Εδώ και καιρό, παρακολουθώντας τις αναρτήσεις στα μέσα της κοινωνικής της δικτύωσης, αναρωτιόμουν. Επιτέλους, χάρη στην έρευνα της διαΝΕΟσις, που δημοσιεύτηκε την περασμένη εβδομάδα, ξέρω το ακριβές ποσοστό των συμπολιτών για τους οποίους με βεβαιότητα μπορώ να πω πως το μυαλό δεν είναι το δυνατό τους όργανο.
Κατά πάσα πιθανότητα το έχετε ήδη διαβάσει, αλλά δεν βλάπτει να το ξαναδιαβάσετε: Το 28,7% των Ελλήνων πιστεύει πως τα ίχνη που αφήνουν πίσω τους τα αεροπλάνα είναι στην πραγματικότητα αέρια ψεκασμού. Ένας στους τέσσερις (και κάτι) συμπατριώτες πιστεύει ότι τον ψεκάζουν! Ένας σε κάθε τέσσερις ανθρώπους που βλέπετε όταν περπατάτε σε έναν πολυσύχναστο δρόμο πιστεύει οτι εξυφαίνεται σε βάρος της ανθρωπότητας ένα σατανικό σχέδιο που σκοπό έχει να μας μετατρέψει σε πορτοκαλιές.
Αυτό σημαίνει πως 28,7% των Ελλήνων δεν πτοείται από επιστημονικές εξηγήσεις και δεν αφήνει τα όρια της λογικής να το περιορίσουν. 28,7% των Ελλήνων εμπιστεύται περιθωριακά σάιτ και ημίτρελους απατεώνες που δεν του λένε απλώς ότι ο γάιδαρος πετάει, αλλά περιγράφουν και το χρώμα των φτερών του.
Επειδή πολλοί θα παραθέσετε και αποτελέσματα εκλογών ως απόδειξη ηλιθιότητας θα σας πω ότι κάνετε ένα μεγάλο λάθος. Η ψήφος σε μια εκλογική αναμέτρηση ή σε ένα δημοψήφισμα, όσο καταστροφική κι αν αποδειχτεί, δεν δείχνει απαραίτητα ηλιθιότητα. Δεν την αποκλείει, αλλά ούτε την αποδεικνύει. Μπορεί, ας πούμε, να είναι ψήφος εν αναμονή διορισμού. Μπορεί να είναι ψήφος αποφυγής ξεβολέματος. Μπορεί να είναι αποτέλεσμα μαζικής παραπληροφόρησης. Μπορεί να είναι χίλια δυο τα οποία οπωσδήποτε περιλαμβάνουν την ηλιθιότητα, αλλά σίγουρα δεν περιορίζονται σ’ αυτήν.
Αντιθέτως, η απάντηση «μας ψεκάζουν» στην ερώτηση για τα ίχνη των αεροπλάνων δεν έχει να κάνει με κανένα συμφέρον και σίγουρα δεν έχει να κάνει με μαζική προπαγάνδα. Είναι μια απάντηση απαλλαγμένη από δεύτερες και τρίτες σκέψεις. Είναι καθαρή. Δεν έχει να κάνει με κάποια προσδοκία, δεν έχει να κάνει με κάποια ελπίδα, δεν έχει να κάνει με τίποτα άλλο πέρα από την ευφυία αυτού που τη δίνει. Στην πραγματικότητα, η συγκεκριμένη ερώτηση είναι ένα, όχι και τοσο καλά, καμουφλαρισμένο «είστε ηλίθιος»; Και σ’ αυτό το «είστε ηλίθος» 28,7% των ανθρώπων γύρω μας απαντά ένα περήφανο και δυνατό ΝΑΙ.
Όλα τα παραπάνω δεν τα γράφω για να προβληματίσω τους συγκεκριμένους συμπολίτες. Δεν νομίζω ότι υπάρχει επιστροφή από την πίστη πως σε μπερδεύουν με κουνουπίδι. Οι άνθρωποι με την κουτοπόνηρη και φυγόπονη διάθεση να κατηγορούν κάποιους άλλους για τα χάλια τους δεν θα αλλάξουν ποτέ και οι λιγότερο ευφυείς από αυτούς πάντα θα ανακουφίζονται με σκοτεινές συνωμοσίες. Αυτοί οι συμπολίτες δεν μπορεί να σωθούν και πολύ πιθανό να μην το θέλουν. Στο κάτω-κάτω το πραγματικό πρόβλημα δεν είναι η δικιά τους σωτηρία. Είναι η σωτηρία των υπολοίπων.
Αν νομίζετε ότι δεν κινδυνεύετε και ότι αρκεί να μην έχετε τέτοιους ανθρώπους στον κύκλο σας, να σας θυμίσω ότι οι άνθρωποι αυτοί ψηφίζουν. Μια σκέψη μάλλον ανησυχητική, αν σκεφτεί κανείς πως 28,7% μπορεί να φέρει τα πάνω κάτω σε οποιαδήποτε εκλογική αναμέτρηση. Και το κακό δεν σταματά εκεί. Το 28,7% του πληθυσμού μπορεί να φτιάξει μια μεγάλη τηλεοπτική επιτυχία. Μπορεί να δημιουργήσει τάσεις στον πολιτισμό. Στην κατανάλωση. Μπορεί να γίνει παράγοντας καθορισμού του κοινωνικού περιβάλλοντος. Και το χειρότερο είναι πως όσο το σκέφτομαι, τόσο δεν μπορώ να σκεφτώ έναν τρόπο προστασίας.
Στην πραγματικότητα μπορεί να μην υπάρχει τρόπος προστασίας. Σε μια εποχή που χάρη στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης οι ηλίθιοι είναι πιο δυνατοί από ποτέ (περισσότερα εδώ), ίσως να μην υπάρχει τρόπος να περιορίσεις την ηλιθιότητα και ίσως να είμαστε καταδικασμένοι να ζήσουμε τον απόλυτο θρίαμβό της. Ίσως να είμαστε καταδικασμένοι να παρακολουθούμε το ποσοστό των ανθρώπων που πιστεύουν ότι τους ψεκάζουν, που πιστεύουν ότι η Γη είναι επίπεδη, που πιστεύουν ότι η Γη είναι σφαιρική αλλά κούφια, που δεν εμβολιάζονται και δεν εμβολιάζουν και τα παιδιά τους, να αυξάνεται. Όλο και περισσότερο. Μέχρι να μας παρασύρει όλους στην εξαφάνιση. Και μπράβο μας.
4°
