Οπερετική φαιδρότητα / προάκουσμα εμφυλίου

Είναι μια σκηνή που δεν βγάζει νόημα διά γυμνού οφθαλμού. Έβγαλε λίγο γέλιο στο ελληνικό διαδίκτυο, όχι όμως περισσότερο απ’ όσο προκαλεί κάθε εικόνα των πρωταγωνιστών των κινητοποιήσεων ενάντια στους πλειστηριασμούς. Πράγματι, οι άνθρωποι της ΛΑΕ και του κόμματος της κυρίας Κωνσταντοπούλου, όταν αποτυπώνονται φωτογραφικά να συγκρούονται με την αστυνομία, μετατρέπονται σε καύσιμο της πρόσκαιρης ευφορίας πολλών και ποικιλώνυμων εκ των δραστήριων στα κοινωνικά δίκτυα. Φιλελεύθεροι, αντικαθεστωτικοί μα και ακόλουθοι του κυρίου Καρανίκα και συριζαίοι φίλοι των πλειστηριασμών χλευάζουν ενίοτε τα κλοτσίδια και τις φάπες που τρώνε από τα ΜΑΤ πρώην υπουργοί και βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ. Άλλη μια εκδήλωση ψυχικού νανισμού ή προεφηβικού αμοραλισμού, η ευφροσύνη και η εκστατική απόλαυση του «καλά να πάθεις».

Στην εικόνα που βλέπουμε, ο πρώην υπουργός της πρώτης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, με τη συνήθη και ευπρεπή του εμφάνιση, ευθυτενής και χαρακτηριστικός, βρίσκεται σκαρφαλωμένος στο πίσω μέρος μιας κλούβας των ΜΑΤ μέσα σε μια υποφωτισμένη αθηναϊκή στοά. Δίπλα έχουν κατέβει τα ρολά κάποιου καταστήματος, μια αναστολή λειτουργίας υπό τον φόβο των σπασιμάτων, παραδίπλα ένα πρακτορείο ΠΡΟΠΟ, αυτοκόλλητα της κινητοποίησης στην κλούβα, και αυτή η ανάβαση του πάλαι ποτέ ισχυρού στελέχους της νεο-κομμουνιστικής κυβέρνησης, που μαζί με τους συντρόφους του δεν δέχτηκε να συμμετέχει στη νομή της εξουσίας μετά την άτακτη εγκατάλειψη του πεδίου της μαχόμενης χρεοκοπίας από την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ το καλοκαίρι του 2015. Από κάτω, λίγοι σύντροφοί του σε στάση αναμονής. Μορφολογικά η εικόνα παραπέμπει σε σταθμό του ΚΤΕΛ της δεκαετίας του ’70 και πριν, τότε που οι αποσκευές φορτώνονταν στη σκεπή του λεωφορείου, στη μεγάλη σχάρα, όπου οι κτελατζήδες συχνά  τις φόρτωναν δύσθυμα σκαρφαλωμένοι στην ενσωματωμένη σκάλα. Σήμερα για να κατανοήσεις αυτή την ανάβαση προς τους ουρανούς θα πρέπει να γνωρίζεις και τα περιστατικά. Μια αλυσίδα μικρογεγονότων πριν και μετά την ανάβαση, διότι η σκηνή αλλιώς παραμένει δυσερμήνευτη. Αυτός ο αμήχανος αναβάτης Λαφαζάνης δεν κάνει έφοδο στον ουρανό, μα ηγείται της προσπάθειας των διαμαρτυρομένων να αναρτήσουν πανό κατά των πλειστηριασμών.

Και πάλι όμως η εικόνα στερείται νοήματος, είναι αδύναμη, σχεδόν βγαλμένη σαν από αναβίωση του θεάτρου του παραλόγου, ή σαν κάποιο χιουμοριστικό κολάζ. Στη χώρα που πολιτικοποιήθηκαν τα πάντα, που οι πολιτικοί αντίπαλοι στιγματίστηκαν ως προδότες του έθνους και πράκτορες της μεγαλύτερης καπιταλιστικής συνωμοσίας, που οι κυβερνώντες εναλλάσσουν παράξενα ρούχα, συχνά στρατιωτικές στολές, που έγινε παγκοσμίως διάσημη για την εκτεταμένη θεαματική και καταστροφική της βία, που γέμισε επιτελεστικές καλλιτεχνικές δράσεις, που η πρωτεύουσά της αναμειγνύει έναν εξευγενισμό των μπαρ και τον εξωτισμό των ερειπίων που άφησαν οι πολλαπλοί νέοι Δεκέμβρηδες, στον τόπο που παρήγαγε τα τελευταία χρόνια την πιο ισχυρή αντισυστημική εικονολογία, ένας πρώην υπουργός που σκαρφαλώνει σαν παλιός κτελατζής σε μια κλούβα των ΜΑΤ σε μια σκοτεινή στοά, με κάποιους μάλλον ράθυμους συντρόφους, παραπέμπει περισσότερο σε σκηνή από τα παρασκήνια και το μηχανοστάσιο ενός λυρικού θεάτρου όπου ανεβαίνει ένα έργο με θέμα κάποιο οπερετικό πραξικόπημα παρά σε κάτι άλλο. Συνεπώς, το πλαίσιο της δράσης που στιγμιαία μας μεταφέρει αυτή η φωτογραφία καθίσταται αναγκαίο. Όχι για να μειωθεί ο παραλογισμός της στιγμής που βλέπουμε ή για να διαγραφεί η υποψία της οπερετικής προετοιμασίας, μα για να ολοκληρωθούν και τα δύο.                     

