Αγαπήστε τους νέους

Σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα που αναφέρεται στη Γερμανία και δημοσιεύτηκε πριν από λίγες μέρες στην Deutsche Welle, από το 2005 έως το 2016 οι ψυχικές ασθένειες των νέων μεταξύ 18 και 25 ετών αυξήθηκαν κατά 38%, δηλαδή από 1,4 εκατομμύρια σε 1,9 εκατομμύρια. Μάλιστα, το 2015 πάνω από ένας στους έξι φοιτητές υπέφερε από κάποια ψυχική ασθένεια, ενώ 86.000 υπέφεραν από κατάθλιψη. Το ποσοστό μάλιστα των καταθλίψεων αυξήθηκε κατά 76%. Σήμερα, ένας στους τέσσερις νέους από τα συνολικά 7 εκατομμύρια νέων στη Γερμανία πάσχουν από κάποια ψυχική ασθένεια.

Στην εποχή της ανελέητης ταχύτητας, ένα ζήτημα από τα ψιλά γράμματα, διεκδικεί ολοένα και περισσότερο την προσοχή μας. Δεν κατέχω ανάλογα στατιστικά στοιχεία για τη χώρα μας, αντιλαμβάνομαι όμως, βιωματικά και ως παρατηρητής, ότι οι νέοι είναι στριμωγμένοι. Οι πιέσεις πολλές. Αποπειρώμαι να τις καταγράψω.

Ένα μοντέλο ζωής που επικροτεί την ταχύτατη - αλλά και αναλώσιμη - επιτυχία, ο συνεχής αγώνας δρόμου για κοινωνικά αποδεκτά αλλά - κυρίως - μετρήσιμα χρηματικά επιτεύγματα, ακόμη και η στροφή της Παιδείας που ολοένα προσηλώνεται στο οικονομικό αντίκρισμα, είναι συστατικά του προβλήματος.

Ταυτόχρονα, οι πενιχροί μισθοί των νέων εργαζομένων αλλά και το αυξημένο ποσοστό ανεργίας των νέων έως 25 ετών κατά τα τελευταία έτη (43,7% σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Eurostat), αλλά και ο μύθος που θέλει την χώρα μας να στερείται ευκαιριών και ο φόβος και η ανασφάλεια που τον συνοδεύει, σε συνδυασμό με την συχνή οικονομική στενότητα του ευρύτερου οικογενειακού περιβάλλοντος, όπου τα περιθώρια υποστήριξης ολοένα στενεύουν, είναι παράγοντες που επιτείνουν το πρόβλημα.  

Σαν να μην αρκούν, τα παραπάνω συναντώνται ενίοτε με κάποια επιθετικότητα της παλιάς κοινωνίας έναντι των νέων που εκφράζεται μέσα από την προκατάληψη ότι η νέα γενιά έχει «χαλάσει», είναι παραχαϊδεμένη και προσβλέπει στην καλοπέραση, καθώς και με την συνακόλουθη έλλειψη κατανόησης που συνοδεύει το στερεότυπο αυτό. Η κοινωνία μας δεν αγαπά τους νέους ιδιαίτερα.

Την ίδια στιγμή, όλα αυτά εγγράφονται σε ένα αστικό περιβάλλον όπου το παιχνίδι στο δρόμο έχει χαθεί, σηματοδοτώντας την απομάκρυνση από τον δημόσιο χώρο, την στροφή στην ιδιώτευση, καθώς και την εμβύθιση στην εικονική πραγματικότητα των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης, που όσο ανάλαφρη φαίνεται, τόσο σκληρή μπορεί να είναι συνάμα, που εμφανίζει αποκλίσεις, γεννά συγκρίσεις και σε πολλές περιπτώσεις προκαλεί απογοητεύσεις. Που όσο παράθυρο στον κόσμο είναι, τόσο απουσία διεξόδου στην πραγματική εκτόνωση της έντασης αποτελεί∙ εκεί όπου το φλερτ μπορεί να γίνεται στα chat rooms με «ασφάλεια» επιτείνοντας την ανασφάλεια.

Οι νέοι δεν απολαμβάνουν πλέον το προνόμιο της ανεμελιάς, ωριμάζουν πρόωρα, μπαίνουν στα καλούπια και τα προβλήματα των μεγάλων νωρίς και αυτοενοχοποιούνται σαν να μπορούσαν να κάνουν κάτι για αυτά. Δεν θα ήταν όμως μια γαλήνια εφηβική και νεανική ηλικία παρακαταθήκη για ένα υγιές μέλλον; Δεν θα ήταν ένα απόθεμα, ένας πλούτος ψυχικών δυνάμεων για ισορροπημένους ενήλικες;

Αφού «κάθε πράγμα στον καιρό του» σύμφωνα με την λαϊκή θυμοσοφία, ας δώσουμε χρόνο στους νέους για αμφισβητήσεις, αναζητήσεις, διεκδικήσεις και αναθεωρήσεις, και ας μην τους ζητούμε να υποδύονται τα πρότυπα τελειότητας. Όσο αστεία ή χαριτωμένη είναι η εικόνα ενός παλιμπαιδίζοντα ενήλικα, τόσο η εικόνα ενός μικρομέγαλου νέου είναι αποκαρδιωτική∙ ότι δηλαδή τίποτα δεν θα αλλάξει σε αυτόν τον κόσμο ποτέ.