Ιδανικά οι διαδικασίες για τη δημιουργία του νέου φορέα της Κεντροαριστεράς, αυτό το διήμερο, αφορούν στη συγκρότηση ενός ισχυρού τρίτου πόλου, τέτοιου που να καλύπτει όλο το ιδεολογικό φάσμα ενός προοδευτικού δημοκρατικού κόμματος: τον δημοκρατικό σοσιαλισμό, τη σοσιαλδημοκρατία, την ανανεωτική αριστερά, τον πολιτικό φιλελευθερισμό, την πολιτική οικολογία και το προοδευτικό μεταρρυθμιστικό κέντρο.
Οι 200 και πλέον χιλιάδες που προσήλθαν στις κάλπες για την ανάδειξη του νέου αρχηγού, ζεσταίνοντας την υπόθεση της ανασυγκρότησης της Κεντροαριστεράς, αναμένουν τη δημιουργία ενός σύγχρονου καινοτόμου φορέα, με ενισχυμένες συμμετοχικές διαδικασίες και μια νέα αντίληψη στις σχέσεις κόμματος, πολιτών και κράτους. Έναν φορέα με διακριτό πολιτικό στίγμα και σαφές πολιτικό πρόγραμμα. Μια σοβαρή εναλλακτική πρόταση για τη διακυβέρνηση της χώρας, μέσω προωθητικών συνθέσεων, για τις ρηξικέλευθες μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη ο τόπος.
Ωστόσο πολλοί, και εκ των πρωταγωνιστών του Κινήματος ακόμη, εκφράζουν ανησυχίες και προβληματισμό για την πορεία του εγχειρήματος. Κάποιοι κάνουν λόγο για τον κίνδυνο ενός άνευρου συνεδρίου, μιας Κεντροαριστεράς σε καμπή, που ροκανίζει μεθοδικά το κεφάλαιο του Νοεμβρίου ή τείνει να εξαντλεί τη δυναμική του.
Για τους αισιόδοξους μπαίνουν τα θεμέλια, μέσω της επικύρωσης από το συνέδριο των τριών κειμένων, για τη δημιουργία μιας ισχυρής παράταξης, αφού η μεγάλη πρόκληση είναι να επιτευχθούν σε πρώτη φάση οι συναινέσεις και οι πολιτικές - προγραμματικές συγκλίσεις. Μιλούν για έναν νέο οδικό χάρτη για την αυτόνομη πορεία του κινήματος, ανταγωνιστικά τόσο ως προς τη ΝΔ όσο και ως προς τον ΣΥΡΙΖΑ.
Για άλλους, συμμετέχοντες στο συνέδριο, οι πολιτικές δυνάμεις που απαρτίζουν το Κίνημα Αλλαγής φαίνεται να μην έχουν συνεννοηθεί ούτε για τη μορφή του κόμματος ούτε για την πολιτική του ταυτότητα, η οποία εκφράζεται όχι μόνο μέσω μιας ιδεολογικής πλατφόρμας, αλλά, κυρίως, καθώς οι χώρες πρέπει να κυβερνιούνται, μέσω της στρατηγικής των συνεργασιών που αφορούν στη διακυβέρνηση.
Οι οργανωτικές αδυναμίες, όπως καταγράφηκαν κατά τις προσυνεδριακές διαδικασίες, ανέδειξαν ότι κινήθηκαν δυνάμεις στον νέο φορέα, χρησιμοποιώντας τις παλιές γνωστές μεθόδους των κομματικών μηχανισμών, του ελέγχου και της χειραγώγησης μελών και οργάνων. Οι πυροσβεστικές παρεμβάσεις και οι έκτακτες αποφάσεις της τελευταίας στιγμής, μετά από μαραθώνιες διαπραγματεύσεις, μάλλον επιβεβαιώνουν την καχυποψία μεταξύ των εταίρων, αλλά και τους φόβους για εκφυλισμό του ιδρυτικού συνεδρίου σε μάχη χαρακωμάτων και αναμέτρησης ενδοπαραταξιακών συσχετισμών και δυνάμεων.
Το βέβαιο είναι ότι το εν λόγω συνέδριο δεν καλείται να απαντήσει στα καίρια ζητήματα, όπως αυτό των συμμαχιών, αναβάλλοντάς τα για το μέλλον, ενώ και η μορφή του φορέα, ως ομοσπονδιακό σχήμα, έχει ορίζοντα μέχρι τις εκλογές. Άρα αυτό στο οποίο συμφωνούν όλες οι τάσεις και οι συνιστώσες είναι ότι στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα μεταβατικό συνέδριο.
Σε τεντωμένο σχοινί στο παρά πέντε του συνεδρίου
Η ακύρωση των εσωκομματικών εκλογών για την ανάδειξη συνέδρων προκάλεσε τριγμούς μεταξύ των εταίρων του Κινήματος Αλλαγής. Ο Σταύρος Θεοδωράκης και δυνάμεις με μικρή δυνατότητα εκπροσώπησης διαφωνούσαν για εκλογές από τη «βάση», με το επιχείρημα ότι πριν καν σχηματιστεί ο νέος φορέας, οι κομματικοί μηχανισμοί και οι «φατρίες» θα είχαν το λόγο. Στον αντίποδα, ο κ. Ανδρουλάκης είχε προτείνει να είναι όλοι οι σύνεδροι εκλεγμένοι, με το επιχείρημα ότι δίνοντας τον λόγο στους πολίτες που ενεγράφησαν μέλη του νέου φορέα θα ανοιχτεί το κόμμα «εκτός κλειστών γραφείων».
Με ενδοιασμούς δέχτηκε την απόφαση ο Γιώργος Καμίνης, καθώς θεωρεί ότι ο διορισμός των συνέδρων δίνει λάθος μήνυμα, ενώ την ανησυχία του για αυτού του είδους τις διαμάχες εξέφρασε και ο Θανάσης Θεοχαρόπουλος.
Η αιφνιδιαστική απόφαση της Φώφης Γεννηματά, την περασμένη Πέμπτη, να οριστούν και οι 2.700 υποψήφιοι ως σύνεδροι, μπορεί να αποδόθηκε από τη Χαρ. Τρικούπη ως κίνηση «ανοίγματος» της διαδικασίας, ωστόσο ήταν μια πυροσβεστική προσπάθεια της τελευταίας στιγμής, προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος ενός πολιτικού ατυχήματος.
Άρχισαν τα όργανα
Έπειτα από αρκετές άκαρπες προσπάθειες, το Πολιτικό Συμβούλιο του νέου φορέα αποφάσισε, κατά πλειοψηφία, τα όργανα του Κινήματος Αλλαγής να είναι διορισμένα με αναλογικό και αντιπροσωπευτικό τρόπο από τα κόμματα που μετέχουν στο Κίνημα. Αξίζει να σημειωθεί ότι ορισμένοι εκ των εταίρων είχαν προειδοποιήσει ότι δεν θα λάβουν μέρος στα νέα όργανα, εάν αυτά προέκυπταν με εκλογή. Σημειώνεται, επίσης, ότι ο Νίκος Ανδρουλάκης διαφώνησε με τον διορισμό, ωστόσο δήλωσε ότι θα σεβαστεί την απόφαση της πλειοψηφίας προς χάρη της ενότητας του Κινήματος.
Επομένως στη νέα Κεντρική Επιτροπή, που θα έχει 350 μέλη, το ΠΑΣΟΚ θα έχει 128 μέλη, το Ποτάμι 67, το ΚΙΔΗΣΟ του Γιώργου Παπανδρέου 50, ο Νίκος Ανδρουλάκης 41, η ΔΗΜΑΡ 34 και ο Γιώργος Καμίνης 30. Η αναλογική αντιπροσώπευση καθησύχασε όσους εξέφραζαν την άποψη ότι σε αντίθετη περίπτωση θα εξασφάλιζε ηγεμονία το ΠΑΣΟΚ και οι ίδιοι δεν ήταν πρόθυμοι να συμμετάσχουν σε ένα εγχείρημα που δεν θα σήμαινε τίποτε άλλο παρά την ανοικοδόμηση του ΠΑΣΟΚ.
Τα αγκάθια του συνεδρίου / Τι κόμμα θέλουν οι τάσεις
Αν και όλοι οι πολιτικοί εταίροι προσέρχονται στο συνέδριο συμφωνώντας στη δημιουργία ενός ομοσπονδιακού κόμματος, τουλάχιστον μέχρι τις εκλογές, χωρίς να αναμένεται από καμία πλευρά να τεθεί θέμα περί του αντιθέτου, οι διαφωνίες εξακολουθούν να υφίστανται.
Το θέμα ωστόσο που δεν αποκλείεται να πέσει στο τραπέζι είναι αυτό των διαφορετικών κοινοβουλευτικών ομάδων. ΔΗΜΑΡ, Καμίνης, Ανδρουλάκης, Ραγκούσης πιέζουν προς την εκδοχή της ενιαίας κοινοβουλευτικής ομάδας, κάτι που θα συνέφερε τη Γεννηματά, αλλά βρίσκει άρνηση από το Ποτάμι, το οποίο θέλει να διατηρήσει την αυτονομία των χειρισμών του, προτάσσοντας ως επιχείρημα ότι δεν διαλύεται η κοινοβουλευτική ομάδα κόμματος που ψηφίστηκε από το εκλογικό σώμα.
Πολεμικό κλίμα στο ΠΑΣΟΚ
Για κατάργηση του ΠΑΣΟΚ χωρίς δημοκρατικές διαδικασίες κάνουν λόγο μέλη και στελέχη, κάποια από τα οποία, αν και σύνεδροι, δεν θα παραστούν στο συνέδριο. Σύμφωνα μάλιστα με πληροφορίες προετοιμάζεται κείμενο με 200 ήδη υπογραφές που δηλώνουν ότι δεν θα ακολουθήσουν στη δημιουργία του Κινήματος Αλλαγής, καθώς, όπως υποστηρίζουν, μια ομάδα αξιωματούχων αποφασίζει να κλείσει το κόμμα. Στον αντίποδα, από τους πολιτικούς εταίρους γίνεται λόγος για δυσκολία να επιτευχθεί η υπέρβαση. Πολλά από τα στελέχη που αρνούνται να συμμετάσχουν στο ΚΙΝΑΛ, αντιδρούν στη γραμμή ισορροπίας του νέου φορέα ανάμεσα σε ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ. Προωθούν την άποψη ότι σε κάθε περίπτωση ένα σοσιαλιστικό κόμμα θα πρέπει να στηρίξει μια κυβέρνηση με αριστερό πρόσημο.
Οι συμμαχίες είναι ένα ζήτημα που δεν θα τεθεί επισήμως (σε διαδικασία) στο συνέδριο του Κινήματος Αλλαγής με το επιχείρημα ότι είναι πρόωρο. Ωστόσο όλοι γνωρίζουν ότι αυτό θα είναι η μεγάλη πρόκληση, καθώς το βασικό πρόβλημα του Κινήματος είναι η αδυναμία στα πλευρά του. Ή, αλλιώς, αν χρειαστεί να επιλέξει κυβερνητικό σύμμαχο εάν αυτός θα είναι από δεξιά ή αριστερά.
Το ΚΙΝΑΛ θα επιλέξει στο συνέδριο τη γραμμή «ανταγωνιστικά με ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ». Στελέχη ωστόσο μας διευκρινίζουν, ως προς τις συμμαχίες, ότι είναι αυτές με στρατηγικό χαρακτήρα και οι βαχυπρόθεσμες-συγκυριακές. Στρατηγικά ο φορέας σαφώς δεν υπάρχει περίπτωση να συμπράξει με τη ΝΔ, τον αντίπαλο πόλο. Όμως, βραχυπρόθεσμα, δεν μπορεί να προσδιοριστεί ποιες μπορεί να είναι οι εξελίξεις. Σε μια τέτοια περίπτωση σημασία έχουν οι προϋποθέσεις που μπορούν να προβληθούν σε μια πρόσκαιρη, έκτακτη περίπτωση. Επομένως όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά. Το ζήτημα μπαίνει προσωρινά κάτω από το χαλί, αλλά θα αποτελέσει τη μητέρα των μαχών.
Τα βαρίδια
Η ύπαρξη των «βαριδίων» συνιστά μία ακόμη «αχίλλειο πτέρνα» του κόμματος και γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης από τους αντιπάλους του. Αν θέλει να βρει δυναμική, πρέπει να αναζητήσει λύση σε αυτό το πρόβλημα. Δεν είναι καθόλου εύκολο, προφανώς. Όπου βαρίδια παλαιά και μεγάλα στελέχη του ΠΑΣΟΚ, που ψάχνουν, κατά κάποιους, την ιστορική δικαίωση. Για τα βαρίδια έχουν κάνει λόγο το Ποτάμι και έμμεσα ο Γιώργος Καμίνης δηλώνοντας «δεν αποκλείεται εκ προοιμίου κανείς... όλα αυτά τα λύνει η ζωή...», ενώ άλλες δυνάμεις του Κινήματος Αλλαγής επιφυλάσσονται θεωρώντας ότι μια τέτοια συζήτηση είναι σαν να βάζεις το κάρο μπροστά από το άλογο.
Το πρόγραμμα του συνεδρίου
Το άνοιγμα των εργασιών του Συνεδρίου θα κάνει η Φώφη Γεννηματά το απόγευμα της Παρασκευής. Η πρόεδρος του κόμματος θα κλείσει και το συνέδριο το βράδυ του Σαββάτου. Στο άνοιγμα του συνεδρίου θα παραβρεθούν και θα μιλήσουν αντιπροσωπείες από όλα τα κόμματα που έχουν κληθεί (πλην ΑΝΕΛ και Χρυσής Αυγής), όπως και οι πρώην πρωθυπουργοί Κώστας Σημίτης και Γιώργος Παπανδρέου.
Τη δεύτερη ημέρα του συνεδρίου, το Σάββατο 17 Μαρτίου, θα γίνουν θεματικά τραπέζια συνεδριάσεων όπου και θα εκπονηθούν το καταστατικό και η διακήρυξη του νέου κόμματος.
Στη συνέχεια θα μιλήσουν ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Βαγγέλης Βενιζέλος και οι Νίκος Ανδρουλάκης, Γιώργος Καμίνης, Θανάσης Θεοχαρόπουλος, Σταύρος Θεοδωράκης και Φώφη Γεννηματά. Το συνέδριο θα κλείσει περίπου στης 21.00 του Σαββάτου, οπότε θα γίνουν και οι ψηφοφορίες για να εγκριθούν τα κείμενα.
