Λευτέρης Κρέτσος: Επενδυτική άνοιξη για οπτικοακουστικές παραγωγές στην Ελλάδα

Το βράδυ της Δευτέρας (26/3) μεγάλο πλήθος επαγγελματιών και εκπροσώπων του κινηματογράφου και της τηλεόρασης στην Ελλάδα συναντήθηκαν στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, για να παρακολουθήσουν την παρουσίαση του νέου επενδυτικού κινήτρου στήριξης των οπτικοακουστικών παραγωγών στη χώρα μας. Το κίνητρο ενίσχυσης θεσπίστηκε από το Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης βάσει του πρόσφατου νόμου 4487/2017. Καθώς το κίνητρο αποτελεί επιτέλους πραγματικότητα και αναμένεται εντός της εβδομάδας να εκδοθεί η Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) που περιγράφει τον τρόπο εφαρμογής του, ο Γενικός Γραμματέας Ενημέρωσης και Επικοινωνίας του ΥΨΗΠΤΕ, Λευτέρης Κρέτσος, λύνει όλες μας τις απορίες σχετικά με αυτό.

Τι είναι ακριβώς το κίνητρο επιχορήγησης για τα οπτικοακουστικά έργα;
Η παροχή του επενδυτικού κινήτρου της επιχορήγησης (το λεγόμενο cash rebate, στα αγγλικά) έχει στόχο την ανάπτυξη της παραγωγής οπτικοακουστικών έργων στην Ελλάδα. Θεσπίζεται, δηλαδή, επιτέλους στη χώρα μας κάτι πoυ ήδη υπάρχει σε όλες τις άλλες χώρες της υφηλίου: κίνητρο ενίσχυσης των οπτικοακουστικών (κινηματογράφος - fiction, documentary, high-end tv shows, animation κλπ.)  Στην ουσία πρόκειται για επιστροφή δαπανών από το κόστος της παραγωγής οπτικοακουστικών έργων που έγιναν στην Ελλάδα.

Ήταν αναγκαία η παροχή αυτού του κινήτρου;
Υπήρχε τεράστια ανάγκη και έπρεπε να είχε εφαρμοστεί προχθές. Οι περισσότερες χώρες του κόσμου έχουν κατανοήσει την οικονομική σημασία φιλοξενίας οπτικοακουστικών παραγωγών και προσφέρουν γη και ύδωρ στους διεθνείς επενδυτές. Όλες οι διεθνείς μελέτες δείχνουν ότι όπου αντίστοιχα μέτρα εφαρμόστηκαν παρατηρήθηκαν πολύ θετικά αποτελέσματα τόνωσης της εγχώριας οικονομίας. Αυτό επιτυγχάνεται μέσα από την προσέλκυση επενδύσεων και κεφαλαίων από το εξωτερικό, αλλά και από την ανάπτυξη της εγχώριας οπτικοακουστικής βιομηχανίας, καθώς και την προώθηση συμπαραγωγών με φορείς και παραγωγούς του εξωτερικού.

Απευθύνεται και σε ξένους και σε έλληνες παραγωγούς;
Aκριβώς. Προϋπόθεση για ξένους παραγωγούς είναι να  δουλέψουν με ελληνική εταιρεία παραγωγής ή ιδρύσουν τη δική τους εδώ. Φυσικά μπορούν να κάνουν αίτηση υπαγωγής στο καθεστώς ενίσχυσης και ελληνικά projects - εταιρείες παραγωγής.

Τι ύψους ενίσχυση μπορεί να διεκδικήσει ένας παραγωγός μέσω του σχήματος;
Η ενίσχυση είναι έτσι κι αλλιώς υψηλή (25%) και ισχύει για όλα τα έργα ανεξαρτήτως μεγέθους παραγωγής. Με τις ελάχισtες απαραίτητες δαπάνες στα 100.000 ευρώ, πρακτικά μπορούν να ενταχθούν οι περισσότερες χαμηλού ή μεσαίου προϋπολογισμού εγχώριες παραγωγές. Επιπλέον, με το μέγιστο ποσό στα 5.000.000 ευρώ εντάσσονται όλα τα μεγάλα projects. Δεν κάνουμε αποκλεισμούς μεταξύ μικρών ή μεγάλων επιχειρήσεων, μεταξύ ελληνικών ή μη ελληνικών εταιριών. Θέλουμε απορρόφηση και αξιοποίηση του μέτρου και μια vibrant εγχώρια οπτικοακουστική βιομηχανία που μπορεί να ανταποκριθεί με επιτυχία ακόμη και στα πιο απαιτητικά projects του εξωτερικού.

Μπορεί κάποιος παραγωγός να λάβει χρήματα και από την Ελλάδα και από άλλες χώρες για την ίδια ταινία ή τηλεοπτική σειρά;
Το κίνητρο πατάει στην ευρωπαϊκή σχετική νομοθεσία και στο λεγόμενο γενικό απαλλακτικό κανονισμό. Σύμφωνα με τους κανονισμούς της ΕΕ, το 50% που μάξιμουμ μπορεί να λάβει ένας παραγωγός σε κράτος-μέλος της ως κρατική ενίσχυση μπορεί να γίνει 60% εφόσον πρόκειται για συμπαραγωγή, ακόμα και 70% στην περίπτωση του ΕΚΟΜΕ, αν αφορά αυτό που η ΕΕ ορίζει ως «δύσκολο οπτικοακουστικό έργο», δηλαδή, πρώτο ή δεύτερο έργο ενός σκηνοθέτη ή παραγωγού, έργο με περιορισμένη διανομή στις διεθνείς αγορές, έργο σε γλώσσα περιορισμένης εμβέλειας όπως η ελληνική, ή έργο χαμηλού προϋπολογισμού (με budget κάτω από 500.000 ευρώ.) Αξίζει να τονιστεί ότι σε αυτό το πλαφόν των 50% –και εν δυνάμει 60%-70%– δεν συνυπολογίζονται οι ενισχύσεις από το Eurimages ή το Media.

Πώς μπορεί κάποιος ενδιαφερόμενος παραγωγός να κάνει αίτηση, και πότε θα ξέρει εάν το project του πληρεί τις προϋποθέσεις για να λάβει την ενίσχυση;
Οι αιτήσεις γίνονται στην ιστοσελίδα www.ependyseis.gr. Από κει και πέρα, ο μηχανισμός έχει σχεδιαστεί προσεκτικά ώστε να αποφευχθούν τα γραφειοκρατικά κωλύματα και η διαδικασία να κυλήσει όσο το δυνατόν πιο ομαλά, με ταχύτητα, ευελιξία και χωρίς προβλήματα. Επιπλέον, θα τηρηθεί καθεστώς απόλυτης διαφάνειας. Υπάρχουν συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα για την έγκριση, αλλά και την αποπληρωμή των επιδοτούμενων παραγωγών: Η έγκριση ενός οπτικοακουστικού έργου ολοκληρώνεται εντός 45 ημερών από την ημερομηνία αίτησης. Αντίστοιχα, η αποπληρωμή ενόςεγκεκριμένου επενδυτικού σχεδίου ολοκληρώνεται σε χρονικό διάστημα 4-6 μηνών. Περιμένουμε να ανοίξει το σύστημα εντός της εβδομάδας.

Υπάρχουν περιορισμοί για την ένταξη ενός project στο σχήμα;
Βασική προϋπόθεση για την υπαγωγή των έργων στο επενδυτικό κίνητρο είναι η συγκέντρωση της απαραίτητης βαθμολογίας σύμφωνα με τον κατάλογο των πολιτιστικών κριτηρίων, βάσει των οποίου κρίνεται πρακτικά η μοναδικότητα του παραγόμενου οπτικοακουστικού έργου σε σχέση με τη χώρα μας. Και αυτή η προσέγγιση διευκολύνει τους παραγωγούς, γιατί για παράδειγμα δεν είναι υποχρεωμένοι να καταθέσουν το σενάριό τους και η απόφαση για το έργο τους δε βασίζεται σε υποκειμενικές αξιολογικές κρίσεις. Ταυτόχρονα ικανοποιεί και τις δικές μας προθέσεις να αναδειχθεί η πολιτιστική, ιστορική, γεωγραφική και τουριστική μοναδικότητα της Ελλάδας ως τόπου προσέλκυσης υλοποίησης διεθνών παραγωγών, στηρίζοντας ταυτόχρονα την εγχώρια παραγωγή.

Ποιος ακριβώς είναι ο ρόλος του νεοσύστατου Εθνικού Κέντρου Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας (Ε.Κ.Ο.Μ.Ε.);
Το ΕΚΟΜΕ είναι ο φορέας πραγματοποίησης του κινήτρου, από την αρχή ως το τέλος. Πρόκειται για διυπουργικό όργανο, το οποίο συνιστά το διάδοχο του Ινστιτούτου Οπτικοακουστικών Μέσων και του Εθνικού Οπτικοακουστικού Αρχείου που καταργήθηκαν λίγο πριν το κλείσιμο της ΕΡΤ.

Γιατί δεν έγινε κάποια πρωτοβουλία σαν και αυτή στο παρελθόν;
Όλες οι πρωτοβουλίες μέχρι σήμερα ήταν αποσπασματικές και με βραχυχρόνιο ορίζοντα. Επίσης δεν υπήρχε η πολιτική βούληση να περιοριστούν συντεχνιακές λογικές. Η υιοθέτηση σήμερα του επενδυτικού κινήτρου είναι αποφασιστικής σημασίας και σπάει μια παράδοση αδράνειας και απρονοησίας του νομοθέτη για την ανάπτυξη του κλάδου. Δεν πρέπει όμως να εφησυχάσουμε ούτε να ευλογήσουμε τα γένια μας. Έχουμε ακόμη δρόμο μέχρι να κερδίσουμε ως χώρα τα οφέλη του να θεωρούμαστε ένας διεθνής ελκυστικός προορισμός εγακτάστασης οπτικοακουστικών επενδύσεων. Υπάρχουν και άλλα βήματα που πρέπει να γίνουν, όπως η απλοποίηση των διαδικασιών λήψης άδειας κινηματογράφησης. Ως κυβέρνηση εργαζόμαστε σε αυτήν την κατεύθυνση και αυτή τη φορά πιστεύω θα δοθεί ένα τέλος στα γραφειοκρατικά και όποια άλλα εμπόδια υπάρχουν.

Με ποια κριτήρια επιλέχθηκε το συγκεκριμένο είδος κινήτρου ενίσχυσης (cash rebate);
Το συγκεκριμένο κίνητρο με τη μορφή του cash rebate επιλέχθηκε γιατί έχει το πλεονέκτημα ότι είναι σε μεγάλο βαθμό αυτοχρηματοδοτούμενο, καθώς θα επιστρέφει στο ελληνικό δημόσιο μέρος των δαπανών από παραγωγές που θα έχουν αποδεδειγμένα πραγματοποιηθεί και επομένως φορολογηθεί. Συνιστά επιπλέον το πιο διαδεδομένο κίνητρο ενίσχυσης της οπτικοακουστικής παραγωγής.

Σε τι οφέλη μπορούμε να αποβλέπουμε μέσα από την επιτυχή εφαρμογή του κινήτρου;
Η προσέλκυση στη χώρα ξένων και εγχώριων άμεσων επενδύσεων σε οπτικοακουστικές παραγωγές θα φέρει πολλαπλασιαστικά οφέλη στην οικονομία της χώρας. Η επιτυχής εφαρμογή του κινήτρου θα έχει άμεση επίδραση στην απασχόληση και στην ευρύτερη οικονομική και επιχειρηματική δραστηριότητα, αφού πέρα από τους καλλιτεχνικούς και τεχνικούς συντελεστές της παραγωγής. Ας μη ξεχνάμε ότι πίσω από τις κάμερες εργάζονται πολλοί άνθρωποι, κατά τη διάρκεια της παραγωγής δραστηριοποιούνται μια ποικιλία επαγγελμάτων και υπηρεσιών από χρηματοοικονομικές και  νομικές υπηρεσίες, ασφαλιστικές υπηρεσίες μέχρι τη διαμονή, διατροφή και την ενοικίαση μεταφορικών μέσων και την κατασκευή ρούχων και σκηνικών. Ο κλάδος της τηλεόρασης και του κινηματογράφου απασχολεί δεκάδες επαγγέλματα.