναγνώστη . Φτάνω ελαφρώς μουσκεμένος. Καθώς κατεβαίνω τις σκάλες για την αίθουσα πετάγονται μπροστά μου τρεις φωτορεπόρτερ.

«Τίγρη! Εδώ! Μια φωτογραφία!» φωνάζει ο ένας απ’ αυτούς. Τα στήθη μου φουσκώνουν από υπερηφάνεια. Επιτέλους, σκέφτομαι, τα κατορθώματά μου έχουν γίνει γνωστά! Πριν προλάβω να πάρω πόζα, συνειδητοποιώ ότι ο φωτογράφος δεν απευθυνόταν σ’ εμένα. Ένα δυο σκαλιά πίσω μου στέκεται ο Δημήτρης Μελισσανίδης, συνοδευόμενος από δύο εύσωμους κυρίους. Ενώ τα φλας αστράφτουν, ξεγλιστρώ και συνεχίζω το δρόμο μου.

«Μπράβο του όμως» σκέφτομαι. «Για να έρθει, σημαίνει ότι αγαπάει το βιβλίο».

Η αίθουσα έχει πολύ κόσμο και μια ατμόσφαιρα που μπαλαντζάρει ανάμεσα στη θετική ενέργεια και τον προβληματισμό. Ο θεσμός είναι ανανεωμένος και φρέσκος και υπάρχουν πολλά νέα ονόματα ανάμεσα στους υποψήφιους. Όμως το κλείσιμο της ΕΡΤ κυριαρχεί και κάνει την πλάστιγγα να γέρνει προς τη σκοτεινή πλευρά.

«Ένα αόρατο χέρι μάς τραβάει προς τα κάτω» λέει από το βήμα ο διευθυντής του περιοδικού. «Υπάρχει διάσταση μεταξύ πολιτικής εξουσίας και κοινωνίας και έλλειμμα δημοκρατίας που προκαλεί». Κάποιοι από τους βραβευμένους κάνουν ανάλογα σχόλια. Μιλούν για το χέρι που κατεβάζει τους διακόπτες. Μέρος του κοινού τους χειροκροτεί με πάθος.

Στις πρώτες σειρές κάθονται ο Θανάσης Βαλτινός και ο Τίτος Πατρίκιος, οι οποίοι τιμούνται για το έργο τους. Είναι εδώ και η Άλκη Ζέη. Και οι τρεις έχουν ζήσει πολύ πιο άγριες καταστάσεις. Φαίνονται όμως κι αυτοί ιδιαίτερα προβληματισμένοι για το σήμερα.

Η εκδήλωση είναι λιτή και σύντομη. Τελειώνει και στο φουαγιέ στήνονται πηγαδάκια. Πράγματι: Είναι και αυτός ένας μικρόκοσμος με τα ελαττώματά του – με υπόγειες κόντρες, με μικροπρέπειες, με μπόλικη ματαιοδοξία... Παράλληλα, όμως, υπάρχει και μια ανθρωπιά. Μια σκέψη, μια ειλικρινής αγωνία. Και, βέβαια, ένα οικονομικό αδιέξοδο. Ένα μάγκωμα. Οι εκδότες είναι όλοι φεσωμένοι, πολλοί από τους συγγραφείς είναι άνεργοι.

Βγαίνω με τη φίλη μου την Ελένη έξω, στη βροχή, για τσιγάρο. Επιστρέφοντας μόνος, συνειδητοποιώ ότι η ανθρωπογεωγραφία έχει αλλάξει. Πουθενά η Ζέη και ο Πατρίκιος. Πουθενά οι νεότεροι συγγραφείς. Παντού κουστουμαρισμένοι άντρες με γραβάτες σε παλ χρώματα ή γυναίκες με γυαλιστερά φορέματα. Το κέτερινγκ εμφανέστατα πιο πλούσιο και οι συζητήσεις άλλου τύπου: Ο τελικός του μπάσκετ, ανέκδοτα, οικόπεδα.

Όχι, δεν την έχω πάθει σαν τον Ριπ βαν Ουίνκλ που έλειψε για λίγα λεπτά και επέστρεψε γέρος και άγνωστος σε ένα διαφορετικό κόσμο. Απλά, αφηρημένος κατέβηκα μια επιπλέον σκάλα και βρέθηκα σε άλλο φουαγιέ. Μόλις έχει σχολάσει η εκδήλωση για τα βραβεία του ΕΒΕΑ . Ώστε εδώ ερχόταν ο Τίγρης και όχι στα βιβλία… Να και κάποιοι παλαίμαχοι υπουργοί της κυβέρνησης Καραμανλή. Να και κάτι φάτσες από τα κοσμικά ρεπορτάζ. Απ’ ό,τι έμαθα αργότερα ήταν και ο ίδιος ο πρωθυπουργός εκεί.

«Αδυνάτισες!» λέει κάποιος σε έναν πρώην υπουργό Οικονομικών.

«Ναι, ευτυχώς» απαντάει όλο σκέρτσο εκείνος.

Σωστά. Το τρελό καλοκαιράκι ήρθε κιόλας! Πώς θα βγούμε στην Ψαρού;

Η ΕΡΤ; Ποια ΕΡΤ; Ποιοι διακόπτες; Ποια ανεργία; Ποιο αδιέξοδο; Όλα εκείνα για τα οποία εμείς οι υπόλοιποι τρώμε τα σωθικά μας και για χάρη τους χαλάμε σχέσεις και φιλίες, εδώ δεν έχουν καμία θέση.

Τσιμπάω με τρόπο ένα μικρό σουβλάκι.

«Ο κύριος;» με ρωτάει ένας ψηλός με καλοσιδερωμένο μαύρο κοστούμι.

Έχω φορέσει τα καλά μου, αλλά και πάλι ξεχωρίζω σαν τη μύγα μες το γάλα. Του εξηγώ το λάθος. Ο ψηλός μού λέει να περάσω από το σκάνερ που είναι στημένο στην είσοδο και μετά με χαιρετάει, χτυπώντας με φιλικά στην πλάτη. Στο επάνω φουαγιέ ο κόσμος έχει σκορπίσει. Βγαίνω και πάλι έξω. Εκεί που κουβεντιάζω με την Αριάδνη για βιβλία, ακούω έναν άντρα να μιλάει με λιμανίσιο αξάν και να γελάει δυνατά. Είναι ο Τίγρης, ο οποίος αποχωρεί από την εκδήλωση. Ένας από τους εύσωμους συνοδούς, του κρατάει την ανοιχτή ομπρέλα, όπως κάνουν με τους αρχηγούς κρατών.

Άντε, να πηγαίνουμε σιγά σιγά και εμείς…

Υ.Γ. Στο σπίτι ξεφυλλίζω την ποιητική συλλογή που κέρδισε το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα. Κολλάω σε κάποιους τυχαίους στίχους:

Ήμεροι κι ανοχύρωτοι

Δεν περιμένουν πια εισβολείς

Επιδρομές και πολιορκίες δεν υπάρχουν

Δεν συνηθίζονται οι αιφνιδιασμοί

…

(Λένια Ζαφειροπούλου, Paternoster Square, εκδόσεις Πόλις)