Η άνοιξη της Κεντροαριστεράς

Δεν υπάρχει καιρός: Είτε το Κίνημα Αλλαγής με το ιδρυτικό του συνέδριο σε λίγες μέρες (16-18 Μαρτίου) θα απαντήσει στα βασικά ερωτήματα της δυνητικής κοινωνικής του βάσης (με ποιους και για ποιους) αποκτώντας δυναμική, είτε θα συρθεί σε μια διαδικασία φθοράς παραμένοντας ένα μικρό και πληκτικό κόμμα που φορά καινούργια ρούχα για να κρύψει το γερασμένο του σώμα.

Τα πράγματα δεν πάνε καλά. Το διψήφιο ποσοστό που δείχνουν πολλές δημοσκοπήσεις είναι εύθραυστο και μπορεί να συρρικνωθεί σε συνθήκες προεκλογικής πόλωσης, ενώ μάλλον εκφράζει ένα αίτημα (κάντε κάτι) παρά ικανοποίηση για την υπάρχουσα κατάσταση.

Η απόφαση για μη εκλογή των συνέδρων και για συμμετοχή στο συνέδριο όλων όσοι είχαν δηλώσει υποψηφιότητα είναι πολύ χαρακτηριστική της παθολογίας: Ο αριθμός των ενδιαφερομένων (2.700) είναι πολύ μικρός και καθόλου δηλωτικός ενθουσιασμού, ενώ προηγήθηκε παρασκηνιακή σύγκρουση του μηχανισμού του ΠΑΣΟΚ με τις εκτός ΠΑΣΟΚ δυνάμεις για τον έλεγχο του εγχειρήματος. Όταν φάνηκε ότι μπορεί να υπάρξουν αποχωρήσεις ή de facto αποστασιοποίηση με τη συμμετοχή στις διαδικασίες εκλογής οργάνων, αποφασίστηκε μια ενωτική κίνηση για να αποφευχθούν συμπτώματα διάλυσης και όχι για να δοθεί πνοή στην προσπάθεια.

Όπως συνήθως συμβαίνει, οι οργανωτικές αρρυθμίες κρύβουν πολιτικές αδυναμίες. Η έκδηλη δυσφορία που προκάλεσε στην Χαριλάου Τρικούπη η συνάντηση Τσίπρα-Θεοδωράκη για να συζητήσουν την πρόταση του Ποταμιού για Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας είναι πολύ ενδεικτική της δυσπιστίας ανάμεσα στις δύο πλευρές. Υποτίθεται ότι η Φώφη και ο Σταύρος τα πάνε περίφημα αλλά πολλοί γύρω από τη Φώφη υποψιάζονται τον Σταύρο για κρυφή ατζέντα και πολλοί γύρω από τον Σταύρο μπήκαν στην πολιτική ακριβώς επειδή δεν άντεχαν αυτό που εκπροσωπεί η Φώφη.

H αλήθεια είναι ότι η κατάσταση έχει αντικειμενικές δυσκολίες. Με την παραπομπή στην προανακριτική για τη Novartis των Ευ. Βενιζέλου, Α. Λοβέρδου και Γ. Κουτρουμάνη το ΠΑΣΟΚ γίνεται επιθετικότερο στην αντικυβερνητική του στάση και ευθυγραμμίζεται ευκολότερα με τη ΝΔ σε υποθέσεις στις οποίες εμπλέκονται από κοινού. Το αποτέλεσμα είναι ότι σκληραίνει το αντιΣΥΡΙΖΑ μέτωπο και δυσκολεύει οποιαδήποτε συνεννόηση ακόμη και σε θέματα της προοδευτικής ατζέντας όπου υπάρχουν συγκλίσεις. Αντίθετα, το Ποτάμι που δεν έχει λερώσει τα χέρια του στα θολά νερά της εξουσίας αποφεύγει την ταύτιση με το «παλιό» και προσπαθεί να ακολουθήσει πολιτική αρχών σε θέματα εθνικής σημασίας, όπως το σκοπιανό ή τα ελληντουρκικά. Κάπου εκεί δημιουργούνται συγχύσεις και αντιφάσεις στο εσωτερικό του Κινήματος Αλλαγής, όπου το ΠΑΣΟΚ είναι ταυτόχρονα η λύση και το πρόβλημα, γιατί είναι η μεγαλύτερη και με διαφορά συνιστώσα αλλά ταυτόχρονα κουβαλάει και τις περισσότερες αμαρτίες από το παρελθόν.

Δεν υπάρχουν και πολλά που μπορεί να γίνουν. Ούτε το ΠΑΣΟΚ θέλει να αλλάξει δομικά, ούτε το Ποτάμι μπορεί να γίνει αδιαμαρτύρητα ουρά του ΠΑΣΟΚ, ούτε όλοι οι εταίροι του Κινήματος Αλλαγής (ΔΗΜΑΡ, ΚΙΔΗΣΟ, Γ. Καμίνης κοκ) μπορούν να αποκτήσουν ξαφνικά γοητεία και απήχηση στην κοινωνία, ούτε υπάρχει κάποια μεγάλη αφήγηση που μπορεί να συνεγείρει τα πλήθη.

Έτσι όπως έχουν έρθει τα πράγματα, η ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί μπορεί να αξιοποιηθεί έστω στο χαμηλότερο δυνατό επίπεδο:

-Να γίνει μια κάποια ανανέωση στο επίπεδο των προσώπων για να πάψει η κυριαρχία των βετεράνων και των επαγγελματιών της δημόσιας ζωής που απωθούν τον κόσμο.

-Να γίνει μια κάποια αυτοκριτική επί της ουσίας και όχι επί των προσχημάτων, τύπου δεν κάναμε αρκετές μεταρρυθμίσεις και η διαφθορά είναι κοινωνικό φαινόμενο.

-Να διαμορφωθεί ένας δημοκρατικός τρόπος εσωκομματικής λειτουργίας για να ενισχυθεί η επιρροή και η συμμετοχή της βάσης.

-Να αρθρωθούν προτάσεις με αρχή, μέση και τέλος που να απαντούν στις συλλογικές αγωνίες για τη μεταμνημονιακή πραγματικότητα (παιδεία, υγεία, κοινωνικό κράτος, παραγωγική ανασυγκρότηση, διαγενεακή δικαιοσύνη).

-Να αναζητηθούν έξυπνοι τρόποι επικοινωνίας και διαλόγου με τη νέα γενιά για να ανακοπεί η πορεία της κεντροαριστεράς προς ένα φυσικό τέλος λόγω της μεγάλης ηλικίας της συντριπτικής πλειοψηφίας των ψηφοφόρων της.

-Να αναλυθεί και να γίνει κατανοητή η μεγάλη αλλαγή στην πολιτική διαδικασία με την ενίσχυση του αντισυστημισμού, της θυμικής διάστασης στην κομματική επιλογή, του ανορθολογισμού στην ανάγνωση της πραγματικότητας, της ρηχότητας των σκέψεων που καθορίζουν την πρόθεση ψήφου, της επιρροής του διαδικτυακού χάους.

Το Κίνημα Αλλαγής μπορεί να διασωθεί ως μικρό κόμμα, ακόμη και τρίτο, λόγω της ανεπάρκειας των άλλων και του αδιεξόδου των περισσότερο μετριοπαθών πολιτών. Αν επιδίωξη είναι να παίρνουν μέρος στο παιχνίδι ως δυνητικοί κυβερνητικοί εταίροι, καλά πάνε. Αν έχουν αίσθηση κοινωνικής ευθύνης, πιστεύουν στον ιστορικό τους ρόλο για την πρόοδο και θέλουν την αλλαγή της χώρας, πρέπει πρώτα να αλλάξουν οι ίδιοι.