Κωνσταντίνος Καραμανλής και Ελλάδα-Τουρκία

Στις δεκαετίες της Μεταπολίτευσης και έως τον θάνατό του συναντούσα πολύ συχνά τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, με τον οποίο με συνέδεε σχέση αγάπης και εμπιστοσύνης, και είχαμε μακρές συζητήσεις για όλα τα ζητήματα εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής. Ήμουν τα χρόνια εκείνα πολιτικός συντάκτης αρχικά του Βήματος, εν συνεχεία της Ελευθεροτυπίας και κατόπιν διευθυντής της Καθημερινής. Αμέσως μετά από κάθε συνάντηση κρατούσα λεπτομερείς σημειώσεις για τη συζήτηση που είχε προηγηθεί, αυτονόητα όμως τηρούσα αυστηρά τους κανόνες του off the record για πολλά που δεν έπρεπε να δημοσιευθούν. Ορισμένες από τις σημειώσεις αυτές έχω δημοσιεύσει στο βιβλίο μου «Η Αθέατη Όψη». Άλλες που αφορούν κυρίως ορισμένα από τα λεπτά ζητήματα της εξωτερικής πολιτικής δεν πρέπει να κοινολογηθούν. Θεωρώ ωστόσο εξαιρετικά χρήσιμο στη σημερινή συγκυρία να καταγράψω ορισμένες από τις απόψεις του Κωνσταντίνου Καραμανλή για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, που δεν βλάπτει να δημοσιοποιηθούν.

Τι έχει πει ο Κωνσταντίνος Καραμανλής

«Η απειλή είναι άμεση και μεγάλη. Οι Τούρκοι φιλοδοξούν να γίνουν υπερδύναμη στη περιοχή , οι χωροφύλακες της Μέσης Ανατολής, όπως ήταν παλιά η Περσία. Μη κοιτάς που ο Σάχης ήταν ανόητος, έκανε όλα τα λεφτά όπλα και άφηνε τον κόσμο να πεινάει. Γι’ αυτό και έπεσε. Αν λοιπόν φανούν οι Τούρκοι πιο έξυπνοι και το πετύχουν θα έχουμε μεγάλο πρόβλημα. Γιατί αυτό θα ενισχύσει τη θέση τους και τις βλέψεις τους προς τα Δυτικά. Πρέπει επιτέλους να ξυπνήσουμε και να καταλάβουμε ότι έχουμε πρόβλημα ασφάλειας , πρόβλημα συνόρων. Όλα τα άλλα είναι σαχλαμάρες».

«Η Τουρκία δεν πρόκειται να κηρύξει πόλεμο. Θα συνεχίσει τις προκλήσεις και θα αναμένει ελληνικές αντιδράσεις, ώστε να εμφανισθεί η Ελλάδα ως ο επιτιθέμενος,  ή μία νέα ελληνική γκάφα σαν της Κύπρου. Πρέπει να προχωρήσουμε κάποτε σε διάλογο με τη Τουρκία και πρέπει να λυθούν κάποια στιγμή τα προβλήματα, πριν καταστούν πολύ επικίνδυνα και οδηγήσουν σε πόλεμο. Αν γίνει πόλεμος θα μας προκαλέσουν να χτυπήσουμε πρώτοι, ώστε να μας επιρρίψουν την ευθύνη. Και βέβαια  μπορεί αναγκασθούμε να χτυπήσουμε για τη τιμή και την ιστορία μας. Γι’ αυτό κύριο αποτρεπτικό όπλο δικό μας είναι η διεθνής θέση της Ελλάδος».

«Ο κίνδυνος είναι εξ Ανατολών. Δες τον χάρτη. Αντικειμενικός  στόχος του σύγχρονου πολέμου είναι να καταλάβεις εδάφη του αντιπάλου και μετά να τον σύρεις σε διαπραγμάτευση, όπου θα επιβάλεις τους όρους σου. Γι ‘ αυτό και δεν πρέπει να γίνει πόλεμος, δεδομένου ότι εμείς δεν διεκδικούμε τίποτε από τη Τουρκία ενώ η Τουρκία διεκδικεί από εμάς. Για εμάς οι προτεραιότητες είναι πρώτον η οικονομική ανόρθωση, δεύτερον η επίλυση των προβλημάτων, που είναι αγκάθια στις σχέσεις μας με άλλες χώρες, όπως το Σκοπιανό, και τέλος η αντιμετώπιση της Τουρκίας, που είναι η αληθινή και μεγάλη απειλή».  

«Πρέπει να το καταλάβουμε καλά. Έχουμε πρόβλημα. Η Τουρκία απειλεί τα ανατολικά νησιά μας και τη Θράκη. Και εμείς εδώ συζητάμε για βλακείες. Είμαστε ένας απέραντος καφενές. Δεν είμαστε σοβαροί άνθρωποι. Και καμιά ώρα θα το πληρώσουμε αυτό. Είμαστε η μόνη χώρα της Ευρώπης που απειλούνται τα σύνορά της από παντού. Αν δεν τα καταλάβουμε αυτά, δεν κάνουμε τίποτα. Είμαστε καταδικασμένοι».

Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής μου είχε αφηγηθεί και τα ακόλουθα σχετικά με τις συναντήσεις του και τις συνομιλίες του με τους πολιτικούς αρχηγούς για τα ζητήματα της εξωτερικής πολιτικής στις αρχές της δεκαετίας του 1990, επί κυβερνήσεως Μητσοτάκη:

«Έρχονται εδώ. Τους βλέπω και τους τρεις. Φοβάμαι ότι δεν έχουν μυαλό μέσα στο κεφάλι τους. Τους τα είπα ωμά: Κινδυνεύουμε να χρεωκοπήσουμε. Και παράλληλα έχουμε μείζον πρόβλημα ασφαλείας. Η Τουρκία απειλεί τα σύνορά μας, την υπόστασή μας. Τα Βαλκάνια είναι άνω-κάτω. Πρέπει να κάτσετε μαζί και οι τρεις, να συμφωνήσετε σε όσα μπορείτε να συμφωνήσετε, να βρείτε μία άκρη, να απεμπλέξετε από την κομματική αντιδικία τα εθνικά θέματα και να χαράξετε εθνική πολιτική σε αυτά τα ζητήματα που αφορούν την υπόστασή μας. Εγώ, τους είπα, είμαι στη διάθεσή σας να σας διευκολύνω στη διαδικασία αυτή.

Ξέρεις τι έγινε; Ο Μητσοτάκης συμφώνησε εδώ μαζί μου αλλά δεν έκανε τίποτε. Ο Παπανδρέου μου είπε: Πρόεδρε, δίκιο έχεις αλλά δεν γίνεται. Ο Μητσοτάκης κάνει του κεφαλιού του, δεν ακούει κανέναν. Πήγε τώρα και μπλέχτηκε στον πόλεμο στο Ιράκ. Εγώ διαφωνώ. Δεν με ρώτησε. Πώς τώρα εγώ θα κάμω κοινή πολιτική μαζί του; Πρόεδρε, μου λέει, τι να κάνω; Φωνάζουν και οι δικοί μου. Άσε να δούμε. Αν συμφωνεί και ο Φλωράκης, βλέπουμε. Θα συνεννοηθώ μαζί του.

Τα ίδια και ο Φλωράκης. Μου έλεγε τα δικά του. Έχει και το συνέδριό του. Έχει προβλήματα, μου είπε».

Θυμίζουν πολύ τα όσα έλεγε τότε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής τα όσα συμβαίνουν και σήμερα και νομίζω ότι ισχύουν στο ακέραιο και οι απόψεις που υποστήριζε. Η μεγάλη διαφορά όμως είναι ότι τότε υπήρχε ηγέτης ενώ σήμερα…