Το πρώτο το αναφέραμε ήδη. Ο Λαφαζάνης έχει ανέβει στην κλούβα για να βάλει ένα πανό κατά των πλειστηριασμών. Αυτοί διενεργούνται σε συμβολαιογραφικά γραφεία που πολιορκούνται από αριστερούς ακτιβιστές, πρώην στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που έμειναν πιστοί στις διακηρύξεις του 2015. Όπως συμβαίνει συχνά λίγο πριν την ανάβαση του Λαφαζάνη, ή λίγο μετά, υπάρχει μια σκηνή βίαιης απώθησής του από τα ΜΑΤ που με τις ασπίδες τους τον ρίχνουν κάτω. Και αυτό είναι το δεύτερο εικονολογικό δεδομένο που μας λείπει. Το τρίτο και ουσιώδες είναι ηχητικό. Όπως καταγγέλλει ο ίδιος και το κόμμα του, την ώρα που έκανε δηλώσεις στους δημοσιογράφους, η αστυνομική δύναμη συνήργησε με το διπλανό καφενείο να παίζει στη διαπασών ένα ερωτικό τραγούδι του Σφακιανάκη. Η ηχητική βία είναι εδώ προφανής, όπως και η απειλή. Ο Σφακιανάκης είναι χρυσαυγίτης, ως γνωστόν. Πρόκειται για ένα καθόλου αθώο ηχητικό προείκασμα μελλοντικών βασανισμών υπό τους ήχους του λαϊκού τραγουδιστή, που συμπτωματικά παραπέμπει στη νεοναζιστική οργάνωση. Η μουσικολόγος Άννα Παπαέτη έχει μελετήσει και παρουσιάσει γλαφυρά τον ηθικό βασανισμό που υπέστησαν οι κρατούμενοι στο ΕΑΤ-ΕΣΑ με τη χρήση λαϊκών σουξέ την εποχή της Χούντας. Η ανοχή της κυβέρνησης σε αυτό το ανατριχιαστικό γεγονός είναι ιδιαίτερα ομιλητική. Σαν να εγκαταλείπει τμήματα της αστυνομίας στη λούμπεν πολιτισμική ταυτότητα και τις ερινύες μιας ακροδεξιάς και βάναυσης ταυτότητας και σαν να υποδεικνύει στο πρόσωπο του Λαφαζάνη και των συντρόφων του θηράματα για ξέσκισμα. «Θέλετε να δείρετε και να τρομάξετε κομμουνιστές, να κομμουνιστές!» Οι καταγγελίες για βάναυση κατασταλτική συμπεριφορά έναντι αριστερών διαδηλωτών έχουν εξάλλου πληθύνει.

Ο ζόφος αυτής της ανοχής, που είναι και εγκατάλειψη, δεν θα ήταν όμως ολόκληρος χωρίς το τελευταίο συμπλήρωμα αυτής την μπουφόνικης και θλιβερής σκηνής που πασχίζουμε να περιγράψουμε: οι ακτιβιστές απάντησαν με το αιμοσταγές, εμφυλιοπολεμικό και απειλητικό σύνθημα: ΕΑΜ - ΕΛΑΣ - ΜΕΛΙΓΑΛΑΣ. Δύο άκρα που αλληλοσυμπληρώνονται, συνυπάρχουν με τους ήχους τους και οργανώνουν την τελική σφαγή και τους βασανισμούς του προσεχούς μέλλοντος.

↑ Διαμαρτυρία της ΛΑΕ και άλλων αριστερών συλλογικοτήτων κατά των πληστηριασμών έξω από συμβολαιογραφικό γραφείο της οδού Πανεπιστημίου, στις 28/3