Πριν από λίγο καιρό στεκόμουν μπροστά σε μία εμβληματική προσωπικότητα της τέχνης. Άνθρωπος με μόρφωση και έμπνευση. Μου έκανε μία ερώτηση. «Γνωρίζεις τη χημική σύσταση αυτών των γραμμών που αφήνουν πίσω τους τα αεροπλάνα;» Έγειρα το κεφάλι στο πλάι, σαν κουτάβι. Ένα δευτερόλεπτο δεν μου έφτανε για να αποφασίσω αν επρόκειτο περί αστείου ή μίας αληθινά σοβαρής ερώτησης. Προσπάθησα να πατήσω και στις δύο εκδοχές. Χασκογέλασα λέγοντας ότι δεν μπορώ να ξέρω τι άλλο πέρα από κηροζίνη μπορεί να φτιάχνει άσπρες γραμμές στον ουρανό. «Αυτό είναι το πρόβλημα. Κανένας δεν ξέρει. Και κανένας δεν μας λέει. Δεν μας απαντούν». Η συζήτηση συνέχισε να βαδίζει στις μύτες των ποδιών. «Δεν σου λέω ότι μας ψεκάζουν σώνει και καλά, σου λέω ότι δεν απαντούν πειστικά για ποιο λόγο σχηματίζονται οι γραμμές στον ουρανό». Δεν επέτρεψα την έκπληξη να εξελιχθεί σε σοκ, ωστόσο το κράτησα ως σημείωση μέσα μου, ήταν κάτι που με εντυπωσίασε.
Πριν από λίγες μέρες στους Δελφούς τα κατάλαβα όλα. Παρουσιάστηκαν, συνοπτικά, τα αποτελέσματα μεγάλης έρευνας που έγινε από την MRB για λογαριασμό της «ΔιαΝΕΟσις». Θέμα της έρευνας είναι «Τι πιστεύουν οι Έλληνες». Που λέτε, το 30% των συμπατριωτών μας υποψιάζεται ότι κάτι περίεργο συμβαίνει στον ουρανό. Μάλλον εκτελούνται αεροψεκασμοί. Και το 85% πιστεύει ότι πάνω από τα σύννεφα, τα χημικά και τα αεροπλάνα, υπάρχει Θεούλης. Άλλωστε οι μισοί από μας εκκλησιάζονται τουλάχιστον μία φορά τον μήνα. Οκτώ στους δέκα είναι βέβαιοι για τη δράση μυστικών οργανώσεων στην Ελλάδα και τον κόσμο. Αν βγεις σε ένα μπαρ και πεις ότι ξέρεις για τους «Ιλουμινάτι» και την «Ομάδα Έψιλον», οι περισσότεροι θα σε πάρουν στα σοβαρά. Αν χρειαστεί, μπορεί και να σε ψηφίσουν. Επίσης αγαπάμε τη Ρωσία και θεωρούμε τον Πούτιν ιδανικό ηγέτη. Εννοείται ότι αυξάνονται οι οπαδοί της θανατικής ποινής. Πάνω από τους μισούς του δείγματος πιστεύουν ότι Έλληνας γεννιέσαι, δεν γίνεσαι. Υπό φυσιολογικές συνθήκες το διαβάζεις και χτυπάς το κεφάλι σου στον τοίχο. Εκτός κι αν μπορείς όλους αυτούς να τους κάνεις μπαλάκι και να τους πετάς στον τοίχο, στα πλακάκια, στο WC του πρωθυπουργικού γραφείου.
Αρκετοί από σας θα πουν ότι όλοι αυτοί δεν ζουν ανάμεσά μας. Λάθος. Είμαστε εμείς που ζούμε ανάμεσα σε αυτούς.
Αρκετοί από σας θα πουν ότι όλοι αυτοί δεν ζουν ανάμεσά μας. Λάθος. Είμαστε εμείς που ζούμε ανάμεσα σε αυτούς. Κάποιοι θα φωνάξουν ότι μας απειλεί η ηλιθιότητα. Εντάξει, αλλά θυμηθείτε το παράδειγμα που σας έδωσα στην αρχή. Δεν είναι απαραιτήτως ηλίθιοι όσοι πιστεύουν ηλίθια πράγματα. Από την έκρηξη των social media και μετά, η βλακεία μεταδίδεται περίπου όπως η γαστρεντερίτιδα – κάπου θα ακουμπήσεις και ο ιός θα βουτήξει μέσα σου. Αυτό όμως που κάνει τοξικό το μείγμα της συλλογικής μας συνείδησης είναι ο συνδυασμός της ανοησίας με τη βαθιά συντήρηση. Παράδειγμα: Ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού πιστεύει ότι υπάρχουν μυστικές οργανώσεις που μας ψεκάζουν. Αυτοί οι άνθρωποι δεν έχουν σχηματίσει, απλώς, μία θεωρία πάνω στην οποία μπορούν να αποδώσουν τις περιπέτειές μας, έχουν χτίσει και το τέλειο πρόσχημα ώστε να απέχουν πλήρως από κάθε μεταρρυθμιστική συζήτηση. Άλλο παράδειγμα: Όταν πάνω από τους μισούς Έλληνες θεωρούν ιδανικό ηγέτη τον Πούτιν, τότε είναι λογικό να ανεχτούν πολιτικές συμπεριφορές που παραπέμπουν στον Πούτιν. Ακόμα και εκείνος που αντιλαμβάνεται ότι ο πρωθυπουργός παραβιάζει το Σύνταγμα και υπονομεύει το πολίτευμα παρεμβαίνοντας στη Δικαιοσύνη, στο τέλος συναινεί αποδεχόμενος ένα διακύβευμα που τοποθετείται αυθαίρετα και αόριστα στη σφαίρα της ηθικής – «να καθαρίσει ο τόπος».
Συνηθίζουμε να αποδίδουμε στους πολιτικούς τη μομφή για την υστέρηση του τόπου, για την αδυναμία προσαρμογής σε έναν κόσμο που αλλάζει, όσο κι αν εμείς επιμένουμε στην ακινησία. Έχω την αίσθηση ότι σε κάποιο βαθμό τους αδικούμε. Οι μεταρρυθμιστές δεν βρίσκουν εκεί κάτω την κρίσιμη μάζα για να συνδιαλλαγούν. Και οι λαϊκιστές θα σου πουν ότι υιοθετούν συμβατό κώδικα επικοινωνίας με τον λαό. Κάποτε ήταν πιο εύκολο για έναν πολιτικό να προχωρήσει, κλείνοντας τα αυτιά. Το έκανε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής βάζοντας τη χώρα στην ΕΟΚ. Τώρα ένας πολιτικός είναι με το ένα μάτι στις δημοσκοπήσεις και το άλλο στα social. Και εντάξει, αν είσαι Τσίπρας, είσαι παιδί αυτής της κατάστασης. Το θέμα είναι τι κάνεις αν είσαι κανένας Μητσοτάκης.
15°
