Και ξαφνικά, καβγάς (και) για τη συνταγματική αναθεώρηση

Μέσα σε ελάχιστα εικοσιτετράωρα, η έτσι κι αλλιώς αναιμική συνοχή του Κινήματος Αλλαγής (ΚΙΝΑΛ) δοκιμάζεται ξανά, αυτή τη φορά εξαιτίας του θέματος συνταγματικής αναθεώρησης.

Τα γεγονότα εξελίχτηκαν ως εξής:

• Στις 19 Μαρτίου –και ενώ αναμένονταν οι κυβερνητικές προτάσεις για την αναθεώρηση– ο συνταγματολόγος κ. Νίκος Αλιβιζάτος (που ήταν και επικεφαλής της Επιτροπής η οποία είχε διοργανώσει τις εκλογές για την ανάδειξη ηγέτη στο υπό σύσταση, τότε, κόμμα του Κέντρου) διατύπωσε έξι βασικές προτάσεις για την αναθεώρηση του Συντάγματος.
• Ο βουλευτής του Κινήματος Αλλαγής κ. Βαγγέλης Βενιζέλος (συνταγματολόγος, πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Σαμαρά) διαφώνησε αμέσως και φανερά.
• Χτες Τρίτη, 27 Μαρτίου, ομάδα νομικών (Χριστόφορος Βερναρδάκης, Ανδρέας Δημητρόπουλος, Κώστας Ζώρας, Ηλίας Νικολόπουλος), υπό τον συνταγματολόγο υπουργό κ. Γιώργο Κατρούγκαλο έδωσε στη δημοσιότητα την αναμενόμενη πρόταση της κυβέρνησης για το θέμα.
• Την ίδια μέρα, η  πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ κ. Φώφη Γεννηματά κατέθεσε τις προτάσεις του πολιτικού σχηματισμού της για το θέμα.
• Ο πρωθυπουργός κ. Τσίπρας, με επιστολή του προς την κ. Γεννηματά –φιλικά γραμμένη και στον ενικό–, είπε ότι υλοποιεί δέσμευσή του να ξεκινήσει η διαδικασία της αναθεώρησης μέσα στην τετραετία της πρωθυπουργίας του. Ακόμα, συμφώνησε ότι υπάρχει επαρκής βάση για συζήτηση μεταξύ κυβέρνησης – ΚΙΝΑΛ και την κάλεσε να το συζητήσουν από κοντά. Ωστόσο, ο πρωθυπουργός προκαθορίζει το περιεχόμενο της όποιας μεταρρύθμισης στα δικά του μέτρα, κάνοντας λόγο για «προοδευτική Συνταγματική Αναθεώρηση» και πιέζοντας την κ. Γεννηματά να συρθεί στη δική του ατζέντα...
• Από τη μεριά του ο κ. Βενιζέλος ξαναδιαχώρισε εντελώς τη θέση του, αυτή τη φορά από το κόμμα του. Πέρα από την ουσία του θέματος, μίλησε για «στρατηγική σύγχυση». Πρώτο, ότι ούτε ο ίδιος, ούτε ο επίσης συνταγματολόγος βουλευτής του ΚΙΝΑΛ κ. Λοβέρδος ρωτήθηκαν. Δεύτερο, ότι είναι αντιφατικό από τη μια να κατηγορείς την κυβέρνηση ότι παραβιάζει το Σύνταγμα κι από την άλλη να συμπλέεις μαζί της.
• Εξάλλου, ο επικεφαλής του Ποταμιού κ. Σταύρος Θεοδωράκης κατέθεσε κι αυτός 11 προτάσεις για τη συνταγματική αλλαγή.
• Το Κίνημα Αλλαγής απάντησε στον κ. Βενιζέλο ότι το θέμα είχε συζητηθεί στο πρόσφατο ιδρυτικό Συνέδριο του σχηματισμού. Επιπλέον θριαμβολόγησε ότι έσυρε τον κ. Τσίπρα σε συζήτηση της αναθεώρησης σε θεσμική  - κανονική βάση, όχι σε ανεξέλεγκτο πλαίσιο.
• Παρέμβαση στη συζήτηση κάνει, μέσω της Athens Voice και ο κ. Θανάσης Διαμαντόπουλος, εκφράζοντας τη ριζική του διαφωνία με τις προτάσεις του κ. Αλιβιζάτου

Το ζήτημα, βέβαια, μόλις έχει ανοίξει. Αν το θέμα έρθει τελικά στο Κοινοβούλιο (οποιοιδήποτε 50 βουλευτές μπορούν να το θέσουν), η τωρινή Βουλή καλείται απλά να ψηφίσει με αυξημένη πλειοψηφία 180 ψήφων ποια άρθρα του Συντάγματος είναι αναθεωρητέα, ώστε η επόμενη να προχωρήσει σε αναθεωρήσεις με απλή πλειοψηφία 151 βουλευτών. Και μιλάμε για μείζονα πιθανά θέματα: εξουσίες του προέδρου της Δημοκρατίας, χωρισμός εκκλησίας από το κράτος, βουλευτική ασυλία, μη παραγραφή υπουργικών σκανδάλων, χρηματοδότηση των κομμάτων, ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων και πολλά άλλα.

Φυσικά, επειδή ζούμε στην Ελλάδα, ξέρουμε ότι το θέμα δεν είναι τόσο η ίδια η αναθεώρηση, όσο το πώς η διαδικασία θα προσθέσει ή θα αφαιρέσει ισχύ στους υπάρχοντες πολιτικούς σχηματισμούς την τρέχουσα στιγμή και στο άμεσο μέλλον. Έτσι σκέφτονται τα ελληνικά κόμματα. (Κι όλα αυτά, αν δεν γίνουν πρόωρες εκλογές).

Από την άποψη αυτή, ο μέχρι στιγμής χαμένος μοιάζει είναι το ΚΙΝΑΛ, το οποίο εκπέμπει ποικίλα σήματα, σε κάθε άλλο παρά συντεταγμένη γραμμή: Γεννηματά, Βενιζέλος, Θεοδωράκης, Αλιβιζάτος και βλέπουμε. Αν με τη «σφήνα» των προτάσεων για αναθεώρηση η κυβέρνηση ήθελε να προκαλέσει σύγχυση στο ΚΙΝΑΛ (βουλευτές, στελέχη, ψηφοφόροι), φαίνεται ότι το πέτυχε. Αυτό μέχρι να δούμε πώς θα κλείσει η εκκρεμότητα, αν κλείσει καν, γιατί «τρέχουν» παράλληλα άλλα θέματα μάλλον σοβαρότερα: η κράτηση των «2» στην Τουρκία, η υπόθεση Novartis, η ονομασία της ΠΓΔΜ, το τέλος των Μνημονίων κλπ.

Σημείωση: O κ. Κώστας Χρυσόγονος ενημέρωσε την A.V. ότι δεν συμμετέχει στην ομάδα των νομικών που υπό τον υπουργό κ. Γιώργο Κατρούγκαλο έδωσε στη δημοσιότητα την αναμενόμενη πρόταση της κυβέρνησης, όπως είχε αναφερθεί στην αρχική εκδοχή του άρθρου. 

d.fyssas@gmail.